Beeld: Michelle Phaf
Zo onschuldig als een pasgeboren baby is, zoveel opschudding kan ie teweegbrengen. Vooral bij oudere kinderen in het gezin. Want wie denkt die indringer wel niet dat ie is? Geef het tijd en heb oog voor hun zorgen, dan zal het stof uiteindelijk weer neerdalen.
De geboorte van een baby kan de dynamiek in een gezin behoorlijk veranderen. Niet alleen de ouders moeten zich opnieuw verhouden tot dat nieuwe, nog volledig afhankelijke, kindje; ook de oudere kinderen krijgen een nieuwe rol in huis. Journalist Hester Zitvast (47) weet er alles van. Zij kreeg twee nakomertjes; tussen haar jongste en oudste zit maar liefst 21 jaar leeftijdsverschil.
“Ik zou het zelf bijna iedereen aanraden om met al wat oudere kinderen het gezin opnieuw uit te breiden, het heeft bij ons namelijk meer dan goed uitgepakt. Maar dat is verre van een blauwdruk, zo weet ik ook. Onze dochter Belle (11) heb ik vaak ‘de lijm tussen twee gebroken gezinnen’ genoemd. Mijn oudste twee kinderen Wouter (24) en Floor (20) waren 13 en 7 toen ze er nog een zusje bij kregen. Ik was een paar jaar eerder gescheiden en hoewel er absoluut geen sprake was van een scheiding met ook maar een beetje ruzie, kwamen we in het begin niet bij elkaar op de koffie. Daarbij vond Wouter die hele scheiding, terecht, maar niks. Hij was vaak boos en weerbarstig, wat we deels aan zijn puberleeftijd toeschreven, maar waarvoor we ook deels hand in eigen boezem staken. Een scheiding heeft flinke impact op kinderen, hoe goed je het ook doet.
En toen bleek ik ook nog eens zwanger van mijn nieuwe partner. Wouts hakken gingen volledig in het zand. Van een baby moest hij níéts weten. Mijn zwangere buik negeerde hij compleet en de babykamer kwam hij niet in. Maar toen Belle geboren was, veranderde alles. Ik zie hem hier nog op de bank liggen, met zijn kleine zusje op zijn borst en zijn telefoon in zijn handen. Uren en uren hield hij dat vol. Mijn ex bleef steeds langer ‘even kletsen’. En als hij er dan toch was, dan wilde hij ook wel even die baby vasthouden. Zo’n kleintje vertedert nou eenmaal iedereen. We werden er allemaal zachter door.
Floor verheugde zich aanvankelijk het meest op dat zusje, voor haar viel het dan weer wat tegen. Met een baby in je armen kun je namelijk niet kleuren of dansen of fietsen, dus na een minuut knuffelen gooide zij Belle weer terug in de box. Hop, door met haar eigen leven.
Kun je onze nieuwe aanwinst nog scharen onder het kopje ‘tweede leg’, ongepland zwanger raken als je gezin al lang als compleet voelt, haalt de boel ook overhoop. Dat overkwam Milou (45) twee jaar terug. Zij en haar man waren al sinds de middelbare school samen en in principe had ze zo’n beetje een strik om haar gezin – een dochter en zoon van toen 15 en 13 – geknoopt. “We schrokken ons kapot. Zwanger? Ik was aan de pil en niet zonder reden. We begonnen net een beetje te ruiken aan alle vrijheden die we weer terugkregen. Samen uit eten en dan de kinderen met een pizza en Netflix op het huis laten passen. Uitslapen. Op vakantie gaan en lange wandeltochten maken of door steden slenteren, zonder middagdutjes of mental breakdowns van net iets te kleine kinderen. We hadden het zelfs al over weekendjes weg met z’n tweeën, en dan nu weer een baby? We hebben abortus overwogen, heel kort – anderhalve minuut misschien. Maar al snel besloten we dat het zo heeft moeten zijn. Het lot – of zo.
