Plottwist: ‘Kinderen die thuisblijven ervaren meer stress dan die op het kinderdagverblijf’
Is het nu juist wel of niet goed voor een kind om naar het kinderdagverblijf (KDV) te gaan? De wetenschap en ouders blijven hierover verdeeld. Toch hebben Finse onderzoekers nu iets ontdekt dat indruist tegen de verwachtingen.
Het is een drukke bedoeling bij kinderdagverblijven en over deze omstandigheden wordt veel gediscussieerd. Eerder is er al een verband aangetoond tussen het aantal uren dat kinderen in de opvang doorbrengen en het niveau van stresshormonen in hun lichaam. Nu is ook de vraag beantwoord hoe het dan zit met het stressniveau van kinderen van dezelfde leeftijd die thuis de dag doorbrengen, mét een verrassend resultaat.
Speekseltests onthullen stressniveaus
In het onderzoek namen wetenschappers speekselmonsters van meer dan 200 Finse kinderen van 2 jaar, waarvan de helft thuis werd verzorgd en de andere helft naar de kinderopvang ging. Ze herhaalden dit toen de kinderen 3,5 en 5 jaar oud waren, maar tegen die tijd ging een groot deel van deze kinderen inmiddels naar school.
De onderzoekers maten het niveau van het stresshormoon cortisol. Als je gestrest bent, neemt de productie van cortisol toe, terwijl het niveau weer daalt als de stress voorbij is. Ze hadden verwacht dat er, in lijn met eerdere onderzoeken, hogere niveaus van stress te zien zouden zijn bij kinderopvang-kinderen, maar niets bleek minder waar.
Lees ook – Alles wat je wilt weten over het erfelijkheidsonderzoek >
De 2-jarigen die thuisbleven, hadden een hoger cortisolniveau in hun speeksel dan de groep die naar het KDV ging. In de zeer kleine groep van 3,5- en 5-jarigen kinderen die thuis werden verzorgd, werd dat verschil niet aangetroffen.
Verschillen in dagindeling
De reden van deze verschillen zijn nog niet duidelijk en ze durven niet te stellen dat kinderen die thuis worden verzorgd meer gestrest zijn. Wel ontdekten ze aan de hand van vragenlijsten die werden ingevuld door zowel ouders als pedagogisch medewerkers van de kinderdagverblijven, dat de slaap-, wakker- en eettijden van de kinderen in de dagopvang een vaster patroon volgden dan bij de kinderen die thuis bleven.
Onderzoeksleider Katja Tervahartiala vertelde tegen Wetenschap in Beeld dat er thuis meer variatie lijkt te zijn in de dagindeling: “Dit is een aspect dat hun stressregulatie zou kunnen beïnvloeden. In de meeste Finse kinderdagverblijven zijn de routines erg voorspelbaar.”
Verschillen in ouders
Volgens Tervahartiala zijn er echter ook andere mogelijke verklaringen, bijvoorbeeld kleine verschillen tussen de Finse gezinnen die hun kinderen thuis houden en de gezinnen die van de kinderopvang gebruikmaken. Zo ontdekten de onderzoekers dat het opleidingsniveau van de moeders die hun kinderen naar de dagopvang brachten iets hoger was dan dat van de andere groep, hoewel beide groepen redelijk hoogopgeleid waren.
Het nieuwste onderzoek vond ook iets meer depressieve symptomen bij de moeders van kinderen met een hoog en schommelend cortisolniveau die thuis bleven.
Onderzoeken in andere Europese landen hebben echter juist ongebruikelijk hoge cortisolniveaus gevonden bij kinderen in de dagopvang. En een deel van de discussie gaat nu over de vraag of de resultaten erop wijzen dat dagverblijven in Finland beter zijn dan elders.
Omgaan met stress
Wanneer cortisolniveaus bij kinderen schadelijk zijn is niet bekend. En een beetje stress kan goed zijn voor het leren. Maar het meest belangrijk is dat kinderen betrouwbare volwassenen om zich heen hebben die hen kunnen helpen met stress omgaan. Of dit nu thuis is of bij de opvang.
Bron: Wetenschap in Beeld
