Met je man op de divan: ‘Hij baalde net zo van die ruzies als ik’

Sommige mensen wuiven de gedachte aan relatietherapie met een nergens-voor-nodig-gebaar weg. Je kunt je huwelijkse sores toch wel zelf oplossen? Waarom zou je die bij een derde onder een vergrootglas leggen? Je kunt ze net zo makkelijk bespreken met een vriendin, je zus of desnoods je moeder. Die je dan gezellig van advies voorziet.
 

Langs elkaar leven

Kan wel zijn, maar steeds meer mensen doen het toch. 70 procent van de Nederlandse stellen heeft relatieproblemen en 45 procent daarvan zoekt daadwerkelijk hulp. Neem nou Lizette (38) en Bart (38). Ze zijn twaalf jaar samen en hebben twee dochters van elf en negen. Drie maanden geleden klopten ze aan bij een relatietherapeut. Niet eens omdat er sprake is van een grote crisis, maar omdat ze naast elkaar leefden in plaats van met elkaar.

Lizette: “Zwijgen en vermijden, daar komt het bij ons op neer. We gaan simpelweg het conflict niet aan. Daardoor hebben we bijna nooit ruzie, maar is er ook geen sprake van echt contact. We hadden het alleen maar over koetjes en kalfjes. Over wie de kinderen ophaalt of de boodschappen doet. Dat ging me steeds meer dwarszitten. Ik wil graag af en toe horen dat Bart me leuk en lief vindt. Ik houd ontzettend van hem en wil hem voor geen goud kwijt, daarom stelde ik voor samen in therapie te gaan.” 
 

Worsteling

Bart reageerde niet enthousiast, hij vond het nergens voor nodig, maar Lizette drong aan en maakte een afspraak. Ze vond dat ze het aan hun dochters verplicht waren te zorgen dat hun relatie goed bleef. Lizette: “Voor twee mensen die niet gewend zijn met elkaar te praten, waren die eerste sessies een worsteling. We moesten tegenover elkaar zitten, elkaar aankijken en voorafgaand aan elke zin elkaars naam noemen. Bart klapte dicht, ik begon te stotteren. En eerlijk is eerlijk, in dat eerste gesprek irriteerde die therapeut me verschrikkelijk.

Ze sprak ons de hele tijd bemoedigend toe: dat we moesten blijven proberen, dat elke stap er één was. Ik dacht op een gegeven moment: hou je kop. Ik wilde de tweede sessie eigenlijk afblazen, maar ja, ik had er nu eenmaal op gehamerd dat we dit moesten doen. Een week later zaten Bart en ik dus weer tegenover elkaar. Halverwege kregen we de slappe lach. Bart moest uitleggen hoe hij wilde dat ik hem zag. Het was lang stil, ik zag hem zwoegen op een mooie metafoor, maar het enige wat hij kon bedenken was: ‘Ik denk gewoon als Bart.’ Ik barstte in lachen uit, Bart ook en dat klaarde gelukkig de lucht.

We hebben tegen de therapeut gezegd dat we ons niet echt prettig voelden bij deze aanpak, het tegenover elkaar zitten, het geforceerd met elkaar praten. Gelukkig snapte ze dat en volgden er een aantal gesprekken waar we gewoon naast elkaar zaten en de dingen bespraken waar we tegenaan liepen. Dat werkte veel beter. Ze liet ons zien hoe belangrijk het was dat we met elkaar in gesprek bleven en hoe we dat het beste konden doen.”
 

Eyeopener

Ook Casper (44) en Kim (39), zeventien jaar samen, drie kinderen van vijf, vier en twee, togen naar de relatietherapeut. Dat was een jaar geleden, toen ze alleen nog maar tegen elkaar snauwden. Kim: “We ruzieden over alles. Over opvoeden, geld, het huishouden, zelfs over een dagje uit met de kinderen. We gingen ook steeds vaker zonder elkaar op pad. Op een feestje stond ik met een man te praten en dacht opeens: wat ben jij leuk.

Dat was voor mij een eyeopener. Ik ergerde me dood aan Casper, maar wilde hem niet kwijt. De jongste was net een jaar oud, we waren ons gezin aan het opbouwen, dat wilde ik niet zomaar aan de kant schuiven. Hij stemde meteen toe toen ik relatietherapie opperde. Hij was zelfs opgelucht. Hij baalde net zo van al die ruzies als ik.”
 

Beste tip

Kim en Casper hadden eerst ieder apart een aantal gesprekken met de therapeut, waarin ze hun kant van het verhaal konden vertellen. Daarna waren ze samen aan de beurt. Kim: “Ik vond het nogal ongemakkelijk, zo iemand gaat toch schudden aan het fundament van je huwelijk. Alles wat veilig en vanzelfsprekend voelde, viel weg. Ik ging ervan uit dat Casper er altijd voor me zou zijn, maar bij de therapeut zei hij dat hij het laatste half jaar vaak aan scheiden had gedacht.”

