Is de kamer van je tiener een varkensstal? Deze toverformule is de oplossing

“Er komt negen van de tien keer toch geen reactie op mijn vraag wanneer ze van plan is om op te ruimen. En ook op ‘Word je hier zelf niet moe van, zo te leven tussen de troep?’ krijg ik geen reactie op. Kansloos allemaal.

En Jesse weet ook dat het aan haarzelf ligt als ouder, dat het een puinhoop is. Want bij haar vriendinnen is het spik en span in de tienerkamers. Je oogst wat je zelf zaait. Zit je er als ouders niet bovenop, verandert er niks. Maar dat moet je wel liggen. Het opvoeden. Jesse lukt het gewoonweg niet om een moederkloek te zijn. Terwijl ze een moeder heeft die het beste voorbeeld gaf. 

“Ik moest gewoon meedraaien in het huishouden. Ik wist op mijn tiende al hoe ik een overhemd moest strijken en rond mijn 13e kon ik een kamer behangen. In het weekend ging bij ons thuis in het weekend de wekker vroeg om hard te lopen in het bos. Van dat voorbeeld heb ik helemaal niets geleerd. Ik heb zelf gewoon geen talent en geduld voor.”

“De enige die regelmatig Luca’s kamer opruimt, ben ik zelf.” Omdat de discussie vaak langer duurt dan het opruimen zelf denkt ze kleine moeite zo gedaan. En dan is het in een half uur allemaal aan de kant. 

Opruimen voor Luca betekent: alles van de grond naar de wasmand verhuizen

Jesse

“En als ik het dan – voor de zoveelste keer – wel een keer lief vraag, duurt het ongeveer een volle dag om het hoogpolig tapijt aan kleding van de vloer naar de gang te krijgen. Opruimen voor Luca betekent: alles van de grond naar de wasmand verhuizen. Zo. Klaar. Geef ik daar dan commentaar op – omdat na het opruimen standaard ook de gewassen spijkerbroeken in de wasmand zitten – is het antwoord steevast: “Ik moest toch opruimen van jou?”

En als Luca’s kamer dan een beetje op orde is, duurt het hooguit vijf minuten en dan ligt alles weer op de grond. De vaste items die rondslingeren rondom het bed en het bureau zijn: nepnagels, oorbellen, sokken, elastiekjes en natte handdoeken.

En ook altijd, net nog even voordat ze een laatste blik op haar kapsel werpt, lukt het haar om alle items voor een tienervakantie op Chersonissos klaar te leggen op haar bed. Stijltangen, tops, gympen, lipgloss, haarspray.

Kansloos

Daarom vind ik opruimen in Luca’s kamer kansloos. Mijn man zegt steeds: “Joh, als ze straks op zichzelf woont, pakt ze het vanzelf wel op.” En een vriend zei laatst: “Wij hebben het ook opgegeven en trekken nu gewoon de deur dicht. We doen gewoon of het er niet is”.

Dat kan een optie zijn. Maar hallo, onze pubers blijven tegenwoordig veel langer thuis wonen. Blijf je dan nog tien of twintig jaar opgescheept met die bende. Dat moeten we toch niet willen? Maar wat helpt dan wel? 

Eerder gaf Colleen Dilthey Thomas tips en handvatten om onze kinderen aan het opruimen zouden krijgen. “Handige tips. En ze werken vast heel goed. Maar ze werken niet bij mij”, lacht Jesse. “Die opruimtips zijn voor kleuters en peuters met gestructureerde ouders. En daarnaast: tieners zijn toch echt een andere menssoort.”

“Mijn kind kon ik toen ze 6 was nog meenemen in de wondere wereld van het schoonmaken. Luca denkt nu ‘boeien’. En probeer ik de tiener uit te leggen waarom het onhygiënisch is om haar kamer niet schoon te houden. Ze kijkt ze me meewarig aan.”

Gewoontes

Meer ouders geven de moed vaak op en nemen de verzameling lege sapglazen, opgedroogde yoghurtbakjes en lege verpakkingen zelf maar weer mee naar de keuken. 

Ook die tip om de puber zelf de keuze te geven een taak te verzinnen, liep bij Jesse uit op niets. “Maar omdat we niet zitten te wachten op nog 10 jaar vuilnisbelt zijn we toch maar begonnen met een nieuwe poging tot aansturen. En nu denken we dat we iets hebben ontdekt. Ik denk zelfs dat ik de toverformule voor een opgeruimde tienerkamer heb gevonden: het heet gewoontes.”

Opvallend

En het was Luca zelf die ermee begon. Hoe het kwam dat Luca ineens elke dag haar bed opmaakt, wist Jesse niet precies. Ze was er zelf niet eerder weer over begonnen. “Dus vroeg ik het aan Luca zelf hoe het kwam dat ze ineens haar dekbed recht legt. Het antwoord was kort en simpel: “Omdat ik er een gewoonte van gemaakt heb”.

Zaadje

“Onze tiener bleek dus te gedijen bij routine. En omdat ik zelf niet zo’n gewoontedier ben, was dit ‘ritme, ruimte, regelmaat verhaal’ voor mij nieuw.”

En omdat het goed werkte voor Luca, werd Jesse enthousiast om zelf ook een paar nieuwe gewoontes aan te leren”  

Het is nog steeds een puinbak, maar naast een opgeruimd bed glijdt niemand meer uit over de haarspray of een etui. Want naast het bed opmaken is het sinds een paar weken elke vrijdag ‘stofzuigen-onder-het- bed-dag’. 

Gewoonten zijn als opstaan. Je tanden poetsen. Naar bed gaan. Ademhalen

“Hoe vaak ik mezelf niet heb horen zeggen: “Morgen gaat de beuk erin.” En vervolgens gebeurde er niets en waren we zo weer een week verder. Nu hoef ik alleen maar op tijd aan te kondigen dat ik eraan kom met de stofzuiger en dan raapt Luca alles snel van de grond.” Gewoonten zijn als opstaan. Je tanden poetsen. Naar bed gaan. Ademhalen.

Uitvoerbaar

Dus als je het – om dezelfde redenen – ook niet lukt om je tiener aan het opruimen te krijgen: probeer van iets een gewoonte te maken. Kies iets dat makkelijk inslijt in de dagindeling van je tiener en die van jezelf.

Hou het vooral klein en haalbaar.

Als een activiteit makkelijk uitvoerbaar is en weinig mentale of fysieke inspanning vereist, is de kans groter dat je tiener er een routine van maakt. 

Tot slot nog een paar tips:

Kies voor een routine op vaste tijdstippen:  Activiteiten die op vaste tijdstippen plaatsvinden, zoals maaltijden, slapen of werkuren, zijn snel routines, omdat ze een natuurlijk onderdeel van de dagelijkse planning worden.

Bedenk positieve prikkels: De omgeving kan ook een rol spelen bij het vormen van routines. Als de omgeving signalen afgeeft of aanwijzingen bevat die een bepaalde activiteit stimuleren, kan dit helpen bij het ontwikkelen van een routine. Wil je dat je kind de rotzooi van de grond raapt, kondig aan dat je hun kant opkomt met de stofzuiger.

En trek je voorlopig niets aan van de rest van de troep. Pas wanneer de nieuwe gewoonte is ingesleten, werk je toe naar een nieuwe routine. 

Jesse moet ook wel lachen om steeds meer routines in huis. “Want sinds een paar weken zijn er toch weer een paar nieuwe gewoontes bijgekomen: tien keer snoozen, een half uur föhnen en elke ochtend yoghurt met een halve liter honing.”

In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.