Vereerd en verafschuwd: dít moet je weten over de baarmoeder

20.04.2022 09:49
baarmoeder

Behalve dat ze er zit, weten vrouwen maar weinig over hun baarmoeder. Zonde, want het orgaan heeft verschillende fascinerende functies. Tijd voor een boek, vonden gynaecoloog Marlies Bongers en schrijver Corien van Zweden.

In Biografie van de baarmoeder komen alle kanten van het orgaan, met de vorm en grootte van een peer, aan bod: van eerste menstruatiecyclus tot een zwangerschap en de overgang. Aan de hand van historische overtuigingen, ervaringen van andere baarmoeder-eigenaren en een lesje biologie, brengen Marlies en Corien een ode aan de baarmoeder. Ze geven alvast een voorproefje.

Wat weten vrouwen over hun baarmoeder?

Marlies: “Heel weinig. Als een baarmoeder weinig klachten veroorzaakt, weten vrouwen er eigenlijk niets over, behalve dat ze er zit. Tegelijkertijd willen ze er in mijn spreekkamer van alles over weten. Tijdens operaties maken we vaak opnames van de baarmoeder, en als vrouwen dat willen, kunnen ze die beelden zien. Laatst vond een vrouw het zo bijzonder dat ze er niet over uitgepraat raakte.”

Corien: “Dat effect hadden de beelden ook op mij, toen ik naast Marlies in de spreekkamer stond. Wat prachtig! Ik had weleens zwart-witbeelden gezien, en dat is ook fascinerend, maar nu zag ik de baarmoeder en eileiders in kleur. Ik voelde ook een soort trots: moet je eens kijken hoe mooi dat in elkaar zit. De baarmoeder was lang spookachtig, ook voor artsen. We zijn de eerste generatie die het orgaan op deze manier kunnen bekijken.”

Wat maakt de baarmoeder zo fascinerend?

Marlies: “Het zit prachtig en kunstig in elkaar. Wat ik ook heel bijzonder vind, is dat de baarmoeder zich continu aanpast.”

Corien: “Net als borsten, waar ik eerder een boek over schreef, heeft de baarmoeder verschillende rollen in het leven. Mensen zien het als een geweldig orgaan dat voor de voortplanting zorgt, maar er zijn ook vervelende kanten, zoals maandelijkse bloedingen en de overgang. En dan speelt de baarmoeder ook nog een rol bij seks, want het samentrekken tijdens een orgasme geeft extra genot. Er hangen verschillende emoties omheen: de baarmoeder wordt extreem vereerd, maar ook extreem verafschuwd. Voor benen, armen en knieën hebben we niet zulke heftige gevoelens.”

Lees ook: Marieke had een buitenbaarmoederlijke zwangerschap: ‘Ik moest met spoed geopereerd worden’

Marlies: “Corien haalde tijdens het schrijven fascinerende verhalen boven water. Zo dachten ze vroeger dat een baarmoeder twee kamers had: in de een groeiden jongens, in de ander meisjes. Met de kennis van nu is dat supergeestig.”

Corien: “Wat mij dan weer verbaasde, was dat een baarmoeder na de menopauze, met genoeg hormonale aansturing, nog best haar werk zou kunnen doen. Zo kan een moeder in de overgang haar baarmoeder afstaan voor een transplantatie aan een dochter zonder baarmoeder. Dus ook als het orgaan officieel buiten bedrijf is, kan het de taken weer oppakken.”

Corien van Zweden en Marlies Bongers

Wat willen jullie met dit boek bereiken?

Marlies: “Een belangrijk doel van dit boek is herkenning én erkenning van de baarmoeder. Mijn baarmoeder heeft zich tot nu toe best goed gedragen, maar sommige vrouwen hebben er enorm veel verdriet door. Het is goed om ook die verhalen te laten zien.”

Corien: “Ook het taboe dat heerst op problemen rondom de baarmoeder was een drijfveer om dit boek te schrijven. Vrouwen praten niet graag over menstruatie, bloeden en de overgang. Het is geweldig dat er een kind uit de baarmoeder komt, maar over de minder leuke kanten willen we niets weten. Dat gaat heel ver terug: in de oudheid dachten ze dat een bloeding de afvoer van afvalstoffen was. Mannen hadden die schoonmaak blijkbaar niet nodig. Conclusie: het was vies en akelig. Ik hoop dat het taboe in de toekomst verdwijnt.”

Hoe hopen jullie dat vrouwen in de toekomst naar hun baarmoeder kijken?

Corien: “Dat ze beter begrijpen hoe de baarmoeder werkt, en sneller naar de huisarts stappen als ze iets afwijkends opmerken. Ik hoop ook dat iedereen met een baarmoeder, maar ook partners die ermee te maken krijgen, voortaan met plezier en trots over het orgaan praten.”

Marlies: “Koester je baarmoeder eens wat meer. En kom je tot de slotsom dat ze op bepaalde punten in de weg zit? Trek dan aan de bel bij een arts.”

Biografie van de baarmoeder van Marlies Bongers en Corien van Zweden is nu verkrijgbaar

Beeld Marlies en Corien: Anke van der Meer