Bron: Pexels
De ene week kun je alles aan, de volgende is een gesprekje op het schoolplein al too much. Kan te maken hebben met je menstruatiecyclus. Als je rekening houdt met je ‘vier seizoenen’, wordt het leven makkelijker, is het idee. Marloes ging op onderzoek uit.
Sinds ik na mijn zwangerschapsverlof ben begonnen aan een nieuwe baan, voelt het alsof ik in een hogesnelheidstrein zit zonder rem. Ik haal veel voldoening uit mijn werk en ik geniet van het moment dat ik mijn peuter en baby kan knuffelen wanneer ik ze ophaal bij de opvang. Toch vraag ik me na vier maanden werken, zorgen en kolven af hoelang ik dit tempo volhoud. Op zoek naar meer balans wil ik onderzoeken of ‘leven met je cyclus’ iets voor mij kan zijn. Kan meer bewustzijn van mijn menstruatiecyclus mij door de pittige tropenjaren heen helpen? En is dit ook haalbaar voor moeders met vijf minuten me-time per dag?
Allereerst: wat is leven met je cyclus precies? Hormoon- en cyclus-expert Maisie Hill legt het uit in haar boek De cyclus strategie: het bijhouden van je cyclus zou je leren om je lichaam te ‘lezen’, wat een positief effect zou hebben op je zelfvertrouwen en mentale gezondheid. Om te weten hoe jouw cyclus verloopt, raadt ze aan om met behulp van een thermometer of cyclus-app je cyclus een tijdje bij te houden. Hill vergelijkt de menstruatiecyclus met de seizoenen, waarbij je menstruatie de winter voorstelt. In deze fase domineert het progesteron, een hormoon dat ervoor zorgt dat je meer naar binnen keert; je wilt rust en hebt weinig energie.
Na de winter volgen lente en zomer, waarin het hormoon oestrogeen dominant is. Je kunt dan bergen verzetten op je werk en je hebt veel energie om tijd met je kinderen door te brengen en voor sociale afspraken. Dan kom je in je herfst en wil je terugtrekken; je hebt weinig ruimte voor drukte en prikkels. Wanneer je ongesteld wordt, begint je cyclus weer van voren af aan. Per seizoen zijn er dus activiteiten die je beter even kan laten en dingen waar je juist heel goed op gaat. Als je je bewust bent van je krachten en valkuilen, kun je volgens Hill die hoge en lage energiemomenten optimaal benutten. Klinkt aannemelijk, maar ik ben benieuwd hoe moeders dit in de praktijk brengen.
Sanny Verhoeven (39) is coach, ondernemer en moeder van Charlie-Fay (6) en Zoë (5). Ze vertelt: “Na mijn zwangerschap kreeg ik last van heftige moodswings, twee dagen voor mijn menstruatie. Ik voelde me dan depressief; ik vond mijn relatie niet meer leuk en ik had een bloedhekel aan mijn kinderen. Ik voelde me totaal niet mezelf. Ik dacht: wow wie is deze vrouw? Ik ben mij toen gaan verdiepen in mijn cyclus en merkte dat als ik meer rust pak in mijn herfst, mijn PMS-klachten veel minder heftig zijn.”
‘Het oké vinden dat ik niet altijd actief, productief en sociaal ben, heeft mijn leven veranderd’
Gaat leven met je cyclus dan vooral over het rustiger aan doen in de dagen voordat je ongesteld wordt? Nee, volgens Hill gaat het ook om je superkrachten te gebruiken in de zomer en lente, zodat je meer balans ervaart. De herfst en winter is een tijd van terugtrekken, maar in de zomer en lente kun je juist meer aan. Dat beaamt ook cyclus-expert en coach Lena Rentschler (40). Ze schreef het boek De nieuwe vrouw en is moeder van Lili (6) en Flip (7). Lena: “In de lente heb je superveel energie. Flink doorpakken op je werk, boodschappen doen, een kind rechts op je arm terwijl je met je andere kind voetbalt: geen probleem. Dit is de fase waarin je dingen gedaan krijgt en tijd wilt doorbrengen met je kinderen. Je bent sociaal, hebt veel zelfvertrouwen en voelt je onoverwinnelijk.”
Sanny merkt dit ook: “In mijn lente en zomer ben ik erg creatief en productief. Dan wil ik op het podium staan en heb ik superveel ideeën voor mijn bedrijf. Ik denk dan alles te kunnen en dan zeg ik overal ja tegen, maar moet oppassen dat ik niet te veel hooi op mijn vork neem. Als ik dan vervolgens in de herfst kom, denk ik: o nee, hoe moet ik dit gaan doen met al die afspraken? Het heeft een halfjaar geduurd, maar door in mijn planning rekening te houden met mijn cyclus heb ik meer balans gevonden.”
