Naomi: ‘Ouders en leraren, maak seks bespreekbaar!’
Bijna negen op de tien Nederlanders vinden dat seksuele voorlichting op school moet worden gegeven. Maar tegelijkertijd was er veel ophef over het Lentekriebels-programma en hield zelfs een deel van de ouders hun kinderen thuis. Hoe kan dat?
We spraken met Naomi van Naomi maakt bespreekbaar, die ons een inkijkje gaf in deze tegenstelling. Naomi legt uit dat de ophef vooral voort is gekomen uit misverstanden. “Ouders hebben vaak een ander beeld van seksuele voorlichting dan wat programma’s als Lentekriebels van Rutgers daadwerkelijk doen. Veel ouders denken dat het vooral gaat over voortplanting en bescherming, zoals het gebruik van anticonceptie. Maar Lentekriebels gaat gaat ook in op hele andere zaken rondom het thema seksualiteit en gaat bijvoorbeeld ook over thema’s als grenzen aangeven en je eigen lichaam waarderen. Want laten we eerlijk zijn: een kind van vier hoef je echt nog niet tot in details te vertellen over voortplanting, maar je kunt wel al in kindertaal praten over het lichaam, grenzen en gevoelens en antwoord geven op de vragen die kinderen hebben. Zelfs als dat wel al over de voortplanting gaat.”
Lees ook – 5 tips om je kinderen te leren over seksueel grensoverschrijdend gedrag
De invloed van fake news
Volgens Naomi komt de ophef vooral voort uit desinformatie. “Ouders schrikken soms van wat ze horen of lezen, zonder echt verder onderzoek te doen of iets wel klopt. Er wordt angst gezaaid, en dat is zonde, want de meeste ouders willen uiteindelijk allemaal hetzelfde: dat hun kind een positief zelfbeeld heeft en leert om grenzen aan te geven. En dat is precies het doel van Lentekriebels.”
De recente ophef heeft volgens Naomi ook een politieke dimensie gekregen. “Voorheen ging de voorlichting op scholen prima, al jaren was dit de gewoonste zaak van de wereld, maar sinds politieke partijen zich ermee zijn gaan bemoeien, is er een hoop heisa ontstaan. Vooral de verhalen die door enkele partijen de wereld in worden gebracht, zorgen voor onrust. En het ironische is dat die verhalen vaak niet kloppen.” Dit blijkt ook uit een onderzoek van Pointer. De vele claims die vanuit de politiek over de Lentekriebels naar buiten zijn gebracht, zijn veelal gebaseerd op onwaarheden. Maar helaas is de angst dan al gezaaid en de schade al gedaan.
Waarom seksuele voorlichting zo belangrijk is
Een groot deel van de ouders is het eens over een aantal belangrijke dingen: ze willen dat hun kinderen weerbaar zijn, een positief beeld hebben over hun lichaam en zo min mogelijk risico lopen om slachtoffer te worden van seksueel geweld. Maar hoe draag je daar als school op een goede manier aan bij? Naomi benadrukt dat scholen al vroeg kunnen beginnen met lessen over grenzen, zonder dat dit meteen over seks gaat. “Het kan al gaan over simpele dingen, zoals kinderen leren dat ze elkaar niet zomaar mogen aanraken. Dat zijn normale omgangsvormen, en die kennis overlapt uiteindelijk met seksuele vorming.”
“Kinderen die al jong leren om over hun lichaam te praten, komen ook makkelijker naar hun ouders toe als er iets moeilijk is of als ze vragen hebben,” vertelt Naomi. “Het blijkt uit onderzoek dat deze kinderen minder snel riskante keuzes maken, zoals onveilige seks of risicovolle partners. Het risico op tienerzwangerschappen en soa’s daalt ook.”
Lees ook – Shocking: steeds meer jongeren ervaren seksueel grensoverschrijdend gedrag
Wat hoort op school en wat doe je thuis?
Seksuele voorlichting blijft altijd een combinatie van wat kinderen op school leren en wat er thuis wordt besproken. Naomi: “Op school wordt nog altijd helaas vaak meer de praktische kant besproken, zoals hoe je een condoom gebruikt of wat menstruatie is. Maar thuis kun je meer praten over emoties, consent en de positieve kanten van seksualiteit. Het gaat er ook om dat kinderen leren dat seks leuk kan zijn en dat het belangrijk is om gelijkwaardig te zijn in een relatie. Het zou fijn zijn wanneer school dit soort onderwerpen ook aan bod laat komen.”
En hoe doe je dat dan?
Voor veel ouders blijft het een uitdaging om hierover met hun kinderen te praten, vooral als ze zelf met taboes zijn opgevoed. Naomi raadt aan om het luchtig en ontspannen te houden: “Je hoeft niet per se een zwaar gesprek aan de keukentafel te voeren. Het kan ook gewoon tijdens een wandeling met de hond of als je samen de afwas doet. Gebruik haakjes uit het dagelijks leven om erover te beginnen. Als je bijvoorbeeld iets hoort over een situatie waar je kind ook weet van heeft, kun je dat als aanleiding gebruiken om vragen te stellen aan je kind: ‘Wat vind jij daar eigenlijk van?’ Zo maak je het gesprek niet beladen, maar houd je het open en ben je op een positieve manier nieuwsgierig en als ouder betrokken.”
Tips voor ouders
Tot slot geeft Naomi drie gouden tips:
- Begin op tijd. Hoe jonger je begint met luchtige, kleine gesprekjes, hoe makkelijker het wordt om over dit soort onderwerpen te praten, voor zowel jou als je kind. Blader samen eens door een boekje of kijk iets op televisie dat het onderwerp aansnijdt.
- Grijp alledaagse momenten aan. Zie je iets gebeuren, zoals een kind dat iets van een ander afpakt? Dat is een mooi moment om het te hebben over respect voor elkaars grenzen. Zo koppel je grenzen stellen los van seksualiteit en maak je het alledaags, waar je weer op kunt teruggrijpen wanneer het wel over seks gaat, zonder dat het zwaar of ongemakkelijk wordt.
- Maak er een fijn moment van om het erover te hebben. Er mag gelachen worden, graag zelfs! Laten we seksualiteit vooral positief benaderen. Als kinderen leren dat het een ontspannen en leuk onderwerp is, dan gaat de drempel om erover te spreken ook omlaag en komen kinderen ook sneller naar je toe als er iets heel leuks is gebeurd of juist iets spannends aan de hand is.
Behoefte aan meer tips? Naomi heeft een gratis ebook beschikbaar met 10 gouden tips om met je kind te praten over seksualiteit. Met deze tips en een beetje oefening wordt praten over seksualiteit niet alleen minder spannend, maar ook een stuk leuker en leerzamer. En dat is uiteindelijk waar we allemaal naar streven: kinderen die sterk, weerbaar en vol zelfvertrouwen in het leven staan.
In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.