Beeld: Getty Images
Je zou denken dat de grootste druk bij tienerjongens komt van school, sport of vrienden. Maar nee hoor. Het zit hem vaak in iets wat ze niet eens zelf kiezen: hun socialemediafeed. Terwijl jij misschien denkt dat je zoon vooral grappige filmpjes kijkt, krijgt hij ongemerkt ook een flinke dosis ‘echte mannelijkheid’ voorgeschoteld. Denk: stoer, gespierd, rijk en vooral geen tranen. Dat klinkt onschuldig, maar niets is minder waar.
Een nieuw onderzoek van Common Sense Media laat zien dat die online beelden over ‘echte mannelijkheid’ meer invloed hebben dan we denken.
Die boodschappen, vaak zonder dat ze er zelf actief naar zoeken, kunnen druk veroorzaken om zich op een bepaalde manier te gedragen of eruit te zien. Volgens het onderzoek komt dit vooral door de algoritmes van sociale media. Deze tonen dit soort inhoud automatisch op hun feeds.
73 procent van de jongens krijgt regelmatig te maken met mannelijkheidsgerelateerde content en 69 procent met problematische varianten die negatieve genderstereotypen versterken.
Wie door de socialemediapagina’s van tienerjongens scrolt, ziet vaak hetzelfde stereotype: een ‘echte man’ is lang, gespierd, knap en rijk. Hij huilt niet, toont geen angst of verdriet en is altijd zelfverzekerd. Volgens ontwikkelingspsycholoog Niobe Way creëert dit een vals dilemma: “Het verheerlijkt een stereotype van een jongen die alleen zijn zogenoemde ‘harde kant’ waardeert en zijn zachte kanten niet. Jongens worden aangemoedigd om niet vrouwelijk te zijn. Slechts de helft van hun menselijkheid wordt gewaardeerd.”
Onderzoekers spraken met jongens van elf tot zeventien jaar. Dit is een leeftijd waarin identiteit en zelfbeeld zich sterk ontwikkelen. Ze ontdekten dat hoe vaker jongens dit soort inhoud zien, hoe eenzamer ze zich voelen en hoe sterker ze zich aanpassen aan stereotype ideeën over mannelijkheid.
Hoofdonderzoeker Michael Robb benadrukt dat dit niet voor alle jongens geldt:
“Het is een vergissing om te denken dat dit álle jongens betreft. Alleen omdat je kind online is, betekent dat niet dat hij de meest verschrikkelijke boodschappen ziet.”
Het onderzoek maakt onderscheid tussen digitale mannelijkheid (neutrale inhoud, zoals fitness of geld verdienen) en problematische digitale mannelijkheid (inhoud die vrouwen en meisjes kleiner maakt). Jongens met hoge blootstelling aan dit soort content:
De meeste jongens zoeken dit soort content niet actief op: 68 procent zegt dat het vanzelf in hun feed verscheen. Platforms als TikTok, YouTube en Instagram verspreiden deze boodschappen actief:
Robb waarschuwt dat algoritmes zo een ‘masculinity curriculum’ creëren dat jongens vormt tijdens een kwetsbare ontwikkelingsfase. “Techbedrijven zouden voorzichtiger moeten zijn met hoe gemakkelijk dit soort boodschappen bij kinderen terechtkomen terwijl hun brein nog in ontwikkeling is.”
Socialemediainfluencers hebben een grote emotionele invloed: 60 procent van de jongens vindt hen inspirerend. Daarbij zegt 56 procent praktische steun te krijgen. Way was verrast dat veel jongens juist positieve makers volgen: “Jongens zoeken verbinding en gaan daarheen waar ze die kunnen vinden.”
De blootstelling heeft een emotionele prijs. Jongens voelen druk om er gespierd en perfect uit te zien. 91 procent ziet uiterlijk-gerelateerde content en 75 procent specifiek over spieropbouw. Jongens met hoge blootstelling melden vaker een laag zelfbeeld (14 procent) en eenzaamheid (30 procent).
Volgens Robb moeten de grootste veranderingen vanuit de techindustrie komen, bijvoorbeeld via “content circuit breakers” die schadelijke boodschappen beperken. De onderzoekers geven ouders concrete tips om hun zonen te helpen navigeren in deze digitale mannelijkheidswereld, zonder oordeel, maar met nieuwsgierigheid.
