Beeld: Canva
Scheiden is een emotionele rollercoaster. Je leven staat op zijn kop, de kinderen vragen om stabiliteit en ondertussen moet je óók nog bergen papierwerk en financiële zaken regelen. Waar begin je? En hoe zorg je dat je er niet aan onderdoor gaat?
Op 12 september is het de Dag van de Scheiding. Wij spraken met Ellen Baas, senior relatiebeheerder bij de Belastingdienst en Roos Boer, relatie- en scheidingsexpert van de landelijke organisatie KernAanpak. Hun belangrijkste boodschap: je hoeft dit niet alleen te doen.
Ellen werkt al ruim veertig jaar als relatiebeheerder bij de Belastingdienst en ziet in veel situaties hoe groot de chaos kan zijn. Naast de wirwar van emoties, zijn mensen ook bang voor de impact op hun financiën. Met welke geldzaken begin je als je in een scheiding terecht komt? Ellen: “Als je gaat scheiden, loopt je hoofd vaak over. Toch is het verstandig om snel een paar praktische dingen te regelen. Begin bij je bankrekening en je DigiD – dat zijn de sleutels waarmee je álles verder kunt doen. En denk vast na over
hoe je de belastingaangifte wilt doen over het jaar van de scheiding. Over dit jaar mag je namelijk nog
één keer samen aangifte doen. Dit kan voordelig zijn omdat je inkomsten en aftrekposten zo nog één keer gunstig kan verdelen. De aangifte samen online invullen op Mijn Belastingdienst is het makkelijkst. Zo maak je minder snel fouten. Je mag natuurlijk ook apart aangifte doen.”
Een ander ding dat veel mensen vergeten volgens Ellen is het aanpassen van de voorlopige aanslag naar
je huidige situatie. “Je denkt er misschien niet meteen aan maar het is wel belangrijk. Met een voorlopige
aanslag krijg je dit jaar iedere maand al een deel van wat je anders volgend jaar zou krijgen. Of je betaalt
iedere maand al een deel van wat je dan zou moeten betalen. Zo voorkom je dat je onverwacht veel geld
moet terugbetalen.”
Naast de voorlopige aanslag moet je ook je toeslagen nakijken. “Denk aan huurtoeslag, kinderopvangtoeslag of zorgtoeslag. Zodra je situatie verandert, moet je dat doorgeven. Anders krijg je geld waar je geen recht op hebt en dat moet je uiteindelijk terugbetalen.”
En hoe zit het met alimentatie, vaak hét gesprek dat eindigt in ruzie? Ellen: “Niet elk stel hoeft het te regelen. Soms is het helemaal niet nodig. En áls het wel moet, dan kan je op de website van Nibud een berekening maken. Dat geeft duidelijkheid en voorkomt dat je eindeloos in cirkels blijft praten.”
Overzicht houden in een tijd van emotie en chaos is lastig. Een goede administratie is dan ook essentieel. Ellen zegt hierover: “Iedereen doet dat anders. De één zweert bij Excel, de ander houdt een mapje bij op de keukentafel. Het maakt niet uit hóe je het doet, zolang je maar iets kiest dat bij jou past. En weet: er zijn professionals die je hierbij kunnen helpen. Een financieel adviseur bijvoorbeeld, die alles met je doorloopt zodat jij weer grip krijgt.”
Voor wie bang is om dingen te vergeten, is er een handige tool: de scheiden-checklist van de Belastingdienst. “Die neemt je stap voor stap mee door wat je moet regelen. Zo voorkom je dubbele aanvragen of dat je juist geld misloopt. Veel mensen denken niet aan ons als een plek waar ze hulp kunnen krijgen bij een scheiding, maar we hebben echt praktische middelen om het makkelijker te maken. Zoek echt hulp, want je hoeft het niet alleen te doen. Dat kan op verschillende manieren. Kijk daarvoor op belastingdienst.nl/contact.”
Waar Ellen de praktische kant belicht, weet Roos Boer als geen ander hoe rauw een scheiding kan voelen. Ze vertelt open over haar eigen ervaring: “Tijdens mijn huwelijk ontmoette mijn ex-man een ander. Dat bracht zoveel pijn, woede en verdriet met zich mee. We begonnen vol goede moed aan mediation, maar dat ging alleen over geld, huis en pensioen. De echte problemen – onze communicatie, onze emoties – bleven liggen. Daardoor liepen de spanningen steeds verder op. Ik voelde: als we zo doorgaan, wordt dit een vechtscheiding. En dat wilde ik mijn kinderen niet aandoen.”
Roos besloot hulp in te schakelen, al kon haar ex daar niet aan meedoen. “Ik volgde een traject bij een scheidingscoach, alleen. Het effect was ongelooflijk: voor mij, maar ook voor mijn ex en vooral voor onze kinderen. Ik ontdekte dat ik zélf heel veel kon veranderen aan hoe onze scheiding verliep – zelfs als mijn ex niet meebewoog. Dat inzicht heeft mijn leven veranderd en is de reden dat ik zelf scheidingscoach ben geworden.”
