Oh, het ouderschap. Alsof het al niet ingewikkeld genoeg is, blijkt dat je met je woorden en lichaamstaal ook je eigen angsten kunt doorgeven aan je kind. Maar geen paniek! Psycholoog Cosima Nimphy zocht voor haar promotieonderzoek uit hoe dat precies werkt. Het goede nieuws? Angst is heus niet meteen besmettelijk.
Nieuwe dingen leren is belangrijk voor kinderen. Van voor het eerst alleen naar school fietsen tot een bommetje maken in het diepe voor hun zwemdiploma: dat soort uitdagingen maakt ze groot en sterk (en ja, soms krijg jij er een hartverzakking van). Maar het onbekende is niet altijd zonder risico. Denk aan vreemde volwassenen of het verkeer. Dat is waar wij ouders om de hoek komen kijken.
Kinderen leren inschatten wat veilig is, vaak door te kijken naar ons gedrag of te luisteren naar wat we zeggen, legt Cosima uit. Dit proces heet social fear learning. Klinkt fancy, maar het is eigenlijk gewoon de wetenschap die zegt: kinderen nemen dingen van je over. Superhandig, want zo hoeven ze niet zelf uit te vogelen dat spelen op de snelweg een slecht idee is. Maar het kan ook betekenen dat je je eigen angsten meegeeft, zonder dat je het doorhebt.
Hoe werkt dat dan, angst overdragen? Cosima deed een experiment waarin ouders en kinderen van rond de elf jaar naar het lab kwamen. Twee vreemden stapten om de beurt de ruimte binnen. De ouders kregen de opdracht om over de ene persoon iets positiefs te zeggen en over de andere iets negatiefs. Vervolgens bleven de kinderen even alleen met de twee vreemden.
En ja hoor: kinderen vonden de persoon waarover hun ouder iets negatiefs zei spannender. Dat bleek uit wat ze zelf vertelden, maar opvallend genoeg niet uit hun lichaamstaal of hartslag. Kinderen gedroegen zich dus niet daadwerkelijk angstiger tegenover de “enge” vreemdeling. “We hebben niet onderzocht hoe dit komt, maar een mogelijke verklaring is dat angst zich pas manifesteert in je lichaam nadat je herhaaldelijk bent gewaarschuwd”, legt Cosima uit. “Of dat mensen als minder fysiek bedreigend worden ervaren dan bijvoorbeeld vreemde dieren.”
Interessant detail: kinderen van ouders met sociale angstklachten waren niet gevoeliger voor de negatieve signalen van hun ouders dan andere kinderen. Ook kinderen met een wat angstiger temperament reageerden niet sterker. Goed nieuws dus! Want het betekent dat jouw eigen onzekerheden je kind niet meteen voor het leven tekenen. Een geruststellend resultaat, aldus Cosima.
Toch heeft wat je zegt als ouder impact – zelfs al na een paar keer. Cosima onderzocht eerder studies naar angstoverdracht bij kinderen, en het resultaat was duidelijk: negatieve boodschappen maken indruk, ongeacht de leeftijd. Dat geldt dus voor een peuter van drie, maar ook voor een puber van zeventien. “Negatieve boodschappen van ouder op kind hadden een groot effect op de angst van hun kind, zelfs al na enkele keren”, zegt ze. Als ouders in angstige bewoordingen praten over iets, bepaalt dat sterk hoe angstig hun kind zal reageren, is de conclusie.
Wil je voorkomen dat je je angsten doorgeeft? Wees je dan bewust van wat je zegt en hoe je je gedraagt in spannende situaties. Een paar tips van psycholoog Cosima:
En onthoud: een beetje angst overdragen is niet erg. Het helpt je kind juist om veilig op te groeien. Dus adem in, adem uit, en geef jezelf wat credits. Want zeg nou zelf, niemand is perfect – en dat hoeft ook niet.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Drie leuke zonen, een huis aan de Loosdrechtse Plassen en allebei een goedlopende carrière: het leven van Kim Kötter en Jaap Reesema lijkt het perfecte plaatje. “Mensen zien alleen dat alles klopt, maar dat is omdat wij keihard werken.”
Als haar dochter model wil worden, denkt Malou een buitenkansje te hebben als een bekende van de tennisclub aanbiedt om voor een prikkie foto’s te maken. Maar wat aantreft in de ‘studio’ van ‘de fotograaf’ tart elke verwachting…
Het zou een magische vakantie op een Disney-cruiseschip op zee worden. Een cruise vol glitters, Mickey Mouse en zonsondergangen. Maar voor één gezin werd het een moment om nooit te vergeten. En niet om de reden die ze hadden gehoopt.
Ze had zo’n zin in haar welverdiende vakantie met haar gezin. Niet te ver weg, met de auto naar de camping in Frankrijk. Karlijn had alles tot in de puntjes voorbereid en iedereen was er klaar voor. De aankomst op hun vakantiebestemming verliep ietsje anders. Ze kregen ongewenst bezoek van een nest vliegende mieren.
Met pijn in haar hart moet Janneke Jelies afscheid nemen van oudste dochter Jennie, die haar plek onder de Spaanse zon niet kan vinden.
Samen onder de dekens kruipen, de dag nabespreken en lekker dicht tegen elkaar aan in slaap vallen: jarenlang hét romantische ideaalbeeld van samenwonen. Maar uit recent onderzoek blijkt dat de realiteit voor veel stellen anders is. Sterker nog: apart slapen is helemaal geen taboe meer. En dat is misschien wel beter voor je nachtrust én […]
