Katja Schuurman over haar niet-traditionele gezin: ‘Het is zo fijn om verjaardagen te vieren waar iedereen bij is’

In de film is Kim nogal overheersend als het om de kinderen gaat. Ben je in het echt ook zo?

“Ik ben een totaal andere moeder dan Kim. Persoonlijk vind ik het fenomeen opvoeden en het idee dat je je kinderen daarmee kunt vormen, overschat. Een kind is al voor het overgrote deel wie hij of zij is, zonder dat je daar iets voor hebt hoeven doen. Je kunt wel van alles bedenken en strakke grenzen stellen, maar dat werkt niet altijd. Sommigen hebben daar behoefte aan, anderen gaan daar tegenin als een soort wild dier dat je kooit. Ik geloof dat als je kinderen vrijlaat – mits ze het aan kunnen – ze het fijner vinden om zelf de verantwoordelijkheid te pakken en beslissingen te nemen. Ze moeten iets doen omdat ze het zelf willen, niet omdat het van papa of mama moet.”

Kun je een voorbeeld geven?

“Ik probeer te kijken naar mijn gevoel en naar wie ik voor me heb. Ik vind het zelf behoorlijk irritant wanneer een kind ergens een snoepje krijgt, en dat ouders reageren met: ‘En, wat zeg je dan?’ Veel mensen vinden dat een kind moet leren om dankjewel te zeggen. Daar ben ik het niet mee eens. Ik zeg zelf altijd dankjewel en ik zie nu dat mijn kleintje dat uit zichzelf ook doet. Terwijl ik dat dus nooit tegen haar heb gezegd. Ik geloof dan ook in voorleven en dingen (los)laten.”

‘Ik probeer meer vanuit mijn gevoel te handelen en omgekeerde psychologie toe te passen’

Wat vind je belangrijk in de opvoeding?

“Ouders zetten vaak vanuit een romantisch idee kinderen op de wereld en denken niet na over praktische dingen. Je moet weten wat je belangrijk vindt en dat ook bespreken. Als mijn kind bijvoorbeeld geen zin heeft om haar bord leeg te eten en ik zeg: ‘Je moet, je moet’, dan verpest ik de gezelligheid van het eten. En vaak heeft het geen effect. Wat ik trouwens wel begrijp, want ik kan zelf ook nog weleens puberaal reageren als iemand zegt dat ik iets móet doen. Daarom probeer ik meer vanuit mijn gevoel te handelen en omgekeerde psychologie toe te passen. Wanneer ik zeg dat iets niet mag, doet ze het juist. Dus zo’n bord eten laat ik staan of ik zeg juist dat ze het niet mag eten.”

Lees ook: Katja Schuurman viert verjaardag van dochter Sammie met ex Thijs Römer

Werkt dat ook nog bij Sammie?

“Haha, nee. Ze is inmiddels dertien en bepaalt veel zelf. Ik rook bijvoorbeeld af en toe en dat vindt ze stom. Ik zelf trouwens ook, maar dan grap ik altijd: ‘Weet je waarom ik dat doe, schat? Dat doe ik voor jou, zodat jij je tegen je moeder kunt afzetten. Maar daar kom ik niet meer mee weg. Het is wetenschappelijk bewezen dat voor je achttiende blowen of drinken erg slecht is voor hersenen in ontwikkeling, dus ik wil zeker voorkomen dat mijn dochters dat gaan doen. Ik vrees dat verbieden niet waterdicht is. Je weet nooit of je het goed doet richting je kind. Of ze leren drinken omdat jij – en ‘iedereen’ – dat doet. Of ze zetten zich af omdat jij het doet. Uiteindelijk moeten ze toch zelf ontdekken wat ze willen. Daarin wil ik niet rigide zijn. Ik wil dat soort dingen en eigenlijk alles zoveel mogelijk open bespreken. Soms meer dan Sammie lief is.”

‘Zeker nu ze op de middelbare school zit, wordt Sammie meer gevormd door haar vrienden dan door mij en Thijs als ouders’

Op welke persoonlijke prestatie als ouder ben je het meest trots?

“Ik ben het meest trots als ze zeggen: ‘Ik hou zoveel van je, mama’. Tegen mijn kleinste zeg ik vaak: ‘Dankjewel dat ik je mama mag zijn’, waarop zij dan reageert: ‘Oh mama, ik hou zoveel van jou’. Zo zoet. Dan vreet ik haar echt op. Maar ook als Sammie me in vertrouwen neemt of een gesprek voert zonder strijd ben ik trots. Dan voel ik dat ik het goed doe, omdat ze me vertrouwt. Uiteraard vind ik het fijn dat ze zo zelfstandig is en het hartstikke goed doet op school, maar dat komt niet alleen door mij. Dat komt vooral omdat ze zo’n stoer wijffie is. Zeker nu ze op de middelbare school zit, wordt ze meer gevormd door haar vrienden dan door mij en Thijs als ouders.”

In zowel de film als je echte leven zit je in een Modern Family-constructie, hoe zorg je ervoor dat je op dezelfde lijn zit qua opvoeding?

“Je zit nooit altijd op één lijn, maar dat hoeft ook niet. Ik vind dat het kind het belangrijkste is. Zij moeten in het middelpunt staan. Ik ben goed met beide exen en kan goed overweg met Igone en de nieuwe vriendin van Freek. Dat vind ik heel belangrijk. Zij brengen veel tijd door met mijn kind en het is zo fijn om verjaardagen te vieren waar iedereen bij is. Daarbij bewaar ik ook graag de harmonie. Als ik iets moet inslikken zodat mijn kind gelukkig is, dan doe ik dat met liefde.

Natuurlijk is het voor een kind het allerfijnste als papa en mama samen zijn, maar ik geloof wel dat deze manier the next best thing is. Het belangrijkste is dat je jezelf en je eigen ego ondergeschikt maakt aan dat van je kind. Dat vind ik echt niet moeilijk. Ik zie hoe goed zij (Thijs Römer en Freek van Noortwijk, red.) als vaders zijn; hartstikke toegewijd en superlief. Daarin ligt de basis van een goede opvoeding.”

Oei, Ik Groei! is vanaf 9 juni te zien op Netflix.