Beeld: Canva
Marjolein en Martine wonen meer dan 10.000 kilometer van elkaar en hebben samen het bedrijf ChatLicense. Martine woont in New York met man en zoon (10) en dochter (8), Marjolein woont in Rotterdam met haar man en twee dochters (13 en 11 jaar).
Marjolein en Martine zijn experts in hoe kinderen veilig kunnen omgaan met hun smartphone en geven advies op lezersvragen.
Het dilemma: Hoe zorg ik dat mijn zoon niet in de fuik van schadelijke algoritmes belandt?
Waar een aantal jaar geleden de zorgen van ouders van zonen voornamelijk online over gamen gingen maken steeds meer ouders zich nu ook zorgen over wat ze allemaal online voorgeschoteld zonder daar per se om te vragen. Van een filmpje over een work-out naar een volledig gymbro algoritme met een glijdende schaal naar de manosphere. Wij hebben geen idee wat ze zien, maar belangrijker nog, ze hebben zelf ook niet de volledige controle over wat ze op hun scherm krijgen: dat bepaalt het algoritme.
Het lijkt handig, op basis van waar je langer naar kijkt en waar je op klikt meer ervan in je tijdslijn. Maar de gedachte dat dit jou als gebruiker dient is dubieus. Steeds meer mensen krijgen inmiddels wel door dat als je niet betaalt voor een dienst, je zelf het product bent. Met andere woorden, hoe langer we blijven hangen, des te meer we voor big tech ‘opleveren’. YouTube, TikTok en Instagram verdienen meer geld met meer kijkers. Het doel: jouw zoon moet zo lang mogelijk blijven hangen, scrollen en klikken. En wat triggert dit? Emotionele, schokkende of extreme content.
Speciaal voor jongens is er een nieuwe digitale valkuil in de vorm van de manosphere. In deze online wereld worden mannen – en zeker ook jonge jongens – aangetrokken door video’s en posts over “echte mannelijkheid”. Naast pre-feministische denkbeelden zoals dat een man moet “providen” (het geld verdienen en de vrouw niet persé) klinkt in de posts al dan niet subtiel agressie en vrouwenhaat door.
Verhalen over de ongewenste impact van algoritmes stapelen zich op, tot in de rechtszaal. Bits Of Freedom boekte een overwinning in een kort geding bij de rechtbank Amsterdam. Ze wees op Europese regelgeving die social media bedrijven reguleert, maar die nog aan de laars werd gelapt. De uitkomst: “Meta moet zijn apps Instagram en Facebook in Nederland een algoritmevrije optie geven, waarbij een chronologische nieuwsfeed als standaard kan worden ingesteld. Dat betekent dat gebruikers dus moeten kunnen kiezen voor een feed die niet wordt samengesteld op basis van de veronderstelde interesse van gebruikers. Die optie is er nu wel, maar is verborgen en kan niet als standaard worden ingesteld.”
Ondertussen is je zoon eigenlijk maar één klik op YouTube verwijderd van een volgende short die net even het randje over kan gaan. Dus wat kan je in de tussentijd zelf doen aan deze praktijken?
Hou je aan de minimumleeftijd van de betreffende apps én leer hoe je blootstelling aan algoritmes het beste kan beperken. En vanaf het moment dat je kind, via een eigen tablet, telefoon of die van een ander met content algoritmes te maken krijgt, check dan of ze dit snappen en herkennen. Zie het algoritme als een soort vriendje van je zoon waarvoor je hem beter even kan waarschuwen. Kijk eens mee en heb het met elkaar over welk gedrag oké is en wat niet.
Kortom, sta er zelf open in, weet waar je over praat en stimuleer je zoon om hierover na te denken en kritische vragen te stellen. Je wilt natuurlijk dat hij zijn foute vrienden herkent en vervangt voor echte besties.
Interesse in meer digitale dilemma’s? Hier vind je de andere columns van Marjolein en Martine.
In de keuken van chef Daan van der Lecq schuift Leontine Ruiters aan voor een goed gesprek over haar leven na Marco Borsato.
Zwanger zijn klinkt vaak als een roze wolk van geluk, maar Jessie Jazz Vuijk (30) laat zien dat het soms ook gewoon keihard ploeteren is.
De familie Wildeman uit Een huis vol wist al langere tijd dat hun dochter het niet zou redden.
Kinderen kunnen nogal lomp uit de hoek komen. Bij voorkeur in het openbaar. En op een volume waar een megafoon zijn hoed voor zou afnemen. Zo ook de dochter van Inge, die begon over twee Minions in de supermarkt…
Leven in Spanje klinkt als een droom, maar ook daar is de familie Jelies niet gevrijwaard van online commentaar.
Lieke Martens (32) heeft een nieuwe roeping: schrijven. Haar eerste Sinterklaasboek, Logeren bij de Sint, ligt nu in de winkels.