Leven naar je cyclus vraagt dus om de nodige planning. Als moeder bepaal je de planning van je gezin niet alleen, je partner en kinderen willen namelijk ook aandacht en tijd van je. Een zieke peuter of slecht slapende baby houden geen rekening met je cyclus. Hoe pak je dat aan?
Lena: “Het begint met voor jezelf duidelijk hebben waar je behoefte aan hebt per seizoen. Als je dit weet kun je naar je partner duidelijk uitspreken wat je nodig hebt en hoe je partner jou het beste kan steunen.” Sanny beaamt dat: “Ik heb mijn man Jorg een college gegeven over de vrouwelijke cyclus en hoe de seizoenen werken. Inmiddels weet hij al eerder dan ik dat ik overga naar een ander seizoen. Ook heb ik het uitgelegd aan mijn dochters. In mijn herfst is mijn lontje korter, ik merkte dat ik sneller uit mijn slof schoot. Door mijn cyclus openlijk te bespreken, snappen zij beter dat mama ook maar een mens is en soms wat meer rust nodig heeft.”
Ook orthomoleculair therapeut Iris de Goede (30), moeder van Fynn (1,5), neemt haar man mee in haar cyclus: “Ik leef al vijf jaar volgens mijn cyclus, dus voor mijn man is het geen verrassing meer als ik zeg: ik kan elk moment m’n menstruatie verwachten, dus daarom ben ik nu wat chagrijnig of heb ik meer slaap nodig. Dan spreek ik met hem af dat ik die dag wat langer in bed mag blijven liggen als mijn zoontje om 05.00 uur wakker is. Hoe meer rust ik pak tijdens de herfst en winter, hoe beter ik me voel tijdens mijn lente en zomer. Daar is mijn man ook bij gebaat.”
De eerste stappen zijn duidelijk: wees je bewust van je cyclus en je behoeftes en geef uitleg hierover aan je partner en kinderen (als ze oud genoeg zijn). Toch zijn er ook situaties waar je niet onderuit komt in je herfst of winter; hoe ga je daarmee om? Lena: “Leven met je cyclus gaat niet over je hele leven omgooien, maar om slim na te denken over welke keuzes je maakt, waardoor jij het seizoen net wat beter door kan komen. Heb je behoefte om je terug te trekken in je herfst? Ga dan op je werk tijdens je pauze een rondje lopen in plaats van lunchen met je collega’s in de drukke kantine.”
Ook Sanny heeft zo haar tactiek om tijdens haar herfst meer rust te vinden. “Normaal ga ik op het schoolplein gezellig kletsen met andere moeders. In de herfst zet ik een andere intentie: ik doe het rustig aan vandaag. Ik ga dan bewust niet met iedereen praten.” Lena vervolgt: “Als ik in mijn winter zit laat ik op woensdag mijn kinderen van tevoren al weten: als jullie vandaag met iemand willen spelen na school is dat prima, maar alléén bij jullie vriendjes thuis. Volgende week zijn jullie hier weer welkom.”
‘Door mijn cyclus met mijn dochters te bespreken, snappen zij dat mama ook maar een mens is’
Het is dus niet zo dat je niks meer kunt ondernemen in je winter, maar je pakt iets meer rust, plant minder sociale activiteiten of gaat wat eerder naar huis. Iris: “Als ik in mijn winter een kinderverjaardag heb waar ik niet onderuit kan, dan ben ik extra lief voor mezelf. Ik doe lekker zittende kleding aan en ik ga wel naar die verjaardag, maar niet te lang. Als ik erg druk ben met mijn werk, plan ik een selfcare-avond in om tot rust te komen. Ik zeg dan van tevoren tegen mijn man: ‘Als ons zoontje wakker wordt, ga jij dan naar hem toe?’ Ik neem een warme douche, ga op mijn spijkermat liggen of ik neem een magnesium voetenbad. Magnesium helpt om je spieren te ontspannen en bijvoorbeeld krampen in je baarmoeder of onderrug te verminderen. Zo geef ik mijn lichaam extra liefde en ontspanning in de winter en kan ik dieper slapen en goed uitrusten.”
Dieper slapen en beter uitrusten. Dat klinkt me als muziek in de oren met mijn gebroken nachten. Een zak met magnesiumkristallen zit al in mijn winkelmandje. Tot slot ben ik benieuwd: hoe helpt leven naar je cyclus bij je rol als moeder? Iris: “Door het bijhouden van mijn cyclus begrijp ik sneller waarom ik een korter lontje heb of wat minder kan hebben. Of waarom ik minder zin heb in bepaalde activiteiten.
