Beeld: Canva
De ene dag is je zesjarige een knuffelkont die geen moment van je zijde wijkt, de andere dag smijt ze boos de deur dicht omdat jij haar verkeerd hebt aangekeken. Herkenbaar?
Welkom in de wiebeltandenpuberteit, de emotionele rollercoaster die kinderen doormaken in de middenkindertijd (ongeveer vijf tot negen jaar).
Als baby moest je kind volledig op jou vertrouwen om troost te krijgen. Honger, moe, buikkramp: alles kwam er in huilbuien uit. In de peuterjaren kwam er meer emotie bij, zoals blijdschap en angst, maar reguleren konden ze nog niet. Hallo driftbuien.
Taal bleek een reddingsboei: een kind dat “Ik heb honger” kan zeggen, hoeft niet meer te krijsen tot jij het doorhebt. Nog krachtiger: emoties benoemen. Woorden als “boos” of “bang” helpen namelijk letterlijk om de hersenen te kalmeren.
Maar dan: school, vriendjes, en de eerste tekenen van zelfstandigheid. Ineens moet je kind zelf vriendschappen sluiten, omgaan met kinderen die ze niet leuk vindt en zich houden aan regels. Onderzoeker Antony zegt hierover: “Kinderen zullen leren hoe hun ouders omgaan met conflicten en met de verschillende problemen die in hun leven opkomen.”
Dat gaat niet zonder horten en stoten. Soms klampen ze zich aan je vast, soms barsten ze uit in woede. Het hoort allemaal bij de wiebeltandenpuberteit.
Gelukkig groeit het brein snel mee. Rond negen jaar kunnen kinderen gemengde emoties begrijpen. Denk aan het einde van De Kleine Zeemeermin: verdrietig en blij tegelijk. Ze leren ook strategieën om zichzelf te kalmeren, zoals cognitieve herwaardering: een taak die eerst onmogelijk lijkt (“Ik kan dit niet!”) zien als een uitdaging (“Ik probeer een andere manier”).
Volgens Simone Dobbelaar (Leiden Universiteit) is de middenkindertijd het moment dat wederkerige vriendschappen ontstaan: “Kinderen beginnen meer tijd met hun leeftijdsgenoten door te brengen, binnen en buiten school.” Ze ontdekken dat relaties geven en nemen is, en dat vriendjes soms net zo belangrijk voelen als ouders.
Op vijfjarige leeftijd begrijpen kinderen meestal dat anderen dingen kunnen weten die zij niet weten, de beroemde Sally-Anne-test. Maar vanaf een jaar of zeven maken ze een mentale sprong: ze snappen dat je ook kunt nadenken over wat de ander denkt dat jij denkt. Handig voor spelletjes, geheimen en roddels.
Onderzoek van Christopher Osterhaus laat zien dat dit een enorme boost geeft in vriendschappen en minder eenzaamheid. Dobbelaar ontdekte zelfs dat kinderen die beter perspectief kunnen nemen vaker solidair zijn met buitengesloten klasgenootjes, bijvoorbeeld door in een spel de bal extra vaak naar de “gepeste” speler te gooien.
Met die nieuwe gevoeligheid komt ook onzekerheid. Onderzoeker Wouter Wolf (Universiteit Utrecht) ontdekte dat kinderen rond hun vijfde voor het eerst de ‘liking gap’ ervaren: de neiging te onderschatten hoeveel anderen hen eigenlijk leuk vinden. Hoe beter ze andermans gevoelens snappen, hoe meer ze zich gaan afvragen: vinden ze mij wel aardig genoeg?
Het goede nieuws: je kunt je kind helpen. Antony benadrukt het belang van emotiecoaching:
“Het gaat er niet om dat de volwassene alles voor ze oplost, maar dat je ze begeleidt in het proces van omgaan met hun emoties.” Luister zonder oordeel, erken wat je kind voelt, en help het dan om een andere invalshoek te zien. Als je kind verdrietig is omdat een vriend(in) onaardig deed, kun je samen bedenken dat die misschien gewoon moe of chagrijnig was. Zo leer je je kind mildheid en dat het gedrag van anderen vaak niet persoonlijk is.
Door zulke gesprekken leert je kind stap voor stap beter omgaan met emoties, relaties en onzekerheden. Zo worden ze voorbereid op de grote avonturen die op hen wachten in de echte puberteit.
Disclaimer: Kek Mama is geen medisch of psychologisch platform. Raadpleeg bij zorgen altijd een professional.
4 lessen voor het opvoeden van gelukkige en succesvolle kinderen, volgens een geluksexpert? Je leest het hier.
Bron: Simone Dobbelaar, Christopher Oberhaus
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Soms gebeuren er dingen die je nooit verwacht… zoals bevallen tussen de frietjes en milkshakes. Voor Alyce Rotunda uit Michigan werd dit werkelijkheid toen haar vierde kindje besloot niet te wachten tot het ziekenhuis. Haar dochtertje Matilda (inmiddels liefkozend McTilly genoemd) maakte haar entree op een parkeerplaats van McDonald’s, vertelt ze aan TODAY.
Soms voelt het moederschap een beetje alsof je een volle inbox probeert leeg te werken terwijl er continu nieuwe mails binnenploppen. Werk, partner, boodschappen, administratie, vriendinnen die je alweer veel te lang niet hebt gezien… en oh ja, die kinderen die ook nog aandacht, hulp met huiswerk en een fatsoenlijke maaltijd willen. Geen wonder dat […]
Iedere moeder kent ‘m: die ene vader op het schoolplein die áltijd een grap paraat heeft, met iedereen een praatje maakt en stiekem misschien bijna een beetje té charmant is. Is het toeval? Nee hoor, de sterren hebben er een handje in.
Elsemieke (31) is samen met T (33), moeder van twee zoontjes (4 en 2) en redacteur bij Kek Mama. Chaotisch, chronisch moe en heeft een brein met 46 tabbladen tegelijkertijd open. Probeert rust in de chaos te vinden, maar met drie mannen in huis is die rust ver te zoeken.
Onze dochters grootbrengen die lekker in haar vel zit en stevig in haar schoenen staat: dat is wat we allemaal willen, toch? Alleen… de meeste van ons hebben zelf niet zo’n moeder gehad die met zelfvertrouwen in de spiegel keek en zei: “Yes, dit ben ik – vanbinnen én -buiten prachtig.”
Geheimen fluisteren, eindeloos knuffelen, hun mening geven (soms nogal luid): een kind laat met verrassende signalen zien dat het zich veilig voelt bij je. Wij delen er een paar.
