Ellen over asociaal gedrag in jeugdvoetbal: ‘In de jeugd leg je toch de basis voor sportief gedrag?’

Wie mij kent weet dat ik al jaren naar het voetbal ga. De vijfentwintig jaar tik ik inmiddels wel aan.
Sinds dit seizoen voetballen mijn jongens zelf ook en dit vinden ze hartstikke leuk. Maar toch is er iets binnen het voetbal dat redelijk zorgwekkend is, en dat start al bij de jeugdteams: gebrek aan respect. Of misschien beter gezegd: asociaal gedrag.

Pittig partijtje

Afgelopen zaterdag floot mijn lieve vader de wedstrijd van Miles, die voetbalt in het jongens-onder-10-elftal van de plaatselijke vereniging. Bij die jonge kids heet dat nog spelleider, geen scheidsrechter. Er zijn vrij weinig regels, maar het was een pittig partijtje. Mijn vader was er flink druk mee. De tegenpartij had een aantal ‘schoppertjes’ in hun team en hun oren hadden ze ook thuis gelaten. Vervelend voor mijn vader, die daar als opa vrijwillig op zaterdagochtend staat te fluiten.

‘Schijt-aan-jou'-houding

Wel vaker hoor je dat kinderen op het veld slecht luisteren naar de spelleider en later naar de scheidsrechter. Ze keren hem de rug toe, geven een grote bek, maken wegwerp-gebaren en hebben een algemene ‘schijt-aan-jou’-houding. Waar komt dit gedrag vandaan? De scheids is degene die de regels bepaalt en als kind luister je dan gewoon. Punt.

In het amateurvoetbal – en zeker bij de jeugd – zijn het vrijwilligers (vaak vaders of opa’s) die ook maar hun best doen en steentje bijdragen. Is het dan niet de taak van de ouders en de trainers om dit gedrag een halt toe te roepen? Gedraag jij je zo? Prima, dan speel je de volgende keer niet. Die consequenties moeten dan wél gedragen worden door de ouders.

Nils floot een hele tijd geleden een wedstrijd waarbij een kind onhandelbaar was en andere kinderen bleef schoppen. Hij stuurde het kind van het veld, terecht, maar de gepikeerde ouders kwamen wel even verhaal halen. Gaat het hier niet mis? In de jeugd leg je toch de basis voor sportief gedrag?

Over het paard getild

Slechte voorbeelden zijn er helaas maar al te veel. Zelfs bij de allergrootste clubs lopen verwende, respectloze, over het paard getilde voetballertjes die zich – voor een miljoenenpubliek – misdragen ten opzichte van een scheidsrechter zodra ze ter verantwoording worden geroepen. Die ‘schijt-aan-jou’-houding zien kinderen gewoon tijdens voetbalwedstrijden op tv. Dit weekend nog kreeg een scheidsrechter een flinke zet van een voetballer, en bij een rode kaart zien we niet zelden dat het complete elftal zich woedend op de scheids stort. Soms werkelijk intimiderend, heel dichtbij. In andere sporten is dat ondenkbaar! Wat voor een voorbeeld geef je de jeugd, wanneer je je als profvoetballer zo gedraagt ten opzichte van de scheidsrechter?

“Die ‘schijt-aan-jou’-houding zien kinderen gewoon tijdens voetbalwedstrijden op tv”

Respect

Voetbalverenigingen hebben vrijwilligers nodig, maar ik kan me voorstellen dat de spoeling dun wordt wanneer je compleet genegeerd of uitgescholden wordt op je zaterdag- of zondagochtend. Dan bedenk je je wel twee keer of je zin hebt om te fluiten. Met heel veel pech tref je achteraf een bekladde auto, of met de allermeeste pech krijg je een klap. Waar gaat het over? Wanneer dit gedrag niet de kop ingedrukt wordt in de jeugd, gaat het compleet mis wanneer die gasten zestien of zeventien zijn. Het begint bij de ouders, maar als die als een stel tokkies langs de lijn staan te krijsen en alle beslissingen van de spelleider of scheids verwerpen, is alle hoop verloren. Respect in het voetbal, we zijn er nog lang niet. Of is het totale gebrek aan respect – in de hele samenleving – eigenlijk het probleem …?

Meer Ellen? Volg haar op Instagram. Je leest haar vorige columns hier terug.