Martine: ‘Een groep 8 werkstuk geschreven in 5 minuten…? Hoe heeft hij dat geflikt?’

Marjolein en Martine

26 april, 2025 - 06:00

Leestijd: 5 minuten

Marjolein en Martine zijn experts in hoe kinderen veilig kunnen omgaan met hun smartphone en geven advies op lezersvragen.

Het digitale dilemma

Het dilemma: “Mijn kind moet een werkstuk schrijven voor school en is binnen 5 minuten klaar. Als ik met hem meekijk, zie ik inderdaad een werkstuk van 7 pagina’s, compleet met voor- en nawoord. Wat blijkt, hij heeft de opdracht in Word aan Co-Pilot gegeven. Wat moet ik hiermee doen?”

Je eerste gedachte zou zomaar kunnen zijn dat je zoon hiermee vals speelt. Denk je nostalgisch terug aan de knipsels die je zelf nog bij elkaar had gezocht, de gang naar de bibliotheek die je maakte en het handgeschreven meesterwerk dat je afleverde over Vincent van Gogh, De Geschiedenis van het Nederlands Voetbalelftal of De Verzuiling? Al dat bloed, zweet en tranen is nu in vijf minuten opgelost? Dat kan toch niet goed zijn, wat leren ze hiervan?

Voor dit dilemma gaan we terug in de tijd. Huiswerk, dat hadden ‘wij ouders’ vroeger ook. Je had in feite twee opties. Je maakt het zelf, of je maakt het ‘samen’: iemand anders doet het voor je. Die laatste optie stond niet altijd tot je beschikking. In Amerikaanse series zag je weleens voorbeelden van de zogenaamde nerd die het huiswerk voor het populaire meisje maakte. Of met wat geluk hielp een ijverig familielid een handje. Maar doorgaans was de realiteit dat je zelf aan de bak moest.

Flashforward naar 2025

Kinderen van nu hebben niet één vriendje of familielid binnen handbereik, maar met een druk op de knop duizend in één. Begrijpelijk is ook dat je als 11- of 12-jarige niet altijd zin hebt in huiswerk. Dus als er een snellere weg is naar iets wat voldoet aan de opdracht, waarom niet.

De beste vergelijking met AI-tools is misschien nog wel de rekenmachine. Die kan je ook zien als valsspelen als het om simpele sommen gaat. Maar, je kan een rekenmachine eigenlijk pas goed gebruiken als je snapt wat optellen en aftrekken, delen en vermenigvuldigen is. Zo is het met ChatGPT ook: je kan het pas nuttig gebruiken als je kritisch mee kan lezen met wat er in die paar seconden op je beeldscherm getoverd wordt en als je weet naar wat voor eindresultaat je ongeveer op zoek bent.

Huiswerk 2.0

Aan de orde is niet alleen wat een kind doet, maar ook hoe een huiswerkopdracht er tegenwoordig uit zou moeten zien. Wat is het leerdoel? Ook de manier van toetsen verandert: de leraar kan de tekst niet meer beoordelen. Hij zal inhoudelijke vragen aan de ‘schrijver’ moeten stellen zoals ‘Wat staat hier eigenlijk?’. Als ze het niet kunnen uitleggen, vallen ze door de mand.

Vooropgesteld: er moeten opdrachten blijven waarin ChatGPT, Co-Pilot en alle andere AI-tools expliciet zijn uitgesloten. Met als leerdoel om vanaf een leeg velletje papier zelf met eigen creativiteit aan de gang te gaan. Om te oefenen met het maken van zinnen, te leren om fouten te maken, om geduld te hebben en trots te zijn op het eindresultaat. Deze vaardigheden zijn voor elke generatie essentieel. Maar school is aan de andere kant ook de plek die kinderen voorbereidt op het werkelijke leven. En daar hoort AI nu bij. Een nieuw soort opdracht is dan ook juist om iets te schrijven met behulp van AI. Dan gaat het om de juiste input (prompt), het kritisch kunnen lezen en begrijpen van de output en het stellen van passende vervolgvragen om te komen tot het juiste verhaal.

Praat vooral met de school en leraar van je kind over hoe zij AI integreren in de lessen en het huiswerk. Integreren ze deze nieuwe mogelijkheden? Past het onderwijs bij deze tijd? Zijn er andere typen opdrachten nodig?

Thuis aan de slag

Dit topic bespreek je daarnaast ook thuis. Vraag vooral eens of ze kunnen uitleggen welke programma’s ze gebruiken en waarom en hoe eigenlijk. Ben je zelf goed op de hoogte van de nieuwste tools? Inspireer jij je kinderen bijvoorbeeld in het met Midjourney maken van een cartoon over een rups die in een vlinder verandert in de stijl van Charles Darwin? Of kan je wat hulp gebruiken in al dit technologische geweld? Check dan deze laagdrempelige gratis cursus, die je stap voor stap meeneemt in deze nieuwe wereld.

Bewust gebruik

Het houdt niet op bij huiswerk en werkstukken: je bent slechts een druk op de knop verwijderd van hele presentaties en video’s, bedrijfsplannen en virtuele assistenten. De tools worden met de dag sterker en de risico’s ook. Wees je ervan bewust dat alle informatie die jij er als gebruiker in stopt, wordt opgeslagen en toegevoegd aan de collectieve intelligentie van het programma. Als je jouw foto’s, persoonlijke informatie, intieme vragen, bedrijfsplannen en noem maar op met ChatGPT deelt, stel je de makers in staat om hun product te verfijnen met jouw data.

Privacy, intellectueel eigendom, ethiek en energieverbruik zijn universele beginselen, die zich de komende periode in dit nieuwe speelveld opnieuw moeten uitvinden. Houd je hoofd koel, sta open voor de ontwikkelingen, kijk wat het met je kind doet. Vertrouw op je eigen gezonde verstand en hou vooral in de gaten of jouw kind zulk gezond verstand ook zelf ontwikkelt… Want mooi dat AI helpt met hun huiswerk – zolang ze maar snappen dat ze van slim doen niet vanzelf slimmer worden!

Interesse in meer digitale dilemma’s? Hier vind je de andere columns van Marjolein en Martine.

Abonneer met cadeau of korting

Ga voor me-time met Kek Mama Magazine!

Ga voor me-time