Na een aantal intensieve gesprekken werd het Casper en Kim duidelijk wat er niet goed ging in hun relatie. Ze hadden door de komst van hun kinderen hun vrije leven moeten opgeven. Het spontane werd noodgedwongen ingeruild voor het vaste ritme van het gezinsleven. Ze misten hun vrijheid en gaven elkaar daarvan onbewust de schuld. “Ik stortte me op ons gezin, waardoor Casper het gevoel had dat hij er niet meer toe deed. Hij ging steeds vaker in zijn eentje op pad, waardoor ik weer het gevoel kreeg dat hij liever zonder mij was. We waren boos op elkaar en dat uitte zich in ruzie.

De beste tip die we kregen van de therapeut was dat we onze irritaties eerst moesten opschrijven en pas ’s avonds met elkaar bespreken. Er waren momenten dat ik met stoom uit mijn oren driftig mijn ongenoegen op papier zette en niet kon wachten totdat ik het hem die voor zijn voeten kon gooien. Maar wat bleek? De irritaties van overdag waren ’s avonds niet meer belangrijk. Ik dacht vaak: waarom was ik ook alweer zo boos?”
 

Patronen ontrafelen

Wat er binnenskamers bij de relatietherapeut gebeurt is natuurlijk geen hogere wiskunde. Die verbondenheid die je voelt als je elkaar net leert kennen is na een aantal jaren samen niet meer zo vanzelfsprekend. Er zijn ruzies, irritaties, maar er is ook de angst elkaar te verliezen. Je hebt allemaal vaste gewoontes gekweekt: bijvoorbeeld hoe je met elkaar praat en conflicten oplost. Die patronen worden bij een relatietherapeut draadje voor draadje ontrafeld.

Ook moet je er in een langdurige relatie mee dealen dat je van elkaar verschilt. Verschillen die je in de eerste verliefde maanden niet eens opmerkte. Of als lief en aandoenlijk bestempelde. Maar die nu behoorlijk in de weg kunnen zitten. Een therapeut hangt als een soort helikopter boven je relatie en brengt in kaart wat er wringt. Zonder dat er ruzie van komt of iemand boos wegloopt.
 

Lees ook
Dit zijn de beste soorten relatietherapie als je kinderen hebt >
 

Uit elkaar gegroeid

Erik (41) en Babette (44) zijn vijftien jaar samen en hebben een tweeling van twaalf. Na de tropenjaren van toen de tweeling klein was, kwamen ze erachter dat ze uit elkaar waren gegroeid. Babette: “Erik had zich op zijn werk gestort, ik op de kinderen, waardoor we ieder ons eigen leven leidden. Ik ging zelfs zonder Erik met vakantie. Ik was boos, verdrietig, teleurgesteld, maar het lukte me niet om tot hem door te dringen. Ik gaf Erik de schuld van het mislukken van ons huwelijk. Toen hij tijdens een heftige ruzie riep dat we in relatietherapie moesten, dacht ik: doen we. Dan kan de therapeut jou mooi vertellen wat voor loser je bent dat je dit door je handen laat glippen.

In de praktijk gaat het natuurlijk anders. Ook ik moest met de billen bloot, eerlijk in de spiegel kijken en uitleggen waarom ik iets wel of niet deed. Ik had bijvoorbeeld de neiging voor Erik te denken. Dan dacht ik dat hij alleen wilde zijn, terwijl hij juist met mij wilde zijn.”
 

Soort apk

Relatietherapie is soms keihard werken. En dat kost tijd. Babette: “We zijn bijna anderhalf jaar in therapie geweest. In het begin waren we koppig, niet bereid concessies te doen of toenadering tot elkaar te zoeken. Tot de therapeut vroeg wat we eigenlijk wilden: vechten voor ons huwelijk of de boel op een nette manier af ronden. Daar schrokken we van; we wilden ons huwelijk redden, maar in de kamer van de therapeut waren we alleen maar ons gelijk aan het halen.”

Relatietherapie is een soort apk. Een auto heeft een jaarlijkse beurt nodig om goed en veilig te kunnen rijden, je huwelijk kan af en toe ook wel wat extra aandacht gebruiken. Je wilt toch op een leuke manier samen de eindstreep halen. In die zin kan therapie ook preventief werken. Voordat de boel echt escaleert, lig je samen op de divan.
 

Niet de eerste de beste

Mocht je therapie overwegen, dan is het handig om te shoppen. Je kiest ook niet zomaar een nieuwe auto, waarom zou je dan genoegen nemen met de eerste de beste relatietherapeut? Er zijn er veel en allemaal hebben ze hun eigen methode. Vraag in je omgeving wie een goede therapeut kent, neus rond op internet, kijk tijdens het eerste gesprek of het klikt. Een goede therapeut kan wonderen doen voor je relatie, zorgen dat je begrijpt waarom het niet lekker loopt en weer beseft waarom je elkaar niet kwijt wilt. Als alles goed gaat, wordt de intimiteit en het vertrouwen hersteld. En dat is alles waard, helemaal als je samen kinderen hebt.
 

Dit artikel heeft eerder in Kek Mama gestaan.

Meer Kek Mama? Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief >