Beeld: Shutterstock
Pieternel (49) is violist, woont samen en heeft twee dochters (9 en 6). Het werk als musicus is onregelmatig en ze wordt vaak onderbetaald.
“Muziek was heel lang het allerbelangrijkste in mijn leven. Toen ik op mijn achttiende de keuze maakte om aan het conservatorium te gaan studeren had ik een romantisch beeld van het leven als musicus: alles voor de kunst, de rest was ondergeschikt. Ik dacht nooit na over zaken als verzekeringen of een pensioen, als freelancer ging ik van optreden naar optreden. En alles draaide om goed presteren; de muziekwereld in Nederland is heel klein, bij één slecht optreden is de kans groot dat je nooit meer wordt gebeld. Een slechte dag hebben is daarom geen optie – voor jou tien anderen. Wat dat betreft is de muziekwereld hard en ongenaakbaar.
Sinds er in 2013 bezuinigingsmaatregelen zijn doorgevoerd vanuit de politiek, is er steeds minder geld om musici eerlijk te betalen. Ik zie veel overwerkte musici omdat orkesten geen geld meer hebben om freelancers in te huren. Of collega’s die, moedeloos geworden, hun instrument aan de wilgen hangen en iets gaan doen wat minder tijdrovend is en meer geld in het laatje brengt. Niet gek, als je weet dat een muzikant voor een hele avond optreden slechts 120 euro bruto krijgt. In mijn eentje krijg ik 275 euro bruto, dat is voor een repetitie en een concert, de reiskosten moet ik zelf betalen. Bij elkaar twee dagen werk: dat is natuurlijk niet best betaald. Er wordt soms zelfs van musici verwacht dat ze gratis spelen, bijvoorbeeld tijdens lunchconcerten. Het steekt, zeker als je weet dat het geld er wel is, maar dat het niet aan de muziek wordt uitgegeven. Hoe vaak ik wel niet hoor: ‘Zo leuk dat je van je hobby je werk hebt gemaakt!’ Maar vioolspelen is geen hobby, het is mijn vak, waar ik jarenlang voor heb gestudeerd.
Lange tijd dacht ik er niet eens over na om moeder te worden. Tot ik mijn man, ook musicus, ontmoette: opeens wist ik dat ik met hem wél kinderen wilde. Ik was toen al achter in de dertig, dus we hadden geen tijd te verliezen. Op mijn veertigste werd onze eerste geboren en drie jaar later de tweede.
Het moederschap heeft mijn kijk op m’n werk veranderd. Voor ik moeder werd, zei ik ja tegen al het werk dat mij werd aangeboden, ook tegen slechtbetaalde opdrachten. Ik leidde een heel onrustig leven, was altijd onderweg van optreden naar opname en kwam vaak alleen thuis om te slapen. In mijn eentje was dat allemaal prima, maar nu ik kinderen heb, word ik voor het eerst in mijn leven gedwongen om na te denken over mijn toekomst, over geldzaken.
Optreden voor niks doe ik niet meer, ik werk nu óók om de rekeningen te kunnen betalen. Bovendien ben ik nu liever bij de kinderen dan altijd onderweg, we zijn al zo vaak van huis omdat we optreden. Vooral in de avonden – aan oppas geven we zo’n 200 euro per maand uit. In drukke periodes protesteren de meisjes weleens: ‘Wie komt er nu weer oppassen?’ Ik voel me daar trouwens nooit schuldig over. Dit is mijn werk, en als ik een schitterend stuk kan spelen, doe ik dat – alleen niet meer voor niks. Om strategische redenen hebben we wel de volgende regel doorgevoerd; van de oppas mag alles, van ons mag niets. Dus als de oppas er is, mogen ze na het eten nog een spelletje op de computer doen of tv kijken of een snoepje, bij ons niet. Op die manier houden we het leuk voor ze.
Vroeger maakte het me niks uit dat ik na een concert pas om half twee ’s nachts in bed lag, maar tegenwoordig gaat de wekker weer om zeven uur en moet ik de kinderen naar school brengen. Soms sta ik nog half slapend op het schoolplein. Mijn man en ik verdelen werk en zorg voor de kinderen gelijkwaardig, maar het is niet altijd een makkelijke combinatie: een gezin en een slechtbetaalde, onregelmatige baan.
Soms overweeg ik om iets anders te gaan doen, maar dan heb ik geen idee wat. Ik snap helemaal niets van computers of van cijfers, vind mijn eigen administratie al ingewikkeld. Ook heb ik nog nooit op een kantoor gewerkt. Bovendien kost omscholen veel geld. Een baantje erbij – achter de kassa bij Albert Heijn of als postbezorger – zou kunnen, maar ik heb uitgerekend dat ik daarmee hetzelfde verdien als met vioolspelen. Dan doe ik toch liever waarvoor ik ben opgeleid en waar ik bovendien zielsgelukkig van word. Wel geef ik tegenwoordig drie dagen per week vioolles aan kinderen op een internationale school. Dat zorgt voor een vaste basis: ik hark nu gemiddeld 2300 euro bruto per maand binnen, net als mijn man.
