Beeld: Canva
Elke oudste dochter kent het gevoel: jij was niet alleen de grote zus, maar ook een beetje de tweede moeder. Jij hield het overzicht, troostte, regelde, en voelde je verantwoordelijk – soms al lang voordat iemand dat van je vroeg.
Goed nieuws: je bent niet gek. Er blijkt echt een wetenschappelijke verklaring te zitten achter dat zogenaamde ‘oudste-dochter-syndroom’.
De Amerikaanse schrijver Y.L. Wolfe, oudste van vier, weet er alles van. “Toen mijn jongste broertje werd geboren, voelde ik me zó verantwoordelijk voor hem dat ik soms naast zijn wieg bleef zitten om te checken of hij nog ademde”, vertelt ze. “Niet omdat ik dacht dat mijn moeder het niet kon, maar omdat ik voelde dat wij samen verantwoordelijk waren voor het gezin.” Herkenbaar? Dan ben je waarschijnlijk ook die oudste dochter die iedereen vertrouwt, die alles regelt en die pas ontspant als alles onder controle is.
Onderzoekers van de Universiteit van Californië ontdekten dat er een biologisch mechanisme achter dit gedrag schuilt. Wanneer moeders tijdens de zwangerschap veel stress ervaren, kan dat ervoor zorgen dat hun oudste dochters eerder emotioneel volwassen worden.
Door hormonale veranderingen in de vroege puberteit (de zogeheten adrenarche) ontwikkelen deze meisjes sneller sociale en emotionele vaardigheden. Met andere woorden: hun hersenen bereiden zich al vroeg voor op het zorgen voor anderen – nog voordat ze zelf kinderen kunnen krijgen.
Volgens psycholoog Jennifer Hahn-Holbrook, mede-auteur van de studie, is dat een soort evolutionaire overlevingsstrategie: “Het geeft moeders sneller een hulpje in het nest, iemand die helpt om jongere kinderen veilig groot te brengen in moeilijke omstandigheden.”
Tja, die lijken aan dit fenomeen te ontsnappen. De onderzoekers zagen dit effect alleen bij oudste dochters, niet bij zoons of jongere kinderen. Waarschijnlijk omdat meisjes van nature vaker worden aangemoedigd om te helpen met zorg en emotionele taken.
De studie sluit aan bij eerdere onderzoeken die laten zien dat oudste dochters vaak succesvol en ambitieus zijn. Ze ontwikkelen al jong leiderschapskwaliteiten, nemen verantwoordelijkheid en scoren later vaak hoog op carrièregebied.
Maar eerlijk is eerlijk: dat komt met een prijs. Want wie altijd de sterke is, vergeet soms dat ze óók gewoon dochter mag zijn.
Het ligt niet aan jou dat je altijd degene bent die alles regelt, de rust bewaart en iedereen bij elkaar houdt. Je bent letterlijk geprogrammeerd om te zorgen. Maar dat betekent niet dat je het altijd alleen hoeft te doen. En heb je zelf een dochter die de oudste is, dan is dit goed om rekening mee te houden!
Marlies heeft twee dochters, waarvan de oudste wordt voorgetrokken door oma. Toen haar dochter het zelf ook begon te merken, was voor haar de maat vol. Je leest het hier.
Anouk is trotse echtgenote van Erwin en mama van vier meiden: Aurélie (11), Emeline (10), Vieve (8) en Lilou (5). In hun levendige huishouden is het soms één en al chaos, maar liefde, gelach en spontane dansfeestjes voeren steevast de boventoon. Anouk deelt vol enthousiasme haar avonturen in het ouderschap.
Iedere moeder heeft haar momentjes. Maar sommige blunders zijn té erg – of te hilarisch – om voor jezelf te houden. In de rubriek ‘Opgebiecht’ delen vrouwen hun grootste geheimen en gênantste momenten. Deze week Romy* tijdens het optuigen van de kerstboom.
Kalvijn en Nina hebben ervoor gekozen om hun kindje zo min mogelijk op social media te delen.
Nog vóór je kind de deur uit stapt, is de emotionele “basislijn” voor de dag vaak al bepaald. Niet door een strak schema of een perfect afgevinkte routine, maar door iets anders: hoe veilig en verbonden je kind zich bij jou voelt.
Bianca (31) is communicatieadviseur en woont samen met partner Pascal (35) en zoon Floris (2). Met zijn drieën vormen zij een levendig gezin waar zelden iemand stil zit óf zijn mond houdt. In haar eerlijke en herkenbare columns schrijft Bianca over hun gezellige en drukke leven, met alle chaos en liefde die daarbij hoort.
Ben je uitgerekend in december? Wat is dan mooier dan een naam die perfect past bij deze gezellige feestmaand?
