Als je borstvoeding geeft, gebeurt er van alles in die borsten. Ze groeien ineens flink door stuwing of een verstopt melkkliertje zorgt plots voor een pijnlijk bultje. Daar kun je behoorlijk van schrikken, want een knobbeltje of andere vreemde plek associëren we toch snel met borstkanker. Lactatiekundige Teddy Roorda komt deze bezorgdheid in haar werk regelmatig tegen en geeft advies.
Lees verder onder de advertentie
Borstvoeding: knobbeltjes horen erbij
“Vrouwen die voor het eerst starten met borstvoeding, zijn niet gewend om al die onregelmatigheden in hun borsten te voelen. Ineens een warme schijf of harde knobbel: daar kun je van schrikken. Ook opgezwollen klieren in de oksel kunnen door borstvoeding komen en dat weten vrouwen vaak niet. Het is niet gek als je graag gerustgesteld wil worden door een arts, maar weet: borstvoeding gaat nu eenmaal gepaard met knobbeltjes en bobbeltjes. Zeker in de periode waarin de borstvoeding net op gang komt, veranderen de borsten snel”, aldus de lactatiekundige. “Er is even geen sprake van de gladheid in de borst die je daarvoor wel gewend was.”
Lees verder onder de advertentie
Onnodige zorgen
Roorda vindt het zonde dat vrouwen die geen verhoogd risico op borstkanker hebben zich onnodig zorgen maken: “Wist je dat (langdurig) borstvoeding geven het risico op borstkanker juist verlaagt?” Roorda wil ons ook attenderen op de veranderende richtlijnen rondom periodiek borstzelfonderzoek: “Voorheen werd geadviseerd om jezelf eens in de zoveel tijd te checken op symptomen van borstkanker. Volgens de nieuwe richtlijnen wordt dit niet meer geadviseerd. Dit komt omdat gebleken is dat dit geen waarde heeft als screeningsmiddel en juist verwarring zaait en ongerustheid veroorzaakt. Die periodieke zelfcheck hoeft dus niet en wordt tijdens de borstvoedingsperiode al helemaal afgeraden. Het is gewoon niet betrouwbaar.”
Moeten we dan helemaal niet meer alert zijn? “Jawel. Je hoeft niet van ieder knobbeltje en bobbeltje te schrikken, maar er zijn natuurlijk symptomen die wel reden geven om naar een arts te gaan. Bijvoorbeeld wanneer je ineens last krijgt van een ingetrokken tepel, terwijl dit normaal niet het geval is. Of wanneer er bloed uit de tepel komt. Ook als de huid van je borst er ineens heel anders uit ziet, gaat lijken op de schil van een sinaasappel, of er zit een deuk in de borst, dan is dat reden om aan de bel te trekken. Er hoeft dan niet gelijk sprake te zijn van borstkanker, het kan ook een abces zijn.”
Lees verder onder de advertentie
Screening op borstkanker in de borstvoedingsperiode
Een groot nadeel is dat het voor een arts lastig is om onderzoek te doen wanneer een vrouw borstvoeding geeft. “Een mammografie wordt afgeraden tijdens de borstvoedingsperiode. Het is normaal gesproken al een pijnlijke methode, maar dan al helemaal. Ook kan het schadelijk zijn voor de melkklieren”, legt Roorda uit. “Ook een echo of MRI werkt niet goed, omdat je een vertekend beeld krijgt wanneer de borst melk produceert.” Maar wat als je de boel toch onderzocht wil hebben? “De arts zal in overleg met jou bekijken wat de beste stap is. In principe wordt geadviseerd om dit soort onderzoek pas te doen als je geen borstvoeding meer geeft. Als je het onderzoek zo snel mogelijk wil, kun je dus overwegen om te stoppen met borstvoeding, zodat dit mogelijk is.”
Lees verder onder de advertentie
Symptomen van borstkanker
Het is goed om alert te zijn op de volgende afwijkingen:
Verdikking of verharding
Deuk in de borst
Uitslag of veranderende huid
Rode en/of warme huid
Bloed uit de tepel
Putjes in de borst
Bult op de borst
Opgezette ader(en)
Ingetrokken tepel (tenzij je dit altijd hebt)
Veranderende vorm of grootte
Schilferige huid
Ongewone of verstopte knobbel
Het belang van op tijd aan de bel trekken bij een afwijking staat natuurlijk als een paal boven water, maar Roorda hoopt ook dat moeders deze bijzondere periode niet teveel laten overschaduwen door onterechte angsten: “Neem van mij aan: als je geen verhoogd risico hebt, is de kans dat er kwaadaardigheid optreedt in de borstvoedingsperiode erg klein.”
Boys moms weten: zoons kunnen heftig zijn. Zo ook het zoontje van Frida, toen ze op vakantie was in Kroatië met haar gezin. Hij legde eigenhandig het hele zwembad plat. Per ongeluk.
Elke ouder weet: er komt een moment en dan pikt je kind iets op wat ie absoluut niet had mogen horen. Zo liet de vijfjarige Hugo op een subtiele, maar duidelijke manier weten hoe zijn vader over bepaalde collega’s denkt.
Wanneer je de eerste bent in je vriendengroep die moeder wordt, vergt dat wat aanpassingsvermogen van de rest. Een vaardigheid die niet iedereen even goed onder de knie heeft. Dat bleek wel, toen een vriendin van Noëlle met dit kraamcadeau op de proppen kwam.
Met twee gezinnen op vakantie, hoe meer zielen, hoe meer vreugd, dachten Anna en haar man. Dat viel tegen, bleek toen ze eenmaal in Frankrijk gearriveerd waren.
Toen Rosie een baby was, vond ik uiteten gaan best een uitdaging. Nu ze twee is, valt het nog niet altijd mee. En dat heeft niet alleen met het kind te maken.
Naomi (30) werkt in duurzaamheidscommunicatie bij een gemeente en is getrouwd met Youp (33). Samen zijn ze de trotse, soms oververmoeide ouders van tweeling Ties en Evi (bijna drie). Verwacht in deze column geen opvoedadviezen, maar wel veel liefde, chaos en herkenbare peuterperikelen uit het leven van een tweelingmoeder. Je kunt haar ook volgen op Instagram: […]