Fotografie: Judith Anna Pronk
Als een moeder een kind krijgt met haar zaadcellen, kijkt de wereld weleens verbaasd op. Transgender ouders lopen nog altijd tegen verouderde wetgeving en stigma’s aan.
Sophie (41) is getrouwd met Tamar (37) en moeder van een kind van 2.
“Mijn vrouw was zwanger van ons kind, maar ook ik ben de biologische ouder. Om dat als zodanig geregistreerd te krijgen was nogal een klus. Een getrouwde cis man wordt automatisch geregistreerd als vader, ik moest ons kind als getrouwde vrouw erkennen – ook al had ik het zelf verwekt. De wetgeving is hopeloos gedateerd, maar ik sta nu wel geregistreerd als moeder.
Voor de buitenwacht zijn wij gewoon twee vrouwen met een kind. Gek genoeg krijgen we nooit vragen. Wie de vader is, bijvoorbeeld. Dat was aan het begin van onze relatie, dertien jaar geleden, wel anders. Dan vroegen mensen Tamar of ik al was ‘omgebouwd’, of hoe we seks hadden.
Vóór de start van mijn medische transitie heb ik zaadcellen in laten vriezen. Tot de Transgenderwet in 2014 mocht dat eigenlijk niet wanneer je je geslachtsvermelding wilde laten wijzigen. Twaalf jaar later kregen we ons kind door middel van icsi.
In het ziekenhuis wilden ze dat we eerst een gesprek voerden met een maatschappelijk werker, omdat ik als transgender vrouw weleens psychische problemen kon hebben. Terwijl onze icsi-behandeling precies dezelfde was als bij elk cisgender heterostel.
Als beleidsadviseur van Transgender Netwerk kom ik op voor de rechten van transgender personen. We hebben een klacht ingediend bij het College van de Rechten van de Mens. Uiteindelijk zijn we bij een kliniek in Gent beland.
Lees ook – Brenda runt een camping voor LHBTIQA+-jongeren: ‘Deze kinderen hebben elkaar hard nodig’ >
Ons kind weet dat toen mama geboren werd, mensen dachten dat ze een jongen was. We voeden ons kind genderautonoom – voor ons een logischere term dan genderneutraal – op; Tamar en ik vinden het belangrijk dat hen zelf besef krijgt van wat gender is, wat geslacht en sekse zijn, hoe hun lichaam werkt en hoe door de buitenwereld doorgaans tegen dat lichaam wordt aangekeken. Dat passen we natuurlijk aan op de leeftijd, het belangrijkste is dat ons kind weet dat het zich nooit hoeft te schamen voor hoe hen zich voelt en zich vrij voelt daar met ons over te spreken.
“Ik ben gegenderd – dus naar mijn geboortegeslacht – opgevoed en voor mij was dát juist ingewikkeld”
Nee, dat is niet verwarrend voor een kind. Ik ben gegenderd – dus naar mijn geboortegeslacht – opgevoed en voor mij was dát juist ingewikkeld. We gaan om met andere trans ouders, ons kind weet dat wij niet de enigen zijn. Op de opvang zitten kinderen die vooral naar hun geboortegeslacht worden opgevoed, dat ons kind dat ziet vinden we ook belangrijk. De wetenschap dat mensen allemaal anders zijn, dat je altijd een community kunt vinden en mag protesteren als dingen oneerlijk zijn, is een belangrijke levensvaardigheid.”
Meer weten? Sophie en Tamar maken een podcast: Mensje in de maak.
Denise (45) had een relatie met een twaalf jaar jongere man toen ze op haar 38ste werd overvallen door een niet te stuiten kinderwens. Inmiddels is dochter Isabeau zes. Ze ziet haar vader één zondag per maand.
Olympisch schaatskampioen Irene Schouten werd een half jaar geleden moeder van haar zoontje Dirk. Inmiddels zit ze op een roze wolk, maar haar zwangerschap was allesbehalve rooskleurig.
Van gymtassen inpakken tot zwemlessen plannen, van BSO-schema’s tot traktaties regelen: het loopt allemaal via jouw hoofd. En nu blijkt uit onderzoek dat al die mentale to-do’s niet alleen jouw brein bezetten — maar ook je relatie beschadigen.
Soms kunnen leraren niet helemaal eerlijk zijn tegen ouders. Beleefdheid en professionaliteit gaan nu eenmaal voor — en dus zeggen ze op het rapport dat je kind een “sociale persoonlijkheid” heeft, terwijl ze bedoelen dat hij of zij de hele dag door kletst.
In het televisieprogramma De Klassenavond doet Erwin een aangrijpend verhaal over zijn dochter, die hij al twaalf jaar niet meer heeft gezien. In gesprek met presentator Rob Kamphues vertelt hij openhartig over het gemis en de pijn die hij dagelijks voelt.
Niets in het leven is zwart of wit, en opvoeden brengt altijd dilemma’s met zich mee. Zelfs al lijkt de keuze op sommige momenten nog zo helder.
