Twee jaar geleden, mijn zoon Callum is vier jaar oud. Als ik hem voor zijn tweede zwemles omkleed in de speciale jongenskleedkamer, zie ik hem gegeneerd een hand voor zijn piemeltje houden. Geen idee waar dit ineens vandaan komt. Dit is een jongetje dat poedelnaakt door het huis rent als ik hem onder de douche wil stoppen. Kan hem wat schelen wie hem ziet.
Maar dan kijk ik om me heen en zie ik allemaal kleuters uit zijn zwemlesgroep hun hand voor hun piemeltje houden bij het wisselen van onderbroek naar Minions-zwemshort. En dan worden ze door hun ouders ook nog omzichtig afgedekt met grote badhanddoeken. Is mijn kind het product van een steeds preutsere samenleving waarin stadsloketmedewerkers geen korte rokjes meer mogen dragen, kinderen na de gymles douchen in hun onderbroek, je je kind niet mag voeden in het openbaar en foto’s van blote borsten worden verwijderd van Facebook?
Topless in de zon
Zelf ben ik een kind van de heerlijk vrije jaren zeventig en tachtig. Toen moeders nog topless in de zon lagen en kindertjes poedelnaakt in zee zwommen. Een tijd waarin je er openlijk voor uit kon komen dat je naar een nudistencamping ging, de sauna populair werd en je tijdens een strandwandeling zomaar op een naaktstrand kon belanden. Kortom: bloot was toen heel normaal. Niet uit een utopische gedachte, maar gewoon omdat het kon.
We zien er allemaal hetzelfde uit
Mijn eigen ouders deden ook niet moeilijk over naakt. Ze liepen na het douchen in hun blootje van badkamer naar slaapkamer. Nooit provocerend, wel vanuit de gedachte dat we niet raar hoefden te doen over ons lichaam. Omslachtig je badpak uittrekken onder een groot badlaken, was onzin. Hup uittrekken en onderbroekje aan. We zien er allemaal hetzelfde uit.
Die tijden zijn voorbij, hoe jammer het ook is. Mijn vader kon rekenen op zuinige opmerkingen en fronsende wenkbrauwen toen hij op de bridgeclub vertelde dat hij met zijn kleinzoon douchte. Bloot ja. Er werd hem gevraagd of hij echt vond dat hij dat kon maken. Mijn vader reageerde fel. Uiteráárd kon hij dat maken. Het was een gezellig, onschuldig ritueel waar niks mis mee was en waarvoor hij zich weigerde te verontschuldigen. Wat zijn kaartvrienden daarvan ook denken.
Niet meer dan logisch 'in deze tijd'.
Mijn vriendin Barbara vertelde een keer op haar werk dat ze nog steeds met haar dochter van twaalf in bad gaat. Dat vinden ze allebei heel gezellig en het is een heerlijke plek voor mooie gesprekken. Een mannelijke collega reageerde geschokt en waarschuwde dat ze dat beter niet hardop kon zeggen, stel je voor dat anderen dachten dat ze obscene neigingen had. Daar was zij op haar beurt weer diep door geschokt: hoe pervers moet je zijn als je achter zoiets normaals zoiets slechts zoekt? Haar collega vond het niet meer dan logisch ‘in deze tijd’. Hij biechtte op dat hij een zwembroek droeg als hij met zijn tweejarige zoon in bad ging. Uit angst dat zijn zoontje met het verkeerde ‘badeendje’ zou spelen.
Barbara: “Ik ga ervan uit dat mijn dochter op een dag zelf niet meer met mij in bad wil zitten. In de puberteit worden bijna alle kinderen een beetje preuts. Maar tot nu toe gaat er geen badkamerdeur op slot en ziet zij ook geen kwaad achter gezamenlijke baddermomenten. Laten we alsjeblieft niet te panisch doen. Ik vind bloot doodgewoon en als je er geen seksuele lading aan geeft lijkt het me volstrekt onschadelijk voor een kind."
Lees ook
Juf Jannie (61) over douchen op school >
Mijn vriend en ik slapen naakt
Dat lijkt mij ook. Callum kan schateren om blote borsten op tv, maar die van mama zijn blijkbaar een natuurlijk deel van mijn lichaam die vooral dienen om heerlijk tegenaan te liggen. Mijn vriend en ik slapen naakt en daar heeft Callum nog nooit een opmerking over gemaakt. Ik laat het aan hem over de grenzen te bepalen. Zolang hij het prima vindt af en toe een stukje blote huid te zien, voelen wij ons niet geroepen een pyjama aan te trekken alvorens mijn kind onze slaapkamer mag betreden.
