Emma (35) over watervrees: ‘De zwemlessen waren een lijdensweg voor mij’

watervrees Beeld: Getty Images
Anne Broekman
Anne Broekman
Leestijd: 10 minuten

Schooltripjes naar het zwembad, snorkelen bij Bonaire: Emma wrong zich haar leven lang in bochten om niet het water in te hoeven. Tot ze besloot hulp te zoeken: ‘Mijn dochters waren mijn duwtje in de rug.

Lees verder onder de advertentie

Emma (35): “Nog altijd heb ik geen idee waar mijn angst voor water vandaan komt. Van een diep trauma kan ik me niets herinneren. Dit heb ik bij mijn ouders gecheckt, maar ook zij weten de oorzaak niet. Toch denk ik dat er ooit iets gebeurd moet zijn, dat kan haast niet anders. Ik was altijd zo bang voor de matten die in het water dreven tijdens de zwemles. Misschien ben ik daar een keer onder gekomen terwijl er kinderen op zaten en kon ik niet meteen naar boven komen. 

Lees verder onder de advertentie

Jarenlang voelde ik pure paniek in het water, vooral als ik met mijn gezicht onder water moest. Ik kreeg dan moeite met ademhalen, mijn adem zat heel hoog. Uit alle macht probeerde ik boven het water te blijven. Ik móét hier weg: dat voelde ik dan heel sterk. Zeker als ik in het diepe stond, was ik bang dat ik ineens niet meer wist hoe ik moest zwemmen. Dan verstijfde ik en was ik even helemaal de weg kwijt.

Opluchting

Als kind zat ik gewoon op zwemles. Goed kunnen zwemmen vonden mijn ouders belangrijk. Mijn zussen haalden diploma A, B en C, zij waren echt als een vis in het water. Maar ik heb er nooit plezier in gehad. De zwemlessen waren een lijdensweg voor mij, ik vond het vreselijk. Ik kan me dus niet anders herinneren dan dat ik bang was voor water. Veel kinderen hebben plezier in het zwembad tijdens de lessen. Ze springen in het water, maken bommetjes, duiken vanaf de kant en klauteren op de mat. Maar ik was toen al angstig. Voor het diepe water, maar dus ook om zo’n mat op mijn hoofd te krijgen en dat ik er dan niet meer onderuit zou kunnen komen. Na een oefening klom ik zo snel mogelijk het water weer uit en ging ik langs de kant zitten. Met moeite haalde ik mijn A-diploma. Mijn opluchting was groot, nu was ik er eindelijk van af. Gelukkig hoefde ik van mijn ouders niet verder te lessen, zij zagen ook wel in dat ze mij daar geen plezier mee deden. 

Lees verder onder de advertentie

Thuis hadden we een abonnement op het zwembad, hele zomers brachten mijn zussen daar door. Ik ging eigenlijk nooit mee. En als ik meeging, lag ik vaak op mijn handdoekje. Zwemmen vond ik echt niet leuk. Ondertussen zag ik mijn zussen en vriendinnetjes in het water duiken, met een bal spelen en van de glijbaan gaan. Zij durfden van de hoogste duikplank, ik sprong niet eens van de laagste. Het was letterlijk: ik stond erbij en ik keek ernaar. Dan voelde ik me een buitenbeentje, alsof ik er niet helemaal bij hoorde. Iedereen had lol en ik miste dat omdat ik voor mijn gevoel de bange schijterd was. Ik baalde van mezelf: waarom kon ik niet net zoals de anderen zorgeloos genieten van het zwemmen? Maar mijn angst was altijd groter dan de wens om hier overheen te stappen en mee te doen. 

Zwemfeestjes waren in die tijd gelukkig minder gebruikelijk, maar ik weet nog dat we later, op de middelbare school, in de introductieweek met de hele klas gingen zwemmen. Want dat vindt iedereen leuk, zo redeneerden de leraren. Dat gold natuurlijk niet voor mij. Al dagen van tevoren maakte ik me hier druk over, ik wilde écht niet gaan. Dus die dag meldde ik me ziek. Dat deed ik wel vaker bij zwemactiviteiten. Dan zei ik dat ik ongesteld was of liet ik mijn moeder een briefje schrijven dat ik niet mee kon doen. Best bijzonder dat mijn ouders mij niet stimuleerden om over mijn angst heen te komen, maar zij dachten op dat moment dat ze mij hiermee hielpen. En ik was allang blij als ik er onderuit kwam. 

