COLUMN ANKE: Autisme

02.12.2016 17:50
Anke Laterveer Beeld: Brenda van Leeuwen

Kek Mama-columnist Anke Laterveer is single moeder en schrijft elke week op Kekmama.nl supereerlijk en uitgesproken over wat ze meemaakt of wat haar opvalt. Deze week: autisme.

‘Heeft jouw zoon…autisme?’ Midden op het schoolplein spreekt een moeder me aan. Het laatste woord, autisme, klinkt iets zachter uit dan de rest van de zin. Alsof het een geheim is. Zoals men vroeger ‘K’ zei en geen ‘kanker’. ‘Is dat niet lastig?’, vraagt ze. ‘Ja, hij is autistisch’ zeg ik. ‘En nee, dat is niet erg hoor. We hebben er nauwelijks last van.’ Dat is niet helemaal waar, maar ik stel een ander graag gerust. Ja, hij is anders en ja, dat is vaak lastig, maar nee, dat is niet erg. Hij is nogal fantastisch. Autisme en al. De moeder kijkt me onderzoekend aan. ‘Kan hij wel gewoon bij andere kinderen spelen dan?’ vraagt ze nu. ‘Jazeker,’ zeg ik trots.

Twee jaar geleden kon hij dat nog niet. Twee jaar geleden wisten we net van zijn autisme. Hij had het er zwaar mee. Ik nam hem en zijn zusje op schoot en vertelde dat hij ‘andere hersenen’ heeft dan de meeste andere kinderen. Geen betere, geen slechtere, gewoon andere. Mijn zoon was opgelucht.

Het leukste jongetje van de hele wereld

Hij had al wel gezien hoe hij anders was dan andere kinderen. Hoe hij soms opeens heel boos kon worden als er onverwacht iets anders ging dan gepland. Hoe hij soms niet wist wat hij moest zeggen, terwijl de anderen dat precies leken te weten. Hoe mensen soms moesten lachen als hij het wel probeerde, maar hij kennelijk het verkeerde zei. ‘Ik dacht dat ik gewoon een heel stom jongetje was,’ zei hij. Ik pakte hem vast en vertelde hem wel duizend keer dat hij geen stom jongetje is. Hij is het leukste jongetje van de hele wereld. Een heerlijk joch dat iets meer structuur en duidelijkheid nodig heeft dan anderen. En niet zo houdt van drukke evenementen. Dat laatste is trouwens niet per se iets autistisch, dat heb ik zelf ook.

En nu, twee jaar later, weet iedereen van Jakobs hersenen. Alle kinderen uit de klas accepteren het zonder probleem. Hij wordt uitgenodigd voor partijtjes en gaat bij vriendjes spelen. Allemaal met zijn andere hersenen. Zo’n partijtje vergt nogal wat van hem. Er zit veel onvoorspelbaarheid in en veel interactie met andere kinderen. We proberen hem zo goed mogelijk voor te bereiden op wat er gaat komen, en zijn vader of ik moeten altijd mee. Net als naar schoolreisjes, sportdagen en speciale evenementen op school. Het is elke keer spannend en na afloop is hij kapot. Maar hij gaat! Hij doet het! En iedereen is blij dat hij er is. Niet in de laatste plaats hijzelf.

Och, wat superjammer nou!

De laatste tijd merk ik steeds minder van zijn autisme. Misschien omdat ik nu gewend ben altijd voorzorgsmaatregelen te nemen, uit te leggen en te structureren. Uitbarstingen te deëscaleren voor ze op hun hoogtepunt zijn. Of misschien omdat hij beter in zijn vel zit. Of allebei. Hoe dan ook is het fantastisch. Waren zijn hersenen eerst nog regelmatig onderwerp van gesprek, nu hebben we het er nog maar zelden over.

Behalve laatst, toen ik werd uitgenodigd voor een feestje waar ik eigenlijk helemaal niet heen wilde. ‘En neem de kinderen gezellig mee!’ Toen hoorde ik mezelf opeens zeggen: ‘Och, wat superjammer nou! Ik was zo graag gegaan, maar Jakob kan echt niet tegen die drukte.’ Want ja, soms is autisme hartstikke lastig, maar soms komt het ook verdomde goed uit.

Anke Laterveer (36) is schrijver, columnist, cabaretier en web woman van Kek Mama. Samen met haar kinderen Jakob (7) en Hannah (6) woont ze in Haarlem.

Lees ook het verhaal dat Anke in Kek Mama van juni dit jaar schreef over haar zoon.