‘Onze spreektaal barst uit z’n voegen als het gaat om seksisme’
Patricia van Liemt is radiopresentator, schrijver en moeder van Maria (12) en Phaedra (9). Elke vrijdag schrijft ze rake, eerlijke, grappige en vooral herkenbare columns over haar leven en het moederschap.
Dus ik was razend enthousiast over het feit dat mijn oudste dochter Frans leert met behulp van gebarentaal *. Tot ze gisteren thuiskwam en vertelde welke gebaren golden voor ‘jongen’ en welke voor ‘meisje’. Om ‘jongen’ aan te duiden, maakte ze een stoer gebaar met een vuist op haar hoofd en een vuist op haar hart en zei ze ‘garçon’ met een diepe, autoritaire stem. Het gebaar voor ‘meisje’ was dat je denkbeeldig je haar achter je oren doet als een klein verlegen meisje. De intonatie van ‘fille’ was op een zachte, bijna schaapachtige toon. Nou je voelt hem al aankomen, mijn stereotyperadar sloeg roodgloeiend uit. En dat brengt me meteen bij het volgende, want ook onze spreektaal barst uit z’n voegen als het gaat om seksisme.
‘Je mannetje staan’
Ik erger me sowieso aan onze taal. Weet je wat ik de allerergste vind? ‘Je mannetje staan’. Bleh. Lieve vrouwen, verenig u en zeg alsjeblieft tegen onze medemens dat we deze taal niet meer moeten bezigen. Ach, misschien bezigen we ‘bezigen’ ook niet meer, maar dat even terzijde.
Goed. Het seksisme zit ook vaak verborgen. Neem nu het volgende voorbeeld: een voorzichtige vrouw wordt vaak gezien als iemand die niet durft, en een voorzichtige man als iemand die weloverwogen beslissingen neemt. En we lachen ook een hoop weg hoor, want wij vrouwen lachen liever dan dat we lastig zijn. lekker meelachen en one of the guys zijn is een vorm van controle behouden.
Effecten van onze taal
Er is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de effecten van onze taal. Schokkend vond ik het voorbeeld van functieomschrijvingen waarin vaak gerefereerd wordt aan ‘de sollicitant’ of ‘hij moet dit of dat kunnen’, het blijkt dat men dan eerder kiest voor een man. Puur omdat die mannelijke woorden in de omschrijving zijn gebruikt. En het blijkt óók dat dit ervoor zorgt dat vrouwen minder snel solliciteren. Dus dat kleine verschil in leesgedrag heeft grote gevolgen.
Terug naar mijn dochter. Je snapt dat ik haar direct heb verteld dat ik belachelijk vind dat een jongen in deze Franse ‘gebarentaal’ als stoer wordt neergezet en het meisje als – en ik wilde hier dus bijna ‘meisjesachtig’ invullen – en dat is dus precies wat ik bedoel. We hebben nog een lange weg te gaan lieve mensen.
* AIM staat voor Accelerative Integrated Methodology. Deze innovatieve didactiek van Wendy Maxwell uit Canada, ontworpen voor het vak Frans, gaat ervan uit dat kinderen een taal veel sneller leren als alle taaluitingen, ook grammaticale, worden ondersteund door gebaren.
Ontvang elke maand Kek Mama met korting en gratis verzonden op jouw deurmat! Abonneer je nu en betaal slechts €4,19 per editie.
