Ionica checkt: huilen

Al is Rifka inmiddels wat ouder, er zijn nog steeds avonden dat ze blijft huilen. Soms weet ik het echt niet meer. Dan leg ik haar huilend in bed en ga zelf naar de woonkamer. Babyfoon uit, kookwekker op een kwartier en mezelf verbijten. Ben ik een harteloze moeder? Hebben mijn kinderen straks moeite met relaties omdat ik ze liet huilen? Godzijdank ligt Rifka vrijwel altijd tevreden te slapen als de kookwekker na een kwartier afgaat, maar wat als het huilen langer duurt? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gaf een paar jaar terug als richtlijn dat je baby’s maximaal een half uur kunt laten huilen. Toen daarop een storm van kritiek volgde, omdat dit slecht zou zijn voor de hechting, antwoordde het RIVM dat het maar een advies was en dat ouders het niet hóefden te volgen.

Niet de bedoeling dat je last hebt van je kinderen

Wat heb je nou aan zulke adviezen? René van der Veer, hoogleraar in de geschiedenis van de pedagogiek, vatte het eens mooi samen: ‘Wij vinden veel opvoedadviezen van vijftig jaar geleden vermakelijk, maar ik denk dat ze over vijftig jaar ook smakelijk lachen om onze adviezen.’ Zijn boek Opvoeden door beginners geeft een overzicht van ideeën uit andere tijden. Zo’n vijftig jaar geleden kregen moeders bijvoorbeeld te horen dat ze huilende kinderen best even op mochten pakken. Maar als ze daar zelf moe van werden, dan moesten ze het kind vooral in bed leggen. Het was natuurlijk niet de bedoeling dat je last had van je kinderen en als je ze te veel aandacht gaf, dan werden ze later slappelingen. Een opvoedboek uit 1916 schreef zelfs dat huilen goed was voor de longen en dat je een kind zo min mogelijk moest oppakken. Wij lachen erom, maar in die tijd was dat laatste helemaal niet zo’n gek advies. Destijds overleed één op de zeven kinderen voor hun eerste verjaardag. Ouders waren bang hun kinderen te besmetten met infecties of bacteriën, dus raakten ze hen juist uit liefde niet aan.

We weten het domweg niet

Inmiddels weten we allerlei dingen die we toen niet wisten. Huilen doet niets voor de longen en lijfelijk contact is juist goed voor de ontwikkeling. We weten ook dat eenzaam huilende baby’s stress voelen. Maar er is vooral nog heel veel níet bekend. Hoe erg is die stress voor een baby? En als het schadelijk is, gaat het dan mis na één minuut, na een halfuur of na een uur? En is dat slechter dan een wanhopige moeder die chagrijnig doet tegen haar kind? Is het ook niet goed om een kind te leren zelf in slaap te vallen? We weten het domweg niet. Dus ouders die gek worden van de tegenstrijdige adviezen: doe vooral waar jij je goed bij voelt. Dat lijkt me een opvoedadvies waar we zelfs over vijftig jaar niet om lachen.

Ionica Smeets (36) is wiskundige en hoogleraar wetenschapscommunicatie. Ze woont samen met Han en is moeder van Tex (5) en Rifka (1).

Tijdelijke aanbieding: Neem nu een abonnement op Kek Mama en krijg een gratis tas naar keuze >