Lees ook
‘Ik heb nooit gedroomd van een vaste baan en sprokkel mijn geld bij elkaar’ >
Veel musici worden uitgelachen bij de bank als ze een hypotheek proberen te krijgen. Ik had de mazzel dat het mij ooit wel lukte en kocht er een kleine etage van in de stad. Na de verkoop van die etage konden we een huis op het platteland kopen. Dat is ons ‘pensioen’, want we verdienen niet voldoende om daar geld voor opzij te zetten. Voor ziekte hebben we evenmin een apart potje, geen idee hoe het zal moeten als een van ons ziek zou worden. Ik probeer er niet te veel over na te denken.
Wat we verdienen gaat op aan het dagelijks leven, de hypotheek en de vaste lasten: we storten allebei zo’n 950 euro per maand op de gemeenschappelijke rekening. Mijn viool – een kopie van een Italiaanse viool – heeft 18.000 euro gekost, een schenking van mijn ouders. Aan onderhoud ervan geef ik zo’n 500 euro per jaar uit, een verzekering voor mijn instrument heb ik niet.
We gaan één keer per jaar op zomervakantie, als het qua optredens ook stil ligt en de kinderen vakantie hebben. Dat kost niet veel, want dan logeren we bij familie van mijn man in Frankrijk. Het scheelt dat mijn man en ik niet materialistisch zijn ingesteld, dure spullen of kleren interesseren ons niet. Eén keer per jaar schaf ik, tweedehands, een paar mooie jurken en schoenen aan voor op het podium. Ik ben daar heel handig in en geef er niet meer dan 100 euro aan uit.
Aan lekker en biologisch eten spenderen we het meest, gemiddeld zo’n 250 euro per week – ik geniet ervan om vrienden en familie thuis uit te nodigen en lekker voor ze te koken. Met de kinderen ga ik vaak naar het theater. Overigens maak ik dan nooit gebruik van vrijkaartjes: juist omdat ik weet hoe moeilijk mijn collega’s in de podiumkunsten het hebben, betaal ik er graag voor.
Onze oudste dochter wil graag jazztrompet leren spelen, maar omdat we het altijd zo druk hebben, is het er nog niet van gekomen om lessen te regelen – natuurlijk gaan we dat nog voor haar doen. We leggen onze kinderen wel uit dat musiceren geen gemakkelijk pad is om te bewandelen. Het is een onregelmatig leven, je moet veel studeren en hard werken. Geld verdienen is niet evident. Maar we zullen ze geen strobreed in de weg leggen als ze ook de muziek in willen. Die keuze is aan hen.”
Dit artikel stond eerder in Kek Mama.
In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.
Je kind is je dierbaarste bezit en je wilt ten alle tijden dat je kind veilig is, ook als ze niet bij jou is. Met een dubbel gevoel liet Margje haar dochter logeren bij een vriendinnetje. Had ze maar naar haar gevoel geluisterd.
Als ouder denk je soms dat je alles wel ongeveer weet: hoe je moet troosten, hoe je grenzen uitlegt, hoe je je kind leert om aardig te zijn. Tot er ineens iets gebeurt wat niet in de opvoedboeken staat.
Weet je nog hoe je als baby voor het eerst in bad ging, of dat moment waarop je je moeder voor het eerst herkende? Waarschijnlijk niet. We kunnen ons niets herinneren van onze eerste levensjaren en dat leek altijd logisch, want ons brein zou toen simpelweg nog niet klaar zijn om herinneringen op te slaan.
Tikkie ontvangen voor een halve wortel uit iemand anders’ maaltijdsalade? In deze rubriek verzamelen we de meest onterechte, ongemakkelijke en gewoon ronduit gênante betaalverzoeken. Wat ze gemeen hebben? Je zag ze in ieder geval niet aankomen.
Want niet elke stiefmoeder is een boze heks met een appel… Stiefmoeders hebben het vaak zwaar te verduren. Bedankt, Disney – met je stiefmoeders die óf in spiegels praten óf gifappels brouwen. Want eerlijk is eerlijk, in het echte leven bestaan er ook héél veel geweldige stiefmoeders.
Een solo-tripje naar Lille om even op te laden? Klinkt als de droom van elke moeder met zeven kinderen. Voor Lisa Jansen, beter bekend als de nuchtere moeder van het gezin Bal uit Een huis vol, werd het een avontuur vol stress, wifi-drama en een onverwacht telefoontje van de politie.