In de zomer vind ik het supergezellig om met m’n zoontje naar een koffietentje te gaan of naar een speelparadijs. Het gaat dan ook minder moeizaam.” Voor Sanny heeft leven naar je cyclus haar ook meer zelfacceptatie gebracht: “Meer inzicht in mijn cyclus heeft me veel meer zelfliefde gegeven. Ik ben niet altijd die geweldige, bewuste moeder. In mijn zomer heb ik veel energie en kan ik heel veel doen op een dag. Dat ik daarna in de herfst minder kan doen is ook oké. En dat oké vinden, dat ik dus niet altijd actief, productief en sociaal ben, dat heeft echt mijn leven veranderd. Ik ben een stuk liever geworden voor mezelf.”
Als ik de balans opmaak na de gesprekken met deze drie vrouwen is mijn blik op mijn cyclus veranderd. Op dit moment heb ik geen menstruatiecyclus, omdat ik nog borstvoeding geef. Ik wil daar binnenkort mee stoppen en zag ertegenop om weer ongesteld te worden, met de bijbehorende PMS-klachten. Maar je cyclus hoeft niet alleen maar kommer en kwel te zijn. Het kan je helpen te begrijpen waarom je het ene moment alles kan combineren en waarom je het andere moment juist rust en een selfcare-avond nodig hebt. Ik begin bijna zin te krijgen in het terugkeren van mijn cyclus. Maar goed, nu heb ik makkelijk praten – eerst maar eens mijn eerste winter met peuterdrama overleven.
Tips van cyclus-expert Lena Rentschler
Winter (menstruatie)
Do’s: Plan speelafspraakjes van je kinderen buiten de deur, neem een magnesiumbad, vraag of je partner de kinderen naar bed wil brengen na een lange werkdag, eet ijzerrijke voeding.
Don’ts: Drukke speelafspraakjes bij jou thuis, veel sociale afspraken, te weinig rust nemen.
Lente (pre-ovulatie)
Do’s: Stoeien, spelen en priegelknutselwerkjes maken met je kinderen, afspreken met vrienden, uitdagende taken oppakken op je werk, vooruitwerken in huishoudelijke taken.
Don’ts: In zeven sloten tegelijk lopen. Door overenthousiasme te veel plannen en overal ja op zeggen.
Zomer (ovulatie)
Do’s: Organiseer actieve speelafspraakjes, familie-uitjes, een etentje met vrienden en ga op datenight. Voer diepe gesprekken met je partner over jullie opvoeding of relatie.
Don’ts: Ja zeggen op alles, taken oppakken waar je een diepe focus voor nodig hebt. Je hoofd is snel afgeleid en gericht op de mensen om je heen.
Herfst (pre-menstruatie)
Do’s: Zorg voor vaste routines om met lage energie je kinderen toch op de opvang of in bed te krijgen. Doe rustige activiteiten met ze zoals kleuren of puzzels maken. Pak op je werk taken op waar je focus en concentratie voor nodig hebt.
Don’ts: Jezelf schuldgevoel aanpraten als het niet lukt om geduldig te zijn naar je kinderen. Ongefilterde feedback geven aan je partner of collega’s. Dit is niet het juiste moment en ruzie ligt op de loer.
Dit artikel stond eerder in Kek Mama 1 2025.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Je geeft je baby met liefde de borst en kolft trouw op vaste tijden. Want: moedermelk is vloeibaar goud. Dus als iemand daar zonder overleg iets anders mee doet, raakt dat je recht in je moederhart.
Je peuter leert praten, awww, zo schattig. En al die woorden die ze nog net niet helemaal goed uitspreken, ook al zo schattig. Nou ja, in de meeste gevallen. Soms is ook behoorlijk gênant. En hilarisch. Voor anderen, dan.
We hebben allemaal onze charme. Maar sommige moeders lijken geboren om dingen uit hun handen te laten vallen, koffie over schoolpapieren te morsen of met hun jas tussen de autodeur te blijven hangen. Astrologisch gezien? Helemaal logisch. Sommige sterrenbeelden zijn gewoon onhandig. En dat is precies wat ze zo leuk maakt!
Je tiener komt thuis met een rapport dat op zijn zachtst gezegd ‘ruimte voor groei’ laat zien. De instinctieve reflex van veel ouders? Iets afpakken waar het kind wél om geeft. Dan zullen ze wel moeten, is de gedachte.
Iedere week vertelt een leerkracht aan Kek Mama wat ze meemaakt. Deze keer: juf Maartje van groep 1/2 die ineens bloed op de grond aantrof.
Volgens de jeugd van nu is jouw naam misschien wel passé. Tenminste, als we TikTok-verpleegkundige Kelley Cole mogen geloven. Tijdens haar werk op een afdeling met pubers kreeg ze te horen dat haar naam – Kelly – een ‘oude vrouwennaam’ is. En nog meer namen horen daarbij. Ai.
