Myrna’s dochter Femke is 17 jaar en ziet een blauwe envelop op de mat liggen. Afzender: Ministerie van Defensie. In die split second weet ze wat erin zit: de dienstplichtbrief. “Alsof we met z’n allen niks beters te doen hebben dan oorlog voorbereiden.”
Lees verder onder de advertentie
Myrna maakte zelf de brief open. “Ja, ik weet het – het was haar naam erop. Maar ik dacht: Even checken wat ze nu weer uitsturen voordat zij het leest. Nou, ik ben blij dat ik dat heb gedaan.”
Als oorlog uitbreekt
Voor wie het gemist heeft: alle jongeren die dit jaar 17 worden, krijgen deze dienstplichtbrief. Ze worden officieel ingeschreven voor deze plicht. Al sinds 1997 is de opkomstplicht opgeschort, dus echt oproepen gebeurt (nog) niet.
Lees verder onder de advertentie
Maar dan staat daar ineens die ene zin die Myrna de adem beneemt:
“In uitzonderlijke situaties kan de regering besluiten om dienstplichtigen op te roepen. Bijvoorbeeld als er een oorlog uitbreekt.”
“Pardon? We zitten midden in een tijd waarin oorlog, dreiging en machtsvertoon dagelijks in het nieuws zijn. Poetin, NAVO, Gaza, Oekraïne – het komt onze huiskamers binnen via YouTube, TikTok en pushberichten. En nu dus ook via een brief aan mijn dochter. Van de minister van Defensie nota bene. Alsof we met z’n allen niks beters te doen hebben dan oorlog voorbereiden.”
Rustig blijven
“Hoe rustig moet je dan nog blijven als ouder?” Myrna laat haar dochter Femke de brief uiteindelijk lezen. “Ze is 17, zit op een modeopleiding, droomt van Parijs en catwalks. Ik verwachtte schouderophalen of een sarcastisch grapje. Maar nee. Ze las het aandachtig en reageerde rustig: “Ik wist dat ik deze brief zou krijgen. Ik vind het eigenlijk wel interessant. Misschien kom ik daar mijn droomman wel tegen.”
Lees verder onder de advertentie
En het ging verder. Femke zei: “Ik zou niet weigeren. Als het moet, dan ga ik wel. Ik ga niemand doodschieten hoor, maar ik kan wel helpen. Ik ben niet bang, ik steek zo mijn hand zo in een bloedende wond. Anderen zie ik het niet doen, ik kan dat denk ik wel.”
Myrna wist even niet of ze moest huilen of trots zijn. “Want ergens bewonder ik haar moed en haar nuchtere kijk. Maar tegelijk denk ik: meisje, je bent 17. Je hebt geen idee waar je het over hebt.”
Defensie weet jongeren te vinden
Femke had trouwens al het een en ander gezien op YouTube. Defensie-advertenties. Stoere verhalen. Zachte muziek. Glimmende helikopters.
“Het is niet alleen die brief die me stoort”, vertelt Myrna. “Het is de hele sfeer. Defensie stuurt heus niet alleen een brief. Ze mikken bewust op jongeren. Ze polsen zelfs in de brief alvast of je interesse hebt in het ‘Dienjaar’ – een soort tussenjaar bij het leger, met opleiding, salaris en “veel leren over jezelf”.
Lees verder onder de advertentie
Klinkt bijna als een brochure van een tussenjaar in Bali. Maar dan in camouflage-outfit.
Femke denkt niet dat het ooit écht zover komt. Ze denkt dat we het vooral gaan voelen in onze portemonnee. “In de mode werken is dan toch niet reëel”, zegt ze. “Dan zou ik me vervelen. Dan ga ik liever helpen.”
De lange arm van de overheid
Wat Myrna vooral raakt, is hoe de overheid ongemerkt onze jongeren weet te raken. “Met slimme campagnes. Met briefpapier. Met woorden als “bijdragen aan veiligheid” en “jezelf ontwikkelen”. En ondertussen moeten wij als ouders toekijken hoe die taal hun belevingswereld binnendringt.”
“Ik zeg niet dat dienstplicht per se fout is. Maar ik wil als moeder wél meepraten over zulke brieven voor een nu nog minderjarig kind. Want op het moment dat ze onze kinderen rechtstreeks benaderen, terwijl wij aan de zijlijn staan, voel ik me vooral… boos. Onrustig. En ergens ook bang”
Je geeft je baby met liefde de borst en kolft trouw op vaste tijden. Want: moedermelk is vloeibaar goud. Dus als iemand daar zonder overleg iets anders mee doet, raakt dat je recht in je moederhart.
Je peuter leert praten, awww, zo schattig. En al die woorden die ze nog net niet helemaal goed uitspreken, ook al zo schattig. Nou ja, in de meeste gevallen. Soms is ook behoorlijk gênant. En hilarisch. Voor anderen, dan.
We hebben allemaal onze charme. Maar sommige moeders lijken geboren om dingen uit hun handen te laten vallen, koffie over schoolpapieren te morsen of met hun jas tussen de autodeur te blijven hangen. Astrologisch gezien? Helemaal logisch. Sommige sterrenbeelden zijn gewoon onhandig. En dat is precies wat ze zo leuk maakt!
Je tiener komt thuis met een rapport dat op zijn zachtst gezegd ‘ruimte voor groei’ laat zien. De instinctieve reflex van veel ouders? Iets afpakken waar het kind wél om geeft. Dan zullen ze wel moeten, is de gedachte.
Volgens de jeugd van nu is jouw naam misschien wel passé. Tenminste, als we TikTok-verpleegkundige Kelley Cole mogen geloven. Tijdens haar werk op een afdeling met pubers kreeg ze te horen dat haar naam – Kelly – een ‘oude vrouwennaam’ is. En nog meer namen horen daarbij. Ai.