Beeld: GettyImages
Even een reality check: in iedere schoolklas zitten twee tot drie kinderen die zich vaak of altijd eenzaam voelen. Ook al op de basisschool.
Deze cijfers komen uit een onderzoek, gedaan in opdracht van Kinderpostzegels. Het gaat om 1 op de 10 kinderen. Wat kun jij als ouder, leerkracht of simpelweg betrokken volwassene doen om dit probleem aan te pakken?
Eenzaamheid, het klinkt misschien als iets waar vooral oudere mensen mee te maken krijgen. Maar helaas: ook jonge kinderen zijn er niet immuun voor. Uit het onderzoek blijkt dat 1 op de 10 basisschoolleerlingen in groep 6, 7 en 8 zich vaak tot altijd eenzaam voelt. Dat zijn zomaar twee of drie kinderen per klas. Ze geven hun leven een stuk lagere score (een 6,6 tegenover een 8,3 bij andere kinderen). Oorzaken? Denk aan pesten, buitensluiting, prestatiedruk op school of een gebrek aan steun van mensen om hen heen.
Sociale media en gamen worden vaak gezien als de boosdoeners, maar daar zit een belangrijke nuance in, blijkt uit het onderzoek. Voor sommige kinderen werkt een online wereld isolerend, voor anderen juist verbindend. Denk aan kinderen die op school gepest worden. Zij vinden misschien online juist wel aansluiting met leeftijdsgenootjes. Het is dus niet zwart-wit.
Eenzaamheid is meer dan je af en toe rot voelen. Het kan leiden tot mentale problemen zoals angst, depressie en een laag zelfbeeld. Maar het gaat verder: ook schoolprestaties en sociale interacties lijden eronder. Fysiek kunnen kinderen er zelfs ziek van worden, met slapeloze nachten en een hogere kans op allerlei kwaaltjes.
Sofie Vriends, directeur van Kinderpostzegels, is geschrokken van de uitkomsten van het onderzoek. De omvang en ernst van het probleem zijn groter dan gedacht. “Vooral omdat we al weten wat de gevolgen op de lange termijn kunnen zijn. Eenzaamheid ondermijnt de sterke basis die ieder kind nodig heeft. En dat kan een leven lang doorwerken.”
Gelukkig is er iets aan te doen. De onderzoekers hebben samen met deskundigen en kinderen zelf aanbevelingen opgesteld.
Een eenzaam kind hoeft niet altijd het stille kind te zijn dat alleen op het schoolplein staat. Soms blijkt een kind met veel vriendjes of een druk sociaal leven juist eenzaam. Praat, kijk en probeer echt te begrijpen wat er speelt.
Eenzaamheid aanpakken doe je niet alleen. Het draait om hoe we als groep met elkaar omgaan. Creëer een fijne sfeer in de klas, thuis en in de buurt. Zorg ervoor dat kinderen zich gezien voelen en dat verschillen geaccepteerd worden.
Praten, praten en nog eens praten. Over eenzaamheid, gevoelens en wat je kunt doen als je je rot voelt. Begin thuis, maar ook op school. Kinderen leren door voorbeeldgedrag, dus geef het goede voorbeeld.
Kinderpostzegels sluit zich aan bij de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid om samen structurele oplossingen te vinden. Want dit is niet alleen iets voor scholen of ouders – dit is iets wat we samen kunnen en moeten aanpakken.
Bron: Onderzoeksrapport “Hoe kunnen we eenzaamheid voorkomen?”
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Oudste kind zijn betekent dat je het proefkonijn bent. En ja, soms is het echt zwaar om de eerste te zijn, want af en toe wil je gewoon al die verantwoordelijkheden die bij die titel horen in de prullenbak gooien. Toch blijkt uit onderzoek dat het uiteindelijk best wat oplevert.
Lara Temme is tekstschrijver en woont samen met haar zoon (9) en dochter (11) in Brabant. Thuis wordt er veel gelachen, geknuffeld, gehuppeld en gezongen. Wel vals, maar daar heeft het gezin zelf weinig last van. Evenals de altijd rommelige zolder.
Lekker afkoelen in de zee of het zwembad staat garant voor dikke pret, maar soms ook voor dikke tranen – van het lachen of van het huilen.
Al jaren is de time-out het go-to trucje van veel ouders. Kind boos? Stuur ze weg, laat ze afkoelen en haal ze daarna weer terug. Maar vaak werkt het averechts, zeggen onderzoekers. Kinderen voelen zich er alleen maar rotter door. Alsof ze gestraft worden voor emoties waar ze zelf geen controle over hebben.
Leerkrachten weten: de start van het schooljaar is het moment om goede gewoontes aan te leren die kinderen later in de klas flink vooruit helpen.
Weet je nog hoe jij de slappe opvoedpogingen om je heen bekeek en zwoer dat jij het anders zou doen? Niet volledig gelukt zeker? Tja, goed communiceren is nu eenmaal reuze moeilijk. Maar voor je het welzijn van je kind ook reuze belangrijk.