De kinderen waren door het dolle heen. Na een loodzware zwangerschap – ik was immers de jongste ook niet meer – werd onze zoon Jop geboren en sindsdien draait ons gezin om hem. Onze clown, noemen we hem. We kunnen echt met z’n vieren als betoverd naar hem kijken, ook al doet ie niks. We vinden álles grappig. Sasja (17) heeft zich ontpopt tot een tweede moeder. Ze verwisselt geroutineerd luiers en past met liefde op als wij een avondje weg willen. Daar betalen we haar dan overigens wel voor. Luuk (15) is niet langer de jongste in het gezin. Zijn rol van clown is overgenomen. Hij is nu een stoere grote broer en dat was een kant die we niet eerder van hem zagen. Waar ik gezinnen van vriendinnen pubers veel meer ‘pubers’ vindt, zijn die van mij al wat meer volwassen, lijkt wel. Het zorg-gen is aangezet. Ik moet er wel voor waken dat mijn oudsten ook nog gewoon kind mogen zijn”, vertelt ze.
Inmiddels is er bij ons thuis nóg een baby bijgekomen. Drie jaar geleden werd Frenkie geboren. Daarmee werd Belle ineens kleine en grote zus tegelijk. Er vond een shift in ons gezin plaats. Belle was niet langer schattig, dat is Frenkie. Nou wil je als pre-puber ook niet meer schattig gevonden worden, maar ik merk aan Belle dat ze die rol toch weleens mist als ze om aandacht van haar broer vraagt, bijvoorbeeld. Of wanneer ze aan tafel, tijdens het eten, haar zusje begint te pesten. Ze bereikt daar het averechtse mee, iets waar ik me echt bewust van moet blijven. Want het enige wat ze wil, is onze liefde. Zij wil weer de kleinste zijn. Nu na drie jaar nog steeds.
Voor Gina (36) pakte de komst van baby Johnny drie jaar terug anders uit dan ze in haar hoofd had gepland. “Ik zag mezelf al op een roze wolk zitten met een kleuter en een baby. Maar onze dochter Micky begon meteen te huilen toen ze haar broertje voor het eerst zag. Het was de voorbode voor een moeizame start als gezin van vier. Micky heeft zich echt een tijd misdragen. Ze was zo jaloers… Ik kon dat er gewoon niet bijhebben en dat liet ik haar merken. Onze altijd zo hechte band werd steeds slechter, we maakten alleen nog maar ruzie met elkaar. Uiteindelijk ben ik op het consultatiebureau ingestort. ‘Ik vind het gewoon niet leuk meer’, heb ik gesnikt. Het helpt in deze tijd ook niet mee dat je op social media wordt platgegooid met plaatjes van perfecte gezinnetjes, waarin de baby de kers op de taart lijkt te zijn. Gelukkig had ik een daadkrachtige consultatiebureau-arts, die mij na mijn huilbui meteen doorverwees naar een fijne gezinstherapeut. Daar kreeg ik de spiegel voorgehouden die ik nodig had. Micky had me nodig en ik stootte haar af, omdat ze zich zo vervelend gedroeg. Die vicieuze cirkel hebben we gelukkig weten te doorbreken. Micky en ik zijn samen een weekendje weggegaan en we plannen iedere dag een momentje écht samen in. Het werkt. Op Johnny’s eerste verjaardag overviel me pas het geluksgevoel waar ik zo op gehoopt had, voor het eerst echt. Ik wilde te snel te veel. Ik had het meer tijd moeten geven.”
Gezins- en relatietherapeut Marina van der Wal heeft, als er een baby in het gezin bijkomt twee héél belangrijke tips: “Verwacht niet te veel van je andere kinderen en geef het tijd. Geef jezelf ook tijd. Je kunt niet eisen dat iedereen meteen laaiend enthousiast is over de baby. Er gaat altijd een geschiedenis aan een nieuw kindje vooraf, of dat nou in een samengesteld of kerngezin hebt. De zwangere moeder is misselijk, kribbig, moe; voor de meeste kinderen is dat niet de leukste periode. ‘Felix (4) verheugt zich enorm op de baby’, hoor je dan. Wat verwacht Felix, wil ik dan weten. En dan krijg je een antwoord als: ‘Lekker knuffelen met zijn broertje.’ Maar een baby laat zich niet de hele dag knuffelen en als een baby huilt, kun je ’m niet uitzetten. Wij volwassenen projecteren op kinderen wat we willen zien en dat kan een enorme belasting zijn. Ik weet nog dat mijn oudste, toen de kraamverzorgster na een week vertrok, paniekerig zei: ‘Ze is de baby vergeten!’ Hij vond het helemaal niet leuk dat zijn broertje voor altijd bij ons bleef, want die bleef maar geluid maken.
