Beeld: Canva
De ene dag is je zesjarige een knuffelkont die geen moment van je zijde wijkt, de andere dag smijt ze boos de deur dicht omdat jij haar verkeerd hebt aangekeken. Herkenbaar?
Welkom in de wiebeltandenpuberteit, de emotionele rollercoaster die kinderen doormaken in de middenkindertijd (ongeveer vijf tot negen jaar).
Als baby moest je kind volledig op jou vertrouwen om troost te krijgen. Honger, moe, buikkramp: alles kwam er in huilbuien uit. In de peuterjaren kwam er meer emotie bij, zoals blijdschap en angst, maar reguleren konden ze nog niet. Hallo driftbuien.
Taal bleek een reddingsboei: een kind dat “Ik heb honger” kan zeggen, hoeft niet meer te krijsen tot jij het doorhebt. Nog krachtiger: emoties benoemen. Woorden als “boos” of “bang” helpen namelijk letterlijk om de hersenen te kalmeren.
Maar dan: school, vriendjes, en de eerste tekenen van zelfstandigheid. Ineens moet je kind zelf vriendschappen sluiten, omgaan met kinderen die ze niet leuk vindt en zich houden aan regels. Onderzoeker Antony zegt hierover: “Kinderen zullen leren hoe hun ouders omgaan met conflicten en met de verschillende problemen die in hun leven opkomen.”
Dat gaat niet zonder horten en stoten. Soms klampen ze zich aan je vast, soms barsten ze uit in woede. Het hoort allemaal bij de wiebeltandenpuberteit.
Gelukkig groeit het brein snel mee. Rond negen jaar kunnen kinderen gemengde emoties begrijpen. Denk aan het einde van De Kleine Zeemeermin: verdrietig en blij tegelijk. Ze leren ook strategieën om zichzelf te kalmeren, zoals cognitieve herwaardering: een taak die eerst onmogelijk lijkt (“Ik kan dit niet!”) zien als een uitdaging (“Ik probeer een andere manier”).
Volgens Simone Dobbelaar (Leiden Universiteit) is de middenkindertijd het moment dat wederkerige vriendschappen ontstaan: “Kinderen beginnen meer tijd met hun leeftijdsgenoten door te brengen, binnen en buiten school.” Ze ontdekken dat relaties geven en nemen is, en dat vriendjes soms net zo belangrijk voelen als ouders.
Op vijfjarige leeftijd begrijpen kinderen meestal dat anderen dingen kunnen weten die zij niet weten, de beroemde Sally-Anne-test. Maar vanaf een jaar of zeven maken ze een mentale sprong: ze snappen dat je ook kunt nadenken over wat de ander denkt dat jij denkt. Handig voor spelletjes, geheimen en roddels.
Onderzoek van Christopher Osterhaus laat zien dat dit een enorme boost geeft in vriendschappen en minder eenzaamheid. Dobbelaar ontdekte zelfs dat kinderen die beter perspectief kunnen nemen vaker solidair zijn met buitengesloten klasgenootjes, bijvoorbeeld door in een spel de bal extra vaak naar de “gepeste” speler te gooien.
Met die nieuwe gevoeligheid komt ook onzekerheid. Onderzoeker Wouter Wolf (Universiteit Utrecht) ontdekte dat kinderen rond hun vijfde voor het eerst de ‘liking gap’ ervaren: de neiging te onderschatten hoeveel anderen hen eigenlijk leuk vinden. Hoe beter ze andermans gevoelens snappen, hoe meer ze zich gaan afvragen: vinden ze mij wel aardig genoeg?
Het goede nieuws: je kunt je kind helpen. Antony benadrukt het belang van emotiecoaching:
“Het gaat er niet om dat de volwassene alles voor ze oplost, maar dat je ze begeleidt in het proces van omgaan met hun emoties.” Luister zonder oordeel, erken wat je kind voelt, en help het dan om een andere invalshoek te zien. Als je kind verdrietig is omdat een vriend(in) onaardig deed, kun je samen bedenken dat die misschien gewoon moe of chagrijnig was. Zo leer je je kind mildheid en dat het gedrag van anderen vaak niet persoonlijk is.
Door zulke gesprekken leert je kind stap voor stap beter omgaan met emoties, relaties en onzekerheden. Zo worden ze voorbereid op de grote avonturen die op hen wachten in de echte puberteit.
Disclaimer: Kek Mama is geen medisch of psychologisch platform. Raadpleeg bij zorgen altijd een professional.
4 lessen voor het opvoeden van gelukkige en succesvolle kinderen, volgens een geluksexpert? Je leest het hier.
Bron: Simone Dobbelaar, Christopher Oberhaus
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
De feestdagen staan voor de deur, dus dat betekent ook: cadeaus inslaan. Weet jij al wat je gaat scoren voor je kind? Het huis puilt uit van het speelgoed, dat binnen een week onder de bank of in de rommellade verdwijnt, dus het is tijd voor iets anders. Ga daarom eens voor nuttige cadeaus waar […]
Anouk is trotse echtgenote van Erwin en mama van vier meiden: Aurélie (11), Emeline (8), Vieve (7) en Lilou (4). In hun levendige huishouden is het soms één en al chaos, maar liefde, gelach en spontane dansfeestjes voeren steevast de boventoon. Anouk deelt vol enthousiasme haar avonturen in het ouderschap.
Je baby begint te huilen en je vraagt je af: moet je meteen reageren, even wachten of laat je jouw kleintje zelf leren kalmeren? De ene ouder zweert bij direct oppakken, de ander bij gelooft dat het beter is om de baby even te laten huilen. En alsof dat nog niet verwarrend genoeg is, zeggen […]
Zestien jaar na hun laatste gezamenlijke optreden staan Karen Damen (50), Kristel Verbeke (49) en Kathleen Aerts (47) opnieuw zij aan zij op het podium. En daar blijft het niet bij: de K3 Originals – zoals de iconische eerste bezetting van de meidengroep wordt genoemd – komen nu ook met een eigen documentaire.
In de nieuwe aflevering van Antoni van Leeuwenhoek: Over Leven met Kanker volgt Beau van Erven Dorens (54) opnieuw mensen die moeten omgaan met een allesveranderende diagnose. Dit keer ontmoet hij de 31-jarige Yasmin, die leeft met een erfelijke, zeldzame vorm van maagkanker. Terwijl ze in het ziekenhuis wacht op een onderzoek, staat haar toekomst […]
Je kind is je dierbaarste bezit en je wilt ten alle tijden dat je kind veilig is, ook als ze niet bij jou is. Met een dubbel gevoel liet Margje haar dochter logeren bij een vriendinnetje. Had ze maar naar haar gevoel geluisterd.
