
Elise: ‘We zwaaiden blij naar papa in de zee, niet wetende wat zich echt afspeelde’
Wat begon als een onschuldige stranddag, veranderde onverwachts in een moment van pure paniek voor Elise en haar gezin toen haar vriend de zee in ging.
Marjolein en Martine wonen meer dan 10.000 kilometer van elkaar en hebben samen het bedrijf ChatLicense. Martine woont in Kuala Lumpur met man en zoon (10) en dochter (7), Marjolein woont in Rotterdam met haar man en twee dochters (13 en 11 jaar).
Marjolein en Martine zijn experts in hoe kinderen veilig kunnen omgaan met hun smartphone en geven advies op lezersvragen.
Het dilemma: Hoe oud moet mijn kind zijn voor social media?
Deze vraag houdt vele ouders op dit moment bezig. In diverse landen is de leeftijdsgrens voor toegang tot social media onderwerp van debat. Juridisch gezien is het antwoord nu 13 jaar, maar er is een roep om dit te verhogen naar 15 of 16 jaar. Terwijl we in de praktijk weten dat de meeste 10-jarigen in Nederland al een social media account hebben. En grote kans dat hun ouders hen daarbij geholpen hebben. Wat is nu juist voor jouw kind? Het lijkt voor iedere ouder kiezen tussen twee kwaden: sociale uitsluiting of sociale opslokking. Het antwoord ligt genuanceerder. Dat maak het niet persé makkelijker, maar een officieel nieuw advies geeft opvoeders wel goede handvatten.
Er is een duidelijke vraag aan de (Europese) politiek om burgers beter te beschermen. De verslavende werking van social media is enorm en kinderen kunnen (net als veel volwassenen trouwens!) de strijd tegen sterke algoritmes helemaal niet aan. Social media als WhatsApp, Signal, SnapChat, TikTok en Instagram hanteren zelf een minimumleeftijd van 13 jaar. Dat betekent overigens niet zozeer dat het vanaf die leeftijd ook goed is voor het kind. Het is gebaseerd op een Amerikaanse wet over bescherming van kinderen en de wettelijke leeftijd waarop je gericht aan hen mag adverteren: 13 jaar dus. Omdat het Amerikaanse platforms zijn, volgen ze deze regel.
Inmiddels zijn er veel discussies over de impact van social media (verslavend, negatief), maar ook hoe verbindend het kan werken (inspirerend, positief). Dus welke leeftijd is geschikt en waarom? In Nederland kwam in juni 2025 de Richtlijn Gezond Schermgebruik naar buiten met als advies om sociale media uit te stellen totdat een kind 13 jaar is. Maar een dag daarvoor bracht de staatssecretaris van VWS en mede-auteur van het rapport een ander advies uit: wacht tot 15 jaar met social media. Verwarrend voor ouders, want wat is het nou?
De richtlijn onderscheidt ‘sociale interactie platforms’ van ‘sociale media platforms’. Het advies luidt om vanaf 13 jaar onder begeleiding toegang te geven tot sociale interactie platforms, zoals WhatsApp en Signal. Daarna pas – wederom begeleid – toegang tot sociale media platforms (zoals Snapchat, TikTok, YouTube en Instagram). En hier zit hem de nuance. “Daarna” hangt volgens de richtlijn af van de omstandigheden van kind en gezin, en is door het Ministerie van Volksgezondheid zelf concreet ingevuld als een advies van 15 jaar. Een stip aan de horizon, die met name bedoeld is om de sociale norm te verschuiven. In de jaren 2020-2025 jaren is het namelijk ‘normaal’ geworden dat kinderen van (soms ver) onder de 13 jaar al gebruik maken van social media – en daarvoor met medeweten van de ouders een eigen account hebben. Er is dan vaak gebruik gemaakt van een gefingeerde geboortedatum, anders kan je zo’n account niet aanmaken. De bedoeling is om die gang van zaken te veranderen, zodat het niet meer zo is “dat iedereen het doet”.
Moeten we onze kinderen dan dus weer uit de familieapp zetten? “Tot je 13 jaar bent kan je gewoon berichten sturen via bijvoorbeeld SMS en iMessage”, zo vertrouwde staatssecretaris Karremans een verslaggever van het Jeugdjournaal toe.
Een initiatief voor een Digitale Kinderwet van D66 stelt hiernaast concrete vervolgstappen voor. Waaronder leeftijdsverificatie, aanpassen van het ontwerp van de apps (zo verslavend!) en meer samenwerking tussen scholen en thuis. Goede vangrails, die ook het belang onderstrepen van goed leren omgaan met de digitale snelweg.
Ouders van nu ervaren de richtlijn als het goed als een grote vooruitgang, maar deze kan voor sommigen ook wel een beetje schuren. Want ja, zit jouw kind van 10 toch al op Snapchat? Wat zou je dan als moeder of vader kunnen doen?
Interesse in meer digitale dilemma’s? Hier vind je de andere columns van Marjolein en Martine.
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!