Start gesprekken over algoritmes
Begin met vragen die je nieuwsgierigheid tonen: “Heb je gemerkt dat je feed veel video’s over geld verdienen of gokken laat zien?” of “Wat voor soort posts zie jij het vaakst?” Leg daarna uit dat dit onderzoek laat zien dat jongens vaak berichten over mannelijkheid ontvangen. Zelfs als ze daar niet naar zoeken. Bespreek samen: “Waarom denk je dat techbedrijven geloven dat jongens dit soort content willen zien?” of “Hoe voelt het om te weten dat ze op deze manier op jou mikken?”
Praat open over lichaamsbeeld.
Leer samen over onderwerpen zoals bigorexia (een ongezonde fixatie op spieropbouw) of eetstoornissen bij jongens, die vaak onopgemerkt blijven. Vraag: “Social media laat veel zien over gespierd zijn, zie jij dat soort filmpjes ook?” en “Hoe voel je je daarbij?”
Verken hun influencers.
In plaats van te oordelen, toon oprechte interesse. “Welke makers inspireren jou?” of “Wat voor advies krijg je van mensen online?” Je kunt daarna voorzichtig prikkelen tot nadenken: “Zeggen ze ook weleens iets waar je het niet mee eens bent?”
Stimuleer emotionele expressie.
Jongens moeten niet alleen hóren, maar ook zíen dat mannen emoties tonen. Vraag: “Voel je druk om je op een bepaalde manier te gedragen als je boos of verdrietig bent?”
Versterk echte verbindingen.
Prioriteer gezinstijd, moedig vriendschappen aan en creëer veilige plekken waar alle emoties welkom zijn.
Gebruik positieve online communities.
Help je zoon veilige gaming- of onlinegroepen te vinden met respectvolle moderatie en grijp in bij haat of pesterijen.
Koppel digitale interesses aan de echte wereld.
Houdt je zoon van gamen? Denk aan lokale clubs, e-sportteams of coderingslessen waar hij offline contact kan opbouwen.
Creëer oordeelloze zones.
Maak het normaal om te praten over wat hij online ziet, zonder dreiging van straf of schermverbod.
Let op: wij zijn geen artsen. Raadpleeg bij zorgen altijd een medisch specialist.
Benieuwd welke belangrijke opvoedregel alle ouders zouden moeten volgen volgens een psycholoog? Je leest het hier.
Bron: Common Sense Media
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Iedere week delen we op Kek Mama een dilemma van een lezer. Deze week het verhaal van Aribel (31), Ze is kortgeleden voor het eerst moeder geworden, maar ze merk dat haar schoonmoeder erg geïnteresseerd is in haar zwangerschapskilo’s. Tot grote frustratie van Aribel.
Nieuwe liefde kent geen leeftijdsgrenzen, zeggen ze. Maar is dat écht zo als je partner flink ouder of juist jonger is? Een nieuwe studie laat zien dat geluk in een leeftijdsverschil-relatie niet altijd gelijk verdeeld is…
Als jij bent opgegroeid in de jaren ’90 of vroege jaren 2000, dan weet je hoe anders de jeugd toen was. Geen smartphones, geen AirTags, geen ouders die elk moment wisten waar je was. Dit zijn elf momenten uit die tijd die pure nostalgie oproepen. .Op warme zomeravonden sprong je op je fiets, verdween je […]
Iedere week delen we op Kek Mama een dilemma van een lezer. Deze week het verhaal van Marlies (34), moeder van twee dochters van vijf en drie jaar. Ze merkt dat haar schoonmoeder haar oudste kleindochter duidelijk voortrekt en dat begint pijn te doen.
Toen Jessie, moeder uit Melbourne, op TikTok eerlijk vertelde dat ze het nog steeds lastig vindt om geld uit te geven dat haar man verdient, begrepen duizenden vrouwen wat ze bedoelde. Want ook anno nu voelt financiële afhankelijkheid voor veel stay-at-home-moeders ongemakkelijk.
We willen allemaal dat onze kinderen gelukkig, gezond, veilig en een béétje succesvol worden. En oké, als ze toevallig miljardair worden, zeggen we daar ook geen nee tegen, toch? Kinderen met deze voornamen hebben dan ook de grootste kans om stinkend rijk te worden.