Lees verder onder de advertentie

Bodem onder de voeten

Mijn dieptepunten wat betreft mijn watervrees beleefde ik op vakanties. Met mijn man heb ik prachtige reizen gemaakt, onder andere naar Curaçao en Bonaire. Wuivende palmen, witte stranden en een prachtige, heldere zee. Ideaal om te zwemmen en te snorkelen, om al die mooi gekleurde visjes te bekijken. Maar ik durfde nooit ver de zee in, ik moest de bodem onder mijn voeten blijven voelen. Als ik dan per ongeluk te ver was afgedwaald en golven om me heen kreeg, raakte ik in paniek. De eerste keer dat dit gebeurde, keek mijn man mij stomverbaasd aan: ‘Wat is er met jou aan de hand, je kunt toch zwemmen?’ Hij begreep er niets van. Wéér baalde ik van mezelf. Mijn man ging wel verder de zee in en ik durfde niet mee te zwemmen. Terwijl ik ook wel wist dat de mooiste vissen niet in het ondiepe zaten, maar voorbij een klif bij het koraal. Die bijzondere ervaring miste ik nu. Later haalde mijn man zelfs zijn duikbrevet om nog meer van de onderwaterwereld te kunnen zien. Prachtig, maar no way dat ik deed. Wel ging ik mee met een boottocht. Zolang ik niet het water in hoefde, ging dat prima. Maar natuurlijk stopte de boot op een plek waar iedereen het water in mocht duiken om te snorkelen. ‘Ga jij maar’, zei ik tegen mijn man. Als enige bleef ik aan boord. Zwemmen in open water durfde ik niet aan. Superzonde, maar ik kon me er niet toe zetten. 

Lees verder onder de advertentie

Omslagpunt

Ik schaamde me rot voor mijn watervrees. Nederland is een waterrijk land en iedereen gaat ervan uit dat je goed kunt zwemmen en dit graag doet. Het is toch een taboe om te zeggen dat je daar bang voor bent, omdat de meeste mensen water en zwemmen als iets doodnormaals zien. Mijn schaamte werd groter toen ik vijf jaar geleden moeder werd van mijn dochter Vera. Zij ging wel heel vrij het water in, en ik als volwassene was de angsthaas. Ergens wist ik altijd wel dat er niets ergs aan de hand was als ik zwom: wat kon water mij nou doen? Maar dat weten is iets anders dan het voelen. 

Lees verder onder de advertentie

Twee jaar geleden werd mijn tweede dochter Roos geboren. Mijn zwemangst belemmerde mij niet heel erg in het dagelijkse leven, maar de zomers waren wel soms lastig voor mij. Hoe ging ik dat doen op vakantie of thuis met heel mooi weer, als de meisjes steeds naar het zwembad wilden? Soms verzon ik smoesjes, dan probeerde ik mijn dochters af te leiden met een bezoekje aan de speeltuin in plaats van naar het water te gaan. Maar ik ontkwam er niet altijd aan. In het peuterbadje viel het nog wel mee, een beetje met een emmertje en een gietertje spetteren. Maar Vera zit op zwemles en wilde vaker in het diepe spelen. Als ze vroeg of ik meedeed met ringen opduiken, zei ik dat ik ze wel met mijn voet ging oppakken. Alles om maar niet met mijn hoofd onder water te hoeven. 

Het omslagpunt kwam vorig jaar op vakantie in Curaçao. We zaten in een fijn hotel met mooi zwembad. Vera maakte al snel contact met andere kinderen. Ze sprong in het diepe, deed kunstjes in het water en dook steeds onder water. ‘Doe voorzichtig, kom maar hier in het ondiepe’, riep ik steeds. Als een havik hield ik haar in de gaten, geen moment rust had ik. Er zaten mensen naast ons en toen hun zoontje zonder bandjes in het water sprong, reageerde ik heel verschrikt en paniekerig. Er was niets aan de hand, maar ik sprong dat kind achterna. Zijn ouders keken mij verbijsterd aan. 

