Beeld: Canva
Geen enkel kind gedraagt zich al-tijd voorbeeldig. De meeste ouders hebben wel eens gezien dat hun kind een ander plaagt, uitdaagt en de grens een beetje opzoekt. Dat hoort erbij, maar soms gaat het net iets te ver en neigt het gedrag steeds meer naar pesten.
En je wilt niet dat jouw kind als pestkop wordt gezien, maar juist een ander in de waarde laat. Wat zijn de tekenen waarop je moet letten en wat is nou eigenlijk de oorzaak?
“De uitdrukking ‘gewonde mensen kwetsen anderen’ is heel waar”, zegt trauma-therapeut Malka Shaw. “Pesten komt vaak voort uit onvervulde emotionele behoeften, niet uit aangeboren gemeenheid. Denk aan onzekerheid, laag zelfbeeld, groepsdruk of het gevoel geen controle te hebben. Problemen met emoties en impulsen kunnen ook leiden tot agressie.”
Alleen waar ligt de grens? Wanneer gaat het om onschuldige acties gaat richting anderen en wanneer wordt het tijd om het serieus te nemen? Gelukkig zijn er signalen waar je op kan letten zodat je er op tijd bij bent.
Let eens op hoe je kind met vrienden omgaat. “Kinderen die vaak willen bepalen hoe anderen spelen of omgaan, oefenen misschien macht uit die kan leiden tot pesten”, zegt schoolpsycholoog Tori Broems. Dat kan zich uiten in moeite met compromissen sluiten, dreigen of eisen dat alles naar hun zin gaat. Dit komt vaak door behoefte aan controle, lage frustratietolerantie of het nadoen van agressief gedrag.
“Het kan ook zijn dat ze bepalen wie wordt uitgenodigd, waar iemand mag zitten, of vriendschap gebruiken als drukmiddel: ‘Als je niet doet wat ik zeg, mag je niet komen’”, vult Shaw aan.
Kinderen die vaak plagen of grapjes maken ten koste van anderen, kunnen ook pestgedrag vertonen, zegt Broems. “Een kind dat vaak op een gemeen bedoelde manier plaagt maar het verbergt als humor, laat pestgedrag zien. Ze zeggen dan vaak ‘Ik maak maar een grapje’ na een kwetsende opmerking, wat wijst op een gebrek aan empathie.” Dit gedrag ontstaat omdat kinderen merken dat spotten aandacht en status oplevert. Daarom is het belangrijk dat ze leren wat de impact is van zulke grapjes en dat ze op andere manieren status kunnen krijgen, bijvoorbeeld door aardig te zijn of anderen te helpen.
Als je kind denkt dat het beter is dan anderen, kan dat wijzen op een vertekend zelfbeeld, legt Broems uit. Dit hoor je terug in uitspraken als ‘die is gewoon raar’ of ‘niemand mag haar toch’. Dit gevoel van beter zijn dan anderen ontstaat vaak door onzekerheid of een omgeving waarin hiërarchie en uitsluiting de boventoon voeren. Het laat zien dat er een machtsverschil is, wat vaak voorkomt bij pesten.
Als je kind een geheim sociaal leven heeft of doet alsof het online niets doet, let dan goed op. “Kinderen die pesten vormen vaak kliekjes die bloeien op uitsluiting en geheimhouding,” zegt kinderpsychiater Asha Patton-Smith. Let erop of je kind berichten verbergt, niet wil praten over vrienden, meerdere socialmediaprofielen heeft of berichten verwijdert. Online pesten gaat vaak anoniemer, waardoor het gedrag makkelijk kan escaleren.
Iedereen maakt wel eens excuses, maar als je kind bijna nooit verantwoordelijkheid neemt en steeds anderen de schuld geeft, is dat een teken om alert te zijn. Zinnen als ‘die verdienen het’, ‘ze overdrijven’ of ‘ze maken me zo kwaad’ kunnen duiden op een patroon. “Als een kind zelden verantwoordelijkheid neemt, kan dat betekenen dat het moeite heeft met het erkennen van de impact van zijn gedrag en geneigd is de schuld af te schuiven”, zegt Broems.
Empathie ontwikkelt zich bij elk kind anders, maar als jouw kind lacht om andermans pijn, anderen pest vanwege hun gevoelens of koel doet als iemand wordt buitengesloten, is dat een signaal om in de gaten te houden. Ook wreedheid tegenover dieren kan een waarschuwing zijn. Kijk ook goed naar de vriendengroep: zitten daar kinderen bij die gemeen doen, anderen buitensluiten of nare grapjes maken?
Als leraren aangeven dat je kind anderen pest, plaagt of vaak ruzie zoekt, negeer dat dan niet. “Ook al gedraagt je kind zich thuis anders, op school komen soms andere kanten naar voren”, zegt Shaw. Let ook op veel straffen, detenties of gesprekken met de directeur. Overdreven competitief gedrag, zoals altijd willen winnen of anderen domineren, kan een teken zijn van machtsdrang.
Deze factoren vergroten de kans op pesten op school, blijkt uit onderzoek.
Bron: Stop Bullying
Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!
Ah kamperen: zorgeloos genieten van het vrije leven. Als je tenminste de hoosbuien, sanitaire ongemakken en het feit dat je buren álles van je weten op de koop toe neemt.
Je vakantie kan in een splitsecond een nare wending nemen. Zo ook voor Malou en haar man en dochter, toen haar dochter in zee tussen de kwallen terecht kwam.
Goede ouders hebben geen bakken met geld nodig om hun kinderen een fijne jeugd te bezorgen. Het zijn juist die kleine dingen die het ‘m doen. Die maken dat je kind zich geliefd en veilig voelt, en daar draait het uiteindelijk om.
Yolanthe Cabau woont met zoon Xess (9) in Los Angeles. In deze column deelt ze hoe ze de zomervakantie met zoon heeft ervaren.
Lieve (30) is moeder van Jan (3) en Dries (1). Ze was gelukkig getrouwd, tot haar man afgelopen Kerstmis totaal onverwachts zijn koffers pakte. Voor Kek Mama schrijft ze over alles wat ze sindsdien doormaakt. Deze week: Lieve gaat in haar uppie met haar twee zoons kamperen, maar dan slaan de vakantietwijfels toe.
Bernike (29) is getrouwd met Ruben (31) en moeder van een dochter (0). In haar columns schrijft ze scherp, geestig en met zelfspot over de realiteit van het jonge ouderschap – waarbij ze oog heeft voor het absurde in het alledaagse.
