Beeld: Canva
Tijdens de zwangerschap draait je emotionele achtbaan gewoon door, maar dan op turbo-stand (thanks, hormonen). Je zou denken dat die pieken en dalen vooral jouw lijf raken, maar de mini in jouw buik voelt dat evengoed mee. Sterker nog: onderzoekers ontdekten dat jouw stress echt bij je baby binnenkomt, en dat kan later veel invloed hebben.
De sleutel tot een gezonde, blije baby zit ‘m niet alleen in foliumzuur, fruithapjes en baby-yoga, maar in iets wat je niet kunt zien, ruiken of voelen: het microbioom. Volgens Psychology Today verandert stress tijdens de zwangerschap hormonen zoals cortisol, wat de darmflora van de moeder kan verstoren. Deze veranderingen kunnen worden doorgegeven aan haar baby.
Onderzoekers ontdekken steeds vaker dat de microbiële erfenis die een baby ontvangt net zo belangrijk kan zijn als genetische aanleg. “Onze microben zijn geen bijzaak. Ze vormen een integraal onderdeel van ieder dier op aarde, en ons lichaam past zich op talloze manieren aan hen aan”, schreef Psychology Today.
Het microbioom van een baby, oftewel de unieke mix van goede bacteriën, begint al vóór de geboorte te ontstaan. Tijdens de zwangerschap verschuift de vaginale flora geleidelijk ter voorbereiding op een ‘bacteriële doop’ tijdens de bevalling. Deze microben, samen met bacteriën uit moedermelk, vormen de basis voor de gezondheid van een pasgeborene.
Maar stress verandert dat. In een onderzoek uit 2025 (met ratten als model voor menselijke zwangerschap) ontdekten onderzoekers dat nakomelingen van moeders die langdurige stress kregen, werden geboren met een kenmerkende microbiële samenstelling die gelinkt is aan depressie op latere leeftijd. Wanneer die microben werden overgebracht naar andere ratten, ontwikkelden ook zij depressief gedrag wat wijst op een verband tussen moederlijke stress, veranderde microbiomen en mentale gezondheid van het nageslacht.
Ook onderzoek bij mensen laat soortgelijke tendensen zien. Zo bleek uit een studie van de Universiteit van Pittsburgh dat vrouwen die tijdens de zwangerschap veel stress ervaarden, vaker kinderen kregen die later ADHD-achtige symptomen en agressie vertoonden die tot ver in de puberteit aanhielden.
Deze bevindingen zijn geen reden om moeders schuld te geven, maar juist een oproep tot actie voor partners, families, communities en zorgsystemen. “Het komt erop neer dat zwangere vrouwen verwend moeten worden als we het beste voor hun baby’s willen”, maakt Psychology Today duidelijk.
Niemand kan álle stress vermijden, maar kleine veranderingen kunnen helpen de effecten ervan te verzachten:
Vezelrijke voeding ondersteunt een gezond microbioom en kan helpen stress te dempen. Denk aan:
• Bonen en linzen
• Bessen
• Uien en knoflook
• Asperges
• Gefermenteerde voeding zoals yoghurt, kefir en kimchi
Je zenuwstelsel en microbioom staan voortdurend met elkaar in contact. Langzame ochtenden, een dutje of simpelweg minder doen zijn biologisch noodzakelijk.
Werkstress, sociale verplichtingen en ongevraagde adviezen kunnen overweldigend zijn. Bescherm je rust door ‘nee’ te zeggen, hulp te vragen en ruimte te creëren.
Uit onderzoek blijkt dat moeders met een lager inkomen of van kleur vaker last hebben van chronische stress door ongelijkheid en minder toegang tot goede zorg. Daarom is het beschermen van een zwangere vrouw niet alleen haar eigen taak, maar een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Emotionele steun is eigenlijk ook een vorm van babypreventie.
Ben je partner, vriend(in) of familielid? Dit is het moment om écht iets te betekenen. Een moeder zich veilig en gesteund laten voelen, is een cadeau voor haar en een boost voor de gezondheid van de volgende generatie.
Dit artikel is geschreven door de redactie van Kek Mama en is bedoeld voor informatieve doeleinden. Wij zijn geen artsen. Bij twijfels of gezondheidsproblemen raden we aan om altijd een arts of medisch specialist te raadplegen.
Koffiedrinken tijdens je zwangerschap? Dit zegt de wetenschap.
Bron: Psychology Today, APA
Louisa is verloskundige in de Randstad en moeder van Khai (3). In haar werk komt ze dagelijks de ontroerende en krachtige kanten tegen van het zwanger zijn, de bevalling en alles wat daarna komt. In haar columns deelt ze openhartige verhalen en inzichten.
Goed voor de dag komen bij je kersverse nieuwe schoonouders wil je altijd, maar met kerst nóg een beetje meer. En juist toen liep het bij Kira he-le-maal verkeerd af, want zij eindigde als een soort rollade.
Soms zit je ergens, in de wachtkamer of in de rij bij de bakker, en denk je: lief kind, wie heeft jou op de ‘luid en los’-stand gezet?
Zeg maar dag tegen saaie kinderkamers, want IKEA komt met een collectie waar je mini’s spontaan van gaan stuiteren. Denk: kleurexplosies, zachte materialen en meubels die bijna zelf om een speelmoment lijken te vragen. Ja hoor, de Zweedse woonreus zet nu ook de kids in het zonnetje met de nieuwe GREJSIMOJS-collectie.
Sinterklaas is een gezellig kinderfeest, maar kan ook voor veel spanning zorgen. Bij Jikke (34) thuis zorgde de sinterklaassurprises dit jaar voor een portie kinderlijke wraak.
Sommige kinderen hebben een aangeboren talent voor drama en overdrijven. En volgens de sterren is dat geen toeval.