Volgens Roos is dit precies waar het vaak misgaat: “Veel stellen beginnen met de praktische kant. Maar als je de emoties niet eerst aanpakt, blijven die als een schaduw overal boven hangen. Je blijft elkaar verwijten maken, boos of verdrietig zijn. Dan komt er nooit écht rust. Pas als je het emotionele stuk hebt aangekeken, kun je samen goede afspraken maken over de praktische zaken. Anders blijft het etteren.”
En dan zijn er natuurlijk de kinderen, die vaak meer meekrijgen dan je denkt. Roos: “Ik maak me meer zorgen om de introverte kinderen dan om de drukke. Drukke kinderen uiten hun emoties: ze huilen, worden boos, gooien dingen eruit. Stille kinderen kruipen juist steeds verder in hun schulp. Ze laten niets merken, maar vanbinnen stapelt de spanning zich op. Het is belangrijk dat ouders dat zien.”
Jij kan met jouw houding je kind de ruimte geven om van beide ouders te houden
Roos Boer
Wat ouders kunnen doen? Letten op hun woordkeuze. “Hoe moeilijk het ook is, heb respect voor de andere ouder en hoop oprecht voor je kind dat het een fijne tijd heeft bij de ander. Pas op met woorden zoals: ‘Je hoeft maar twee dagen naar papa, daarna ben je weer thuis.’ Daarmee zeg je eigenlijk dat het bij papa géén thuis is en dat het niet fijn is om daar te zijn. Woorden doen er echt toe. Jij kan met jouw houding je kind de ruimte geven om van beide ouders te houden.”
Inmiddels begeleidde Roos meer dan 500 ouders en ontwikkelde ze haar eigen methode met KernAanpak. Met dat programma kunnen stellen of ouders in zes weken tot een goed en gezamenlijk besluit komen: samen verder, of apart als ouders.
“Ik maak me er hard voor dat scheiden uit het kwaad daglicht wordt gehaald”, zegt ze. “Veel mensen denken dat je faalt, dat je slechte ouders bent. Maar dat klopt niet. Een gezonde relatie hebben is moeilijker dan gedacht. En als het niet meer lukt, betekent dat niet dat je kinderen tekortschiet. Je hebt gewoon iets te leren: óf over hoe je je relatie kunt redden óf over hoe je op een goede manier uit elkaar gaat.”
Ze benadrukt dat ouders vaak meer invloed hebben dan ze denken. “Zelfs als je partner boos blijft of niet mee wil bewegen, kun jij ervoor zorgen dat er rust komt. Je kunt patronen doorbreken, communicatie verbeteren en je kinderen laten zien dat respectvol omgaan met elkaar wél kan. Mijn werk is pas geslaagd als mijn cliënten weer met vertrouwen naar de toekomst kijken.”
Zowel Ellen als Roos zeggen het zonder twijfel: vraag om hulp. Je hoeft het niet alleen uit te zoeken, zowel financieel als emotioneel. En vergeet niet: je kinderen voelen altijd mee. Jij kunt het verschil maken in hoe zwaar het voor hen wordt.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Soms gebeuren er dingen die je nooit verwacht… zoals bevallen tussen de frietjes en milkshakes. Voor Alyce Rotunda uit Michigan werd dit werkelijkheid toen haar vierde kindje besloot niet te wachten tot het ziekenhuis. Haar dochtertje Matilda (inmiddels liefkozend McTilly genoemd) maakte haar entree op een parkeerplaats van McDonald’s, vertelt ze aan TODAY.
Geheimen fluisteren, eindeloos knuffelen, hun mening geven (soms nogal luid): een kind laat met verrassende signalen zien dat het zich veilig voelt bij je. Wij delen er een paar.
Elsemieke (31) is samen met T (33), moeder van twee zoontjes (4 en 2) en redacteur bij Kek Mama. Chaotisch, chronisch moe en heeft een brein met 46 tabbladen tegelijkertijd open. Probeert rust in de chaos te vinden, maar met drie mannen in huis is die rust ver te zoeken.
Soms voelt het moederschap een beetje alsof je een volle inbox probeert leeg te werken terwijl er continu nieuwe mails binnenploppen. Werk, partner, boodschappen, administratie, vriendinnen die je alweer veel te lang niet hebt gezien… en oh ja, die kinderen die ook nog aandacht, hulp met huiswerk en een fatsoenlijke maaltijd willen. Geen wonder dat […]
Hoe vaak zeg jij ‘ja’ tegen je kind terwijl je eigenlijk ‘nee’ bedoelt? Dat moment herkennen bijna alle ouders weleens. Soms zeg je ‘ja’ omdat het makkelijk is, omdat je hoofd vol zit of omdat je even geen zin in hebt in strijd.
Samen met zijn ex-man Rob, die inmiddels is overleden, heeft Leco van Zadelhoff een dochter genaamd Robbie. Zadelhoff was recent te gast bij het programma De Kist, waar zowel zijn voormalige relatie als zijn rol als vader centraal stonden.
