Beeld: Canva
Steeds meer vrouwen krijgen minder kinderen dan ze eigenlijk willen. En dat ligt niet aan een afnemende kinderwens.
Sterker nog, wereldwijd geven de meeste vrouwen en mannen aan graag kinderen te willen, gemiddeld zelfs twee. Toch lukt het veel mensen niet om die wens te vervullen. Hoe dat komt? De redenen zijn vooral praktisch en sociaal: geldgebrek, een oneerlijke taakverdeling in huis en de druk van een veeleisende arbeidsmarkt.
Uit een grootschalig VN-onderzoek blijkt dat 39 procent van de ondervraagden minder kinderen heeft gekregen dan gewenst, puur door financiële onzekerheid. In sommige landen, zoals Zuid-Korea, Thailand en Zuid-Afrika, ligt dat percentage zelfs boven de 50 procent. Maar ook in Europa is het een bekend verhaal. In Duitsland, Italië en Hongarije zegt één op de vijf mensen af te zien van (meer) kinderen vanwege geldzorgen.
Ook al is Nederland niet meegenomen in het onderzoek, in een artikel van NU.nl bevestigen experts dat de situatie hier vergelijkbaar is. Tijdens economische onzekerheid, zoals een recessie of huizencrisis, stellen mensen het krijgen van kinderen uit. Veel vrouwen willen pas aan een gezin beginnen als ze een stabiele baan en een huis hebben. En laten dat nu net twee dingen zijn die steeds lastiger te vinden zijn.
Naast geld speelt ongelijkheid een grote rol in de keuze om (geen) kinderen te krijgen. Vrouwen nemen wereldwijd nog steeds het grootste deel van de zorgtaken op zich. Dat maakt het lastig om zorg, werk en eventueel een carrière te combineren. Het gevolg? Veel vrouwen passen hun kinderwens aan of stellen het krijgen van kinderen uit, soms tot het te laat is.
In Nederland is dit niet anders. “De moeder wordt nog vaak gezien als de primaire verzorger”, zegt hoogleraar Renske Keizer tegen NU.nl. “Vrouwen maken daardoor vaker de keuze om minder kinderen te krijgen, omdat werk en zorg simpelweg niet goed te combineren zijn.”
Uit het VN-rapport blijkt iets opvallends: in landen waar mannen meer huishoudelijke en zorgtaken op zich nemen, worden meer kinderen geboren. Dat klinkt logisch, maar het gebeurt nog weinig. In Nederland is het partnerverlof bijvoorbeeld nog steeds deels onbetaald. Voor veel gezinnen is het niet haalbaar om 30 procent van een inkomen te missen. Dat maakt het voor vaders onaantrekkelijk om verlof op te nemen, en zo blijft de zorgtaak vaak vooral bij de moeder liggen.
Volgens het CBS zijn het vooral vrouwen met minder opleiding die moeite hebben om een gezin te starten. Zij hebben vaker tijdelijke contracten, verdienen minder en hebben minder kans op een betaalbare woning. Al deze factoren maken het ouderschap extra kwetsbaar. “Het stichten van een gezin is niet voor iedereen een optie”, aldus hoofdsocioloog Tanja Traag tegen NU.nl. “Het hangt sterk af van je sociaaleconomische positie. En dat zorgt voor ongelijkheid in wie wél of géén gezin kan beginnen.”
In Nederland krijgen vrouwen gemiddeld 1,49 kinderen. Dat is fors onder het ‘vervangingsniveau’ van 2,1 kinderen per vrouw, dat nodig is om de bevolkingsomvang op peil te houden. Betekent dit dat Nederland krimpt? Ja. Is dat erg? Dat hangt ervan af. Voor het milieu kan het gunstig zijn dat er minder kinderen geboren worden, maar economisch gezien liggen de kaarten anders. Minder jonge mensen betekent minder belastingbetalers én minder zorgpersoneel, terwijl de vergrijzing toeneemt. Dat kan grote gevolgen hebben voor de toekomst van onze verzorgingsstaat.
De oplossing ligt niet in vrouwen aanmoedigen om ‘gewoon meer kinderen te krijgen’, maar in het creëren van eerlijke kansen. Meer gelijkheid in het huishouden. Betaalbare kinderopvang. Volledig betaald partnerverlof. En betere ondersteuning voor vrouwen met een zwakkere sociaaleconomische positie. Want uiteindelijk moet het niet gaan om hoeveel kinderen vrouwen krijgen, maar of ze de kans krijgen om hun eigen wensen waar te maken.
Eerder schreven we een artikel over dat steeds meer mensen een hond nemen, en of dat dient als vervanging voor kinderen. Hier lees je daar meer over.
Lara Temme is tekstschrijver en woont samen met haar zoon (9) en dochter (11) in Brabant. Thuis wordt er veel gelachen, geknuffeld, gehuppeld en gezongen. Wel vals, maar daar heeft het gezin zelf weinig last van. Evenals de altijd rommelige zolder.
Beschuit met muisjes! Sabrina uit ‘Grote Gezinnen, Grote Vakanties’ is bevallen van haar tiende kind. En de naam is prachtig.
Soms komt financiële schade niet door verkeerde keuzes of pure pech, maar door – jawel – je eigen kind. Dat ontdekte Julie (29) toen ze het roze glittertasje van haar 3-jarige peuter opende.
Baby alert! Freek Vonk (42) heeft er een gloednieuwe titel bij. Hij is voor het eerst oom geworden. De bioloog deelt op Instagram het blije nieuws dat zijn zus Simone is bevallen van een zoontje: Melle.
Patrick (54) is schrijver van romans en freelance tv-redacteur. Hij woonde over de hele wereld en heeft vijf kinderen. Voor zijn column put hij uit een oneindige bron van even herkenbare als opmerkelijke verhalen over het vaderschap.
Een zacht ruisend geluid op de achtergrond. Voor veel ouders is white noise vaste prik bij bedtijd. Het geluid – alsof er een föhn of stofzuiger aanstaat – zou baby’s helpen sneller in slaap te vallen en beter door te slapen. Maar een expert waarschuwt nu voor dit populaire hulpmiddel.