Weinig trek in politiesirenes
Maar toch. Ook ik worstel met hoe gewoon bloot nog is en wat nog wel en niet kan. Neem zondagmiddag. Ik was bezig met een gekleurde was en riep tegen mijn vriend en zoon dat ik hun broeken wilde wassen: “Jullie moeten maar even in je blootje lopen.” Callum vond het een geweldig plan. “Jaaaa, allebei in ons blootje.” Maar terwijl ik het zei, dacht ik meteen: oh jee, is dat niet raar? Het was een gekkigheidje, maar zouden anderen dat niet anders uitleggen? Ik voorzag rampscenario’s waarin Callum in het kringgesprek op school / aan de buren / bij de bakker zou vertellen: “Mijn moeders vriend en ik liepen gistermiddag lekker naakt...” Ik had weinig trek in politiesirenes in de straat en liet de mannen veilig een joggingbroek aantrekken.
Het liefst zou ik mijn kind net zo zorgeloos willen opvoeden als mijn moeder dat deed met mij, met die fijne jaren-zeventig-principes, vrij van schaamte. Maar ik wil hem ook weerbaar maken. Ik ben me terdege bewust van mogelijke gevaren. Niet omdat ik overbezorgd of paranoïde ben, maar omdat ik het ook een beetje eens ben met de collega van mijn vriendin: tijden veranderen. De wereld is veranderd. Vroeger liepen m’n babybroertje en ik in ons blootje op het strand, nu draagt Callum een zwemshirt en zwemshort. Dat dient meer als bescherming tegen uv-stralen dan tegen vieze mannetjes, maar toch. Ik zal hem niet snel in zijn blootje laten lopen.
Regenjas, rare gedrag en ongure uiterlijk
Komen we een keer in een situatie terecht waarin een spontane zwempartij lonkt, dan zeg ik: “Zwem maar in je onderbroek.” Want ik vertrouw mijn omgeving niet. Wie zegt me dat die wielrenner die daar in het gras uitrust geen rare ideeën heeft of een camera heeft verstopt in zijn bidon? En wat doet die jongen daar met een smartphone in zijn hand? Is hij aan het sms’en met zijn vriendin of maakt hij stiekem een foto van mijn kind? Maar ook: wat denken andere mensen daarvan, dat ik zomaar mijn kind in zijn niksie laat zwemmen? Zelf vind ik het ook raar als ik in deze tijd een geheel ontblote kleuter ontwaar. Gevaarlijk ook.
In mijn jeugd dachten we vieze mannen te herkennen aan hun lange regenjas, rare gedrag en ongure uiterlijk. Tegenwoordig zijn ze de badmeester of kleuterleider of vermomd als een twaalfjarige chatvriendinnetje. Mijn schoonzus zette twee video’s van mijn twee neefjes op YouTube. ‘J. en D. voeren de eendjes’ werd honderdvijftig keer bekeken. ‘J. en D. in bad’ 290.000 keer. Ik waarschuw ook vriendinnen die foto’s van hun blote baby’s plaatsen op Facebook. Ook al is je pagina afgeschermd, je loopt tóch gevaar dat viezeriken je hacken en met je kiekjes aan de slag gaan.
Thuis kan hij best streaken
Voorkomen is nog altijd beter dan genezen en daarom ging ik het gesprek aan met Callum. Onderwerp: wie hem wel of niet naakt mag zien. Thuis kan hij best even streaken. Op een warme dag mag hij in zijn blote billen rennen in onze afgeschermde tuin of op zijn bed springen. Ik heb Callum geleerd dat hij de baas is over zijn lichaam, dat hij beslist wie hij wel of niet kust of knuffelt en dat hij niet voor Jan en alleman zijn broek uittrekt. Ik heb hem een lijst voorgeschoteld met mensen die zijn billen en piemel mogen zien: dat ben ik, zijn opa en oma, mijn vriend Dennis en de juf. Verder is het niet de bedoeling dat we billen en piemel publiekelijk tentoonspreiden.
Callum zei dat hij het snapte: “Oké mama.” Maar een week later vertelde hij trots dat hij tijdens de gymles in het broekje van een klasgenootje had mogen kijken. Toen ik hem nogmaals vertelde dat dit niet de bedoeling is, reageerde hij verbaasd: “Maar meisjes hebben toch geen piemel, dan mag het toch wel?” Wat weer eens bewijst dat het blootthema lastige kost is voor een kleuter. Voorlopig blijft het nog wel op onze agenda staan.
Dit artikel staat in Kek Mama Magazine en is al een keer eerder gepubliceerd.
Nog meer Kek Mama?
Volg ons op Facebook en Instagram. Of schrijf je hier in voor de Kek Mama nieuwsbrief >
