Marjolein en Martine wonen meer dan 10.000 kilometer van elkaar en hebben samen het bedrijf ChatLicense. Marjolein woont in Rotterdam met haar man en twee dochters (13 en 11 jaar), Martine woont in Kuala Lumpur met man en zoon (10) en dochter (7).
Lees verder onder de advertentie
Marjolein en Martine zijn experts in hoe kinderen veilig kunnen omgaan met hun smartphone en geven advies op lezersvragen.
Het dilemma: Ik maak mij zorgen over alle informatie die gedeeld wordt door iedereen. Hoe kan ik mijn tiener bewust maken van de gevaren van nepnieuws en onjuiste informatie die hij online kan vinden?
Lees verder onder de advertentie
Marjolein en Martine: “Het is heel begrijpelijk dat je je zorgen maakt over de invloed van nepnieuws op je kind! Natuurlijk zijn er bepaalde sites waar de broodje aap verhalen je om de oren vliegen en die je beter kan overslaan, maar over het algemeen kan je niet voorkomen dat je kind in aanraking komt met nepnieuws. Dus is het belangrijk dat je hier vanaf een jonge leeftijd over in gesprek gaat samen.
Was het maar zo simpel
Bij het consumeren van media is het niet altijd zomaar duidelijk of er sprake is van nepnieuws. De overdreven verhalen kennen we, maar het is vaak subtieler. De crux zit hem er vaak in, dat voor 95% “correcte” informatie wordt gebruikt waar bijvoorbeeld 5% “onjuiste” cijfers aan worden toegevoegd Het is voor iedereen ingewikkeld om echt van nep te onderscheiden en het is niet voor niets een van de grootste discussies op dit moment. Laat staan voor je tiener, waarbij de hersenen daarnaast ook nog helemaal niet zo ver ontwikkeld zijn om alle gevolgen te kunnen overzien. Dus ga niet alleen waarschuwen voor de gevaren van nepnieuws, die boodschap komt dan maar half aan. Focus juist op wat ze wel kunnen en dat is het trainen van een kritische houding.
Lees verder onder de advertentie
Tel tot 10
De basis van een kritische houding is eigenlijk heel simpel: geloof niet alles wat je leest, ziet of hoort. Nepnieuws doet vaak iets met onze emoties; we worden er heel blij van, vinden het heel grappig, of we worden juist heel boos of verdrietig. Leer je kind dus ook tot 10 te tellen als het iets consumeert en vervolgens ook weer deelt als ‘waarheid’. Bespreek samen wat nepnieuws is en waarom mensen hiermee gemanipuleerd kunnen worden. Het helpt om hierbij voorbeelden te geven, zoals de verkiezingen in Roemenië die in 2024 ongeldig werden verklaard als gevolg van grootschalige desinformatie die was verspreid via TikTok. Met deze zeven checks kan je jouw kind praktische tips geven om nepnieuws te ontdekken. Doe dit vooral ook eens samen. Je zal zien, het is zo makkelijk nog niet…
Lees verder onder de advertentie
Check het
1. Is het een redactioneel item of reclame?
Een belangrijk startpunt, is het nieuws of toch stiekem reclame? Bij reclame is er een afzender die wil dat jij iets gaat kopen. “Met deze skins kan je meteen naar level 14”, “Met deze crème heb je nooit meer last van pukkels”, etc. We kennen het maar al te goed en de grenzen zijn lang niet altijd duidelijk, maar neem je kind ook mee in deze wereld.
Lees verder onder de advertentie
2. Wie heeft het item gemaakt?
Wie heeft het item gemaakt en wat heeft de maker nog meer op zijn naam staan? Ook is het belangrijk om te weten waar de maker werkt. Is het een journalist of iemand met (ook) een commercieel belang? Leer je kind ook dat er juist ook sommige websites zijn die humoristisch en satirisch bedoeld “nepnieuws” maken, zoals de Speld. En dat social media de plek is waar door algoritmes je dingen te zien krijgt die het vaakst aangeklikt worden, niet wat de waarheid is.
Lees verder onder de advertentie
3. Let op de datum
Leer je kind de datum te checken van een publicatie om zo te zien of het nog relevant en actueel is.
4. Klopt het beeld?
Leer je kind dat foto’s en video’s en de titels daarvan ook misleidend kunnen zijn. Klopt het plaatje wel met de inhoud? Of gebruiken ze bepaald beeld omdat je dan nieuwsgierig bent en doorklikt of kijkt? En is het wel echt beeld of met AI gemaakt? Dat laatste is steeds ingewikkelder, maar leer je kind dat ook beeld niet altijd echt is.
Lees verder onder de advertentie
5. Kloppen de bronnen?
In nepnieuws worden vaak bepaalde – geloofwaardige – bronnen aangehaald die iets bevestigen of cijfers hebben die passen bij het verhaal. Leer je kind deze bronnen te checken bij de bij de bron zelf om te kijken of het wel echt klopt wat ze zeggen. Je hebt ook bepaalde sites die helpen als fact checkers.
6. Clickbait
Laat je niet verleiden door misleidende titels. Leer je kind aan dat makers willen dat je klikt op een item, maar dat de inhoud lang niet altijd overeenkomt met de titel. Lees of kijk dus het hele item voordat je een conclusie trekt.
7. Kwaliteit
Een item dat net niet helemaal lijkt op een echt nieuwsitem, is het ook niet. En een artikel vol met spelfouten en typo’s moet ook alarmbellen doen laten afgaan. Geloofwaardige nieuwsbronnen hechten veel waarde aan kwaliteit. Dus bij een item met veel fouten, dan weet je dat er iets niet klopt.”
Wil je meer lezen van Martine en Marjolein? Je vindt al hun inzichten op andere digitale dilemma’s hier.
Voor degenen die hoopten op een derde koninklijke spruit: het lijkt erop dat prins Harry en zijn vrouw Meghan geen plannen hebben voor nog een kindje. Harry vertelt openhartig over het ouderschap.
Het griepvirus heerst en dat betekent dat je als moeder regelmatig met onverwachte momenten moet dealen. Zo ook Maartje, die haar zieke kleuter Esmée een oppepper wilde geven met een warm bad. Dat liep alleen anders dan verwacht.
Astleigh en Rowan, bekend van Married At First Sight, zijn trotse ouders geworden van een dochtertje. Het stel zit op een roze wolk, maar verbaast zich ook over een situatie: wildvreemden die zomaar je baby in de kinderwagen aanraken. Daar heeft kersverse papa Astleigh nu iets op bedacht: een baby-button.
Sommige mannen zijn geboren romanticussen, net als Ryan Gosling in The Notebook, maar bij anderen moet je een vergrootglas pakken om een vleugje romantiek te vinden. Heb jij een van de minst romantische partners?
Ein-de-lijk die perfecte oppas gevonden, kom je thuis en rent je dochter ineens alleen door de speeltuin of krijg je een ‘warm’ welkom van je kleine draak.