Lees verder onder de advertentie

Herkenning

Deze vakantie was voor mij een trigger om hulp te zoeken. Ik wilde mijn angst niet op mijn kinderen projecteren. Vera ging altijd wel haar eigen gang, maar ik merkte dat als ik paniekerig reageerde, Roos dit van mij overnam. Ze bleef veel aan de rand van het zwembad zitten met haar voetjes in het water. Terwijl mijn oudste met haar vader in het water speelde en van de glijbaan roetsjte, stond ik er maar een beetje bij – net als vroeger een toeschouwer. Dat wilde ik niet meer. 

Lees verder onder de advertentie

Direct na de vakantie pakte ik door en googelde ik op zwemles voor volwassen. Veel lessen waren bedoeld voor mensen zonder diploma, maar ik kan gewoon zwemmen. Uiteindelijk kwam ik bij Swim in Balance terecht waar een cursus werd aangeboden voor mensen met zwemvrees. Op hun site stonden voorbeelden van mensen die niet met hun hoofd onder water durfden of maar tot hun knieën het water in gingen. Daar herkende ik me zó in, ik voelde me meteen begrepen. 

Supertrots

Stikzenuwachtig was ik voor de eerste les, doodeng vond ik het. Vanaf de basis werd er begonnen. Eerst moest ik simpelweg in het water staan en dan stukje voor stukje verder het water in, ook met mijn hoofd. Heel voorzichtig eerst met mijn mond en dan met de neus het water in en bubbeltjes blazen. Ik leerde ademhalingstechnieken die hielpen tegen de paniek. Heel rustig en stapsgewijs in plaats van te forceren, en dat hielp bij mij. Steeds kwam ik heel blij terug van die lessen, want ik besefte dat ik van mijn angst af kon komen. En langzaam ging ik het steeds fijner vinden in het water, mijn zelfvertrouwen groeide. Na de basiscursus van vijf lessen kreeg ik een certificaat. Supertrots  was ik, alsof ik mijn A-diploma haalde. Hierna ben ik zelfs doorgegaan met een cursus borstcrawl, om die goed te beheersen. Bij deze techniek moest ik veel met mijn gezicht onder water, en dat lukte. Dat voelde echt als een overwinning. Nooit had ik dit van mezelf verwacht.

Lees verder onder de advertentie

Angst overwonnen

Nog steeds komt die oude angst heel even terug als ik met mijn gezicht in het water ga – een klein schrikmomentje – maar dan ga ik terug naar wat ik heb geleerd: even bubbelen met mijn gezicht en dan rustig drijven en een paar slagen maken. Dat helpt me te ontspannen. Ik kan dit, voel ik dan. Dat ik mijn angst heb overwonnen, daar heb ik eigenlijk geen woorden voor. Het geeft me zelfvertrouwen dat ik toch sterker ben gebleken dan mijn angst. En het is zo’n opluchting dat ik nu gewoon het water in kan met mijn dochters. Voor het eerst kijk ik uit naar een warme zomer. Ik weet zeker dat ik nu veel meer ontspannen ben. 

Groot cadeau

Vorige week waren we een weekje naar een vakantiepark met zwemparadijs. We konden samen lekker zwemmen en spelen, dat gaf zoveel plezier. Zonde dat ik dat al die tijd heb gemist. Maar ik ben blij dat ik geen toeschouwer meer ben, maar deelnemer. Er gaat nu een wereld voor me open. Misschien ga ik wel mijn buikbrevet halen, net als mijn man. En vanuit mijn sportschool wordt een sup-cursus gegeven, dat lijkt me eigenlijk hartstikke leuk. In eerste instantie waren mijn kinderen de reden dat ik hulp zocht, zij waren mijn duwtje in de rug. Maar voor mezelf is het ook een groot cadeau.” 

In verband met privacy zijn de namen gefingeerd. De echte namen zijn bij de redactie bekend. Ook je verhaal (anoniem) doen? Stuur een mailtje naar redactie@kekmama.nl

Dit moet je weten over zwemles (mét tips van een deskundige).

Dit artikel las je eerder in Kek Mama editie 2.

Meest bekeken