Je krijgt een tweede of derde kind en verwacht een mini-versie van je oudste. Maar dan groeit je nieuwe spruit op en blijkt het een compleet ander mens te zijn. Hoe kan het dat broers en zussen soms helemaal niet op elkaar lijken?
Lees verder onder de advertentie
Ze hebben dezelfde ouders, dezelfde opvoeding en vaak dezelfde omgeving. En toch kunnen ze zowel van binnen als van buiten enorm verschillen. Het antwoord ligt in de wereld van genen en DNA.
Wat zijn genen en hoe werkt erfelijkheid?
Je genen zijn als een blauwdruk die bepalen hoe je eruitziet, hoe je lichaam werkt en zelfs hoe je je gedraagt. Je krijgt de helft van je DNA van je moeder en de andere helft van je vader. Dus theoretisch gezien zouden broers en zussen voor de helft hetzelfde moeten zijn. Toch?
Niet helemaal. Hier komt het addertje onder het gras: welke 50 procent van het DNA je erft, is volledig willekeurig. Jij kunt net een ander stukje van je vader en moeder meegekregen hebben dan je broer of zus. Hierdoor kunnen jullie qua uiterlijk en persoonlijkheid totaal van elkaar verschillen, terwijl je biologisch wel familie bent.
Volgens genetisch onderzoek delen broers en zussen gemiddeld 33 procent tot 50 procent van hun DNA. Dat betekent dat er dus nog behoorlijk wat ruimte is voor verschillen. De reden hiervoor is dat tijdens de bevruchting je DNA in een unieke mix wordt samengesteld. Het is alsof je een zak met bouwsteentjes hebt en je bij elk kind een andere combinatie bouwt.
Lees verder onder de advertentie
Identieke tweelingen zijn hierop een uitzondering. Zij delen namelijk 100 procent van hun DNA, omdat ze uit hetzelfde bevruchte eitje komen. Daarom lijken ze vaak als twee druppels water op elkaar en hebben ze vaak vergelijkbare eigenschappen.
Waarom de verschillen zo groot kunnen zijn
Het draait niet alleen om genen, maar ook om hoe die genen tot uiting komen. Dit wordt beïnvloed door:
Omgeving: Jullie groeien misschien in hetzelfde huis op, maar de ervaringen van een oudste zijn vaak anders dan die van een jongere broer of zus.
Epigenetica: Dit is een duur woord voor de manier waarop genen ‘aan’ en ‘uit’ worden gezet door externe factoren zoals stress, voeding of zelfs het seizoen waarin je geboren wordt.
Willekeurige genetische combinaties: Zoals eerder genoemd is het volledig willekeurig welk stukje DNA van je ouders jij mee krijgt.
Absoluut niet. Biologisch of niet, jullie hebben hetzelfde gezin, dezelfde verhalen en vaak een gedeelde geschiedenis. Dat schept een unieke band, zelfs als jullie qua uiterlijk of karakter totaal van elkaar verschillen. Het is een mooi voorbeeld van hoe DNA ons vormt, maar onze ervaringen en emoties minstens zo belangrijk zijn.
Lees verder onder de advertentie
Dus, als mensen weer eens over jouw kinderen zeggen dat ze helemaal niet op elkaar lijken, kun jij nu met een glimlach uitleggen waarom dat zo is. En misschien is dat ook juist wat broers en zussen zo bijzonder maakt: een gedeelde geschiedenis, maar elk met een eigen unieke mix van genen en eigenschappen.
Denise (45) had een relatie met een twaalf jaar jongere man toen ze op haar 38ste werd overvallen door een niet te stuiten kinderwens. Inmiddels is dochter Isabeau zes. Ze ziet haar vader één zondag per maand.
Olympisch schaatskampioen Irene Schouten werd een half jaar geleden moeder van haar zoontje Dirk. Inmiddels zit ze op een roze wolk, maar haar zwangerschap was allesbehalve rooskleurig.
Van gymtassen inpakken tot zwemlessen plannen, van BSO-schema’s tot traktaties regelen: het loopt allemaal via jouw hoofd. En nu blijkt uit onderzoek dat al die mentale to-do’s niet alleen jouw brein bezetten — maar ook je relatie beschadigen.
In het televisieprogramma De Klassenavond doet Erwin een aangrijpend verhaal over zijn dochter, die hij al twaalf jaar niet meer heeft gezien. In gesprek met presentator Rob Kamphues vertelt hij openhartig over het gemis en de pijn die hij dagelijks voelt.
Soms kunnen leraren niet helemaal eerlijk zijn tegen ouders. Beleefdheid en professionaliteit gaan nu eenmaal voor — en dus zeggen ze op het rapport dat je kind een “sociale persoonlijkheid” heeft, terwijl ze bedoelen dat hij of zij de hele dag door kletst.