Beeld: Getty Images
In Nederland worden steeds minder kinderen geboren en dat zou wel eens voor grote problemen kunnen zorgen. De oplossing? Betere carrièrekansen voor moeders. Maar waarom kiezen vrouwen eigenlijk steeds minder vaak voor kinderen?
Volgens Esmée Zwiers, universitair docent aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam, spelen economische factoren een belangrijke rol. De kosten van het moederschap – vooral in termen van verloren inkomen en carrièrekansen – zijn vaak te hoog. Vrouwen die kinderen krijgen, zien hun inkomen na de geboorte van hun eerste kind drastisch dalen, terwijl dat van mannen vrijwel gelijk blijft. Dit fenomeen, ook wel de ‘child penalty‘ genoemd, ontmoedigt veel vrouwen om voor een tweede of derde kind te gaan. Het is simpel: de prijs die je als vrouw betaalt voor het moederschap is vaak te hoog.
En dat gaat verder dan alleen geld. De combinatie van een carrière en kinderen blijkt nog steeds lastig, vooral omdat de zorgtaken vaak oneerlijk verdeeld zijn. Uit onderzoek blijkt dat in landen waar mannen minder dan 30 procent van de zorg en huishoudelijke taken op zich nemen, het geboortecijfer vaak onder de 1,5 kinderen per vrouw ligt. Dat zien we ook in Nederland, waar vrouwen nog steeds het grootste deel van de zorg voor kinderen dragen, zelfs als ze ook werken.
Lees ook: Balans tussen werk en moederschap: Tips voor een carrière met baby
De economische en sociale druk zorgt ervoor dat vrouwen steeds vaker besluiten om geen of minder kinderen te krijgen. Deze trend zien we ook in andere hoge-inkomenslanden, zoals Japan en Zuid-Korea, waar het geboortecijfer zelfs nóg lager ligt. Daar zijn vrouwen massaal de arbeidsmarkt opgegaan, maar de verdeling van zorgtaken is niet mee veranderd. Het resultaat? Vrouwen kiezen steeds vaker voor hun carrière en laten het moederschap links liggen.
Het probleem is niet dat vrouwen geen kinderen wíllen, maar dat de combinatie van werk en gezin nog steeds te ingewikkeld is. In Nederland hebben we bijvoorbeeld wel geboorteverlof voor partners ingevoerd, maar zolang dat verlof slechts 70 procent van het salaris dekt, blijft de financiële verantwoordelijkheid vooral bij de moeder liggen. Ook de kinderopvang is nog lang niet voor iedereen betaalbaar of goed bereikbaar, wat het extra lastig maakt voor ouders om werk en zorg voor de kinderen te combineren.
Als we willen dat vrouwen weer meer kinderen krijgen, moeten we het makkelijker maken om werk en zorg te combineren. Een eerlijke verdeling van zorgtaken tussen mannen en vrouwen is daarbij cruciaal, net als toegankelijke en betaalbare kinderopvang. Landen waar vrouwen betere carrièrekansen hebben én de zorg eerlijker verdeeld is, zien vaak hogere geboortecijfers.
Daarnaast spelen sociale normen een grote rol. In Nederland vindt in 2024 nog steeds een groot deel van de bevolking dat moeders parttime moeten werken, ongeacht of er jonge kinderen in het spel zijn. Bij vaders is dit totaal niet aan de orde. Dit beeld van de ‘ideale moeder’ maakt het moeilijker voor vrouwen om zowel hun carrière als hun gezin serieus te nemen.
Lees ook: Annelies: ‘Ik zette mijn bloeiende carrière stop, om huisvrouw te worden’
“Als we de daling van het geboortecijfer willen stoppen, moeten we het voor vrouwen aantrekkelijker maken om kinderen te krijgen zonder dat ze hun carrière op het spel zetten. Dit vraagt om beleid dat verder gaat dan alleen geboorteverlof en kinderopvang. We moeten ook werken aan een cultuuromslag, waarin de combinatie van moederschap en werk normaal wordt. Want uiteindelijk willen veel ouders – mannen én vrouwen – een gelijke verdeling van werk en zorg. Het is tijd dat we daar naartoe werken.
Zo kunnen we niet alleen het geboortecijfer omhoog krijgen, maar ook zorgen voor een gelukkiger, gezonder en productiever Nederland. Want laten we eerlijk zijn: het opvoeden van de volgende generatie is misschien wel de belangrijkste taak die er is”, aldus Esmée Zwiers.
Bron: NRC
In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.
Het is de baby zelf niet aan te rekenen, maar zo’n pasgeborene haalt wel je hele leven overhoop, inclusief je vriendschappen. Welke het overleven en welke sneuvelen, dat is van tevoren niet te voorspellen. Dat weet journalist Laurien als geen ander.
Elsemieke (31) is samen met T (33), moeder van twee zoontjes (4 en 2) en redacteur bij Kek Mama. Chaotisch, chronisch moe en heeft een brein met 46 tabbladen tegelijkertijd open. Probeert rust in de chaos te vinden, maar met drie mannen in huis is die rust ver te zoeken.
Kerst: het feest van lichtjes, liefde… en chaos. Dat wij moeders alle kerstballen hoog moeten houden wisten we natuurlijk al, maar soms zouden we dat wel even anders willen.
Melissa Pieters (33) is getrouwd met Bilal (34), moeder van drie jonge kinderen (9, 6 en 2), influencer (@melisspieters op Instagram) en een bekeerde moslima. Hoe vliegt zij de decembermaand aan?
Rianne (36) houdt van haar schoonouders, maar ze heeft één heel groot nadeel: ze koopt te veel onnodige cadeaus.
Soms komt financiële schade niet door verkeerde keuzes of pure pech, maar door – jawel – je eigen kind. Dat ontdekte Julie (29) toen ze het roze glittertasje van haar 3-jarige peuter opende.
