
Bas: ‘Papa, volgens mij zie ik daar een blote piemel…’
Het zal je gebeuren: heb je net al je spullen uitgepakt op het strand, in je eentje met drie kinderen, blijk je op het naaktstrand te zitten.
Wist je dat de mentale gezondheid van jongeren een duikvlucht heeft genomen sinds de smartphone (en social media) zijn intrede deed in 2012? In zijn boek The Anxious Generation laat psycholoog Jonathan Haidt zien hoe kinderen en tieners sindsdien niet alleen ongelukkiger zijn geworden, maar ook minder leren.
Jep, kinderen en tieners scoren slechter op wiskunde en begrijpend lezen. Waarom? Omdat hun aandacht letterlijk versplintert tussen TikToks, chats en notificaties. De helft van de jongeren is tegenwoordig bijna constant online. En al die overvloed aan info blijft maar binnenstromen, zonder tijd om echt iets te verwerken of iets daadwerkelijk nuttigs te leren. Jonathan Haidt praat erover in De Ongelooflijke Podcast.
Jonathan haalt ook interne documenten aan van social media reuzen als Meta en TikTok, die dankzij rechtszaken (aangespannen door gezinnen die hun kinderen zijn verloren door een van deze platformen) openbaar zijn. Wat blijkt? Deze bedrijven weten heel goed wat ze aanrichten. En ironisch genoeg: hun eigen kinderen houden de medewerkers zoveel mogelijk offline. Zegt genoeg eigenlijk, toch?
Bijvoorbeeld: Snapchat zou elke maand 10.000 meldingen van seksuele afpersing krijgen. En net als de tabaksindustrie vroeger, stoppen techbedrijven bakken geld in onderzoekscentra die zogenaamd laten zien dat ‘het allemaal wel meevalt’, volgens Jonathan. “Zij weten iets wat wij niet weten”, zegt hij.
We begonnen zo hoopvol. Herinner je je de Arabische Lente nog? Social media hielpen toen nog dictators ten val brengen. Maar sinds Trump, het dataschandaal van Cambridge Analytica en nepnieuws is alles veranderd. Inmiddels zorgen sociale media voor het ondermijnen van democratieën, zo ziet Jonathan.
Sinds 2014 zien scholen een explosie van angstige kinderen – een kantelpunt. Social media zouden ons verbinden, maar hebben ons juist opgesloten in duizenden bubbels, aldus Jonathan. Ze willen één ding: jouw aandacht. De hele dag door. Ten koste van alles. “Social media willen interactie maximaliseren ten koste van alles en gebruiken advertenties als verdienmodel.”
En dat, lieve mama, is waarom je je zorgen mág maken. Niet alleen over schermtijd, maar over een systeem dat gebouwd is om je kind verslaafd te maken – terwijl het doet alsof het ‘verbinding’ brengt.
En hoewel social media ook echt heus wel positieve kanten heeft, is er nog een zorgelijke ontwikkeling gaande. Een hoogleraar waarschuwt dat social media zelftesten veel te snel ADHD vaststellen. Je leest het hier.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!