Celine Verhoef schrok van momshaming op social media: ‘Wat gebeurde hier nou?’

Kritiek op social media

Dat momshaming nog steeds aan de orde van de dag is, ontdekte Celine afgelopen zomer. “Op TikTok liet ik zien dat ik lekker in de tuin zat, terwijl mijn kinderen bij de opvang waren. Gewoon, een moeder die een moment voor zichzelf had. Dit schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat. Waarom zou je in vredesnaam kinderen ‘nemen’ als je er niet voor ze bent, kreeg ik te horen. Ik was een egoïst. Wat gebeurde hier nou, dacht ik. Het zette me aan het denken, en ik voelde direct: hier moeten we iets mee.” Hoe meer Celine zich in momshaming verdiepte en met vriendinnen in gesprek ging, hoe meer voorbeelden ze tegenkwam. “Van leidinggevenden die vroegen ‘of je niet eens moest stoppen met borstvoeding’ tot zwangere vrouwen die te horen kregen dat ze misschien een andere baan moesten gaan zoeken.” Ook las ze de column van Kek Mama’s Tessa Heinhuis, waarin zij vertelt dat ze als moeder fulltime werkt. Het regende kritiek. “Wat bij mij in het klein gebeurde op TikTok, gebeurde bij haar met duizenden reacties.”

Bekrompen visie

Momshaming komt overal voor: online, in de privésfeer, in het openbaar, maar ook zeker op de werkvloer, merkt Celine. “Als moeder lig je nog steeds onder een vergrootglas. De maatschappij heeft een bepaalde visie van hoe een moeder zich moet gedragen, en die is best bekrompen. Zeker als het gaat om werkende moeders. Aan de ene kant lijken ze helemaal ingeburgerd, aan de andere kant krijgen ze te maken met vragen, kritiek en benadeling.” Uit een rondvraag binnen het platform Zakenmama blijkt dat ook: 39 procent van de moeders merkte een directe (negatieve) verandering op haar werk tijdens haar zwangerschap of toen ze een kind kreeg. “Denk aan contracten die niet worden verlengd, niet uitgenodigd worden voor meetings, niet gevraagd worden voor leuke projecten, niet betrokken worden bij het team, je functie niet meer mogen uitoefenen omdat je minder werkt of onderschat worden in wat je kunt als moeder.”

Celine Verhoef. Tekst gaat verder onder de foto.

‘Het was niet zo bedoeld’

Het merendeel van de moeders heeft te maken met momshaming, blijkt uit onderzoek van Kek Mama. In de eerste instantie heeft niet elke moeder dat in de gaten, vertelt Celine. “Zodra ze er meer over weten, verandert dat. Wat ik vaak hoor, is: ‘Ik dacht dat ik nooit met momshaming te maken had gehad, maar nu denk ik: oei, toch wel’. Momshaming komt namelijk niet altijd voort uit kwade bedoelingen en gebeurt soms heel subtiel.” Om het te herkennen, hanteert ze een vuistregel: gaat de opmerking niet op voor vaders of mensen zonder kinderen? Dan is het volgens Celine momshaming, óók als het goed bedoeld is. “En het gaat verder dan alleen vervelende opmerkingen. Vind je het spannend om je werkgever te vertellen dat je zwanger bent? Ben je bang voor de reacties van collega’s als je kind (weer) ziek is? Dat is het gevolg van momshaming, omdat we inmiddels weten hoe negatief er vaak wordt gereageerd in dit soort situaties.”

Mombracing

Een wereld waarin we elkaar steunen in plaats van bekritiseren begint volgens Celine bij erkenning. “Om het uit te bannen, moeten we ons ervan bewust zijn dat dit gebeurt. Laten we herkenning zoeken bij elkaar en momshaming niet meer onder het tapijt vegen. We moeten ook met elkaar in gesprek.” Spannend? Je hoeft niet meteen naar de hoogste baas, benadrukt Celine. “Bespreek het bijvoorbeeld met vriendinnen en collega’s, dan kun je daarna altijd een stapje verder. Zelf ben ik jaren geleden eens het gesprek aangegaan met mijn toenmalige leidinggevende. Tijdens een sollicitatieronde werd een geschikte kandidaat, die zwanger bleek te zijn, afgewezen. Dat kon echt niet, vond ik. Ik wist dat het gesprek er niet voor zou zorgen dat ze alsnog werd aangenomen, maar ik ben nog steeds blij dat ik het heb aangekaart.” Een tegengeluid, zoals mombracing, is keihard nodig. “We hebben nog een lange weg te gaan, maar er is hoop.”

87% van de moeders in Nederland heeft te maken met momshaming, blijkt uit onderzoek van Kek Mama. Dat vond de redactie zó schokkend, dat ze een campagne is gestart: Kek Mama lanceert mombracing, de tegenhanger van momshaming, en roept alle moeders op om elkaar voortaan te steunen in plaats van te bekritiseren.