Kinderen hebben vaak andere ideeën over die indringer, want dat is een baby in een gezin. Alle plekken in het systeem verschuiven. Ineens is de peuter groot en niet langer die schattige kleinste. Wees gevoelig voor je eigen gedachten over je andere kinderen. Dat kleine wezentje gaat ineens voor alles en dat is een mooi gegeven, maar je oudere kinderen hebben je even hard nodig. Emotioneel is alles door de komst van de baby zo door elkaar geschud, dat iedereen weer even baby is. Geef ze de bevestiging dat ze er allemaal nog bij horen.
Een baby in huis kan ook heel verbindend zijn als je echt samen kijkt hoe de ontwikkeling van zo’n kleintje verloopt. Hoe de vingertjes om jouw vinger klemmen. En wat er met de teentjes gebeurt als je ze onder de voetjes kriebelt.
Oudere kinderen zijn er overigens niet om jou te helpen met de verzorging. Wil je een ouder kind inschakelen als oppas, zorg dan dat dit een vast omschreven taak is, waar je ook wat tegenoverstelt. Lukt dat niet, want wordt het bijvoorbeeld gamen en af en toe in de wieg kijken – kun je beter een oppas van buitenaf inschakelen. Even helpen is prima, maar het moet geen vast ritueel met eisende taken worden. Onderbreek een spelende kleuter niet om iedere keer een luier aan te geven. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat wij onze kinderen qua ontwikkeling nogal eens overschatten. We vragen te veel van ze en dat kan voor een kind in een gezin waar net een baby is geboren best verwarrend en zelfs eenzaam zijn. Denk aan een kleuter die ineens de eigen schoenen moet aantrekken, en snel ook want er is haast want de baby moet zo gevoed worden.
Tijd dus en niet te hoge verwachtingen. En lukt het niet? Dan is het helemaal niet erg daarbij om hulp te vragen.”
Je las dit artikel eerder in Kek Baby x Etos.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Steeds de Insta van je ex checken helpt niet om over je scheiding heen te komen, dat snapt Renée heus wel. Maar zich verliezen in het partyen op Ibiza lukt haar ook niet. Totdat ze na een toevallige ontmoeting alsnog weet te ontdooien. En hoe.
Je denkt: vakantie in Canada, dat wordt sightseeing, maple syrup proeven en selfies bij de Niagara Falls. Maar voor Saskia (45) liep het nét iets anders. Zij ging op reis met haar man en dochter en kwam terug met… een baby. En nee, dat stond niet in de planning. Sterker nog: ze had geen idee […]
Geke (@gekeborn) is 28 jaar, verloskundige, echoscopist, anticonceptiespecialist, auteur en maakt daarnaast de podcast Zwanger & Zo. Hierin deelt ze verloskundige informatie en positieve bevallingsverhalen om aanstaande ouders te inspireren en ervaringen te delen. In haar column neemt ze ons mee in haar onregelmatige leven als verloskundige.
Het leek een gewone dinsdagavond in huize Jelies. Tot dochter Johni ineens zó verstopt zat, dat haar lichaam een andere uitweg zocht. Spoiler: het ging niet via beneden.
Iedere week delen we op Kek Mama een dilemma van onze lezers. Deze week het dilemma van Anne-Roos (36). Haar peuter is bang voor oma. Anne-Roos wilt haar kind de ruimte geven, maar ziet ook de teleurstelling bij haar schoonmoeder die niets liever wil dan knuffelen en spelen met haar kleinkind.
Marit Brugman, de partner van YouTuber Dylan Haegens, heeft via Instagram een hartverscheurende post gedeeld. In een open en emotioneel bericht deelt Marit het verdrietige nieuws dat ze een miskraam heeft gehad.
