‘Door onze vechtscheiding zijn de kinderen de dupe’

Wij waren voor elkaar gemaakt, mijn ex en ik. Dat dachten we tenminste, toen we zestien jaar geleden volmondig ‘ja’ zeiden tegen elkaar, in een statig stadhuis. Het knalfeest dat volgde was een viering van onze liefde. “Jullie blijven altijd samen”, sprak mijn vader stralend. Nu vraag ik de psycholoog hoe ik de harten van mijn kinderen lijm wanneer ze huilend in bed liggen en vragen wanneer de ruzies stoppen.
 

Emotionele waas

Als de kinderen op een ochtend verdrietig naar school zijn vertrokken (“We willen na schooltijd niet naar papa, mam. Hij praat alleen maar lelijk over jou en doet zo boos altijd.”) zet ik in een emotionele waas de tv aan. Het is negen uur, mijn enige kinderloze dag in de week ligt als een gapend gat voor me. Ik moet werken (zitten mijn kinderen nu huilend in de klas?). De auto moet naar de garage (ze willen niet naar hun vader, waar doe ik goed aan?). Dr. Phil (zul je net zien) springt in close-up mijn woonkamer binnen. “Kinderen in een vechtscheiding vertonen sociale gebreken”, zegt hij met zijn vinger in de lucht.
 

Slechte moeder

Mijn kinderen maken al vriendjes tijdens een kwartiertje in de supermarkt, maar ik krimp ineen. Dr. Phil preekt door: “Ze scoren aantoonbaar lager op school. Ze hebben meer kans op een angststoornis, stress en een laag zelfbeeld. En ze hebben vaker gezondheidsproblemen. Als ze trouwen, is de kans op een scheiding twee keer zo groot.” Het is net zoiets als luisteren naar Marco Borsato wanneer je liefdesverdriet hebt. Nuchter is het niet te pruimen, maar op de piek van je emotie lijkt alles op maat voor jou geschreven. Ik moet wel de slechtste moeder zijn die de aarde ooit geproduceerd heeft. Dr. Phil zegt het zelf.
 

‘Er zijn voordelen’

Ik ben best een weldenkend mens. Heb gestudeerd, ben ondanks mijn soms grote mond redelijk makkelijk in de omgang. Bij mij thuis is het een komen en gaan van speel- en logeervriendjes. Dat ik door de scheiding mijn kinderen een deel van de tijd moet missen was het eerste jaar een nachtmerrie, maar heeft inmiddels ook zo zijn voordelen. Ik kan meer werken, ga met enige regelmaat uit eten. Ik scharrel eens wat en kan soms uitslapen na een feestje. Ik gun zelfs mijn ex een heerlijk leven, met een leuke vriendin en voorspoed en ander goeds. Dus hoe zijn we dan in deze puinhoop beland?
 

‘Alles voor ons’

Op dezelfde manier als de meeste vrouwen. Denk ik. De harde les die in de afgelopen vijf jaar hebt geleerd, is dat je een vechtscheiding niet altijd kunt voorkomen. Al heb je de beste wil van de wereld en kun je de spotjes op tv die harmonieus scheiden verheerlijken (want vechtscheiden is iets voor slechte ouders en losers), woord voor woord meepraten. Ook ik niet, als koningin van het uit de weg gaan van confrontaties. Waar twee kijven hebben er misschien twee schuld, voor samen ouderen heb je er ook twee nodig. Relatietherapie, gesprekken en smeekbrieven ten spijt: ik sta daarin alleen.

Tim had zijn zaken relatief op orde toen ik hem zeventien jaar geleden tegenkwam. Werkte veel, wist wie hij was en waar hij heenging. Tenminste, zo leek het. De stabiliteit die hij bood was een verademing. Heerlijk. Balans. We brachten jaren door in een verliefde roes. Werkten aan onze carrières, genoten van het leven dat nog voor ons lag. Dat de balans al die tijd eigenlijk al scheef was, zag ik niet. Je denkt niet kritisch over je relatie als je samen dezelfde kant op lijkt te gaan. Oké, hij kocht graag en veel dure dingen voor zichzelf. Inde mijn complete salaris ten behoeve van onze hypotheek. En dat liet ik (hóe naïef) braaf toe. Alles voor Ons.
 

Relatietherapie

We kochten een groter huis, er kwamen kinderen. En de balans zakte steeds schever. Hij werkte, ik bleef twee dagen thuis. Hij ging veel op reis, ik verzorgde de kinderen. Hij werd met de dag jaloerser, zag een gesprekje met een schoolpleinvader al als vreemdgaan. Terwijl hij diners en borrels afliep, hing mij al een relatiecrisis boven het hoofd na een vriendinnendagje. En wat deed ik eigenlijk op de dagen dat ik thuis was met onze dochters? Dat kon nooit veel goeds zijn. Emotioneel had ik geen grip meer op hem. Dagelijks vreesde ik het moment dat hij zijn sleutel in het deurslot stak en de tirades weer zouden beginnen. De dag dat ik me realiseerde dat ik een vogel in een gouden kooitje was, verklaarde hij me voor gek. Dik een jaar relatietherapie later wist ik dat het eerder andersom was. Ik stelde een scheiding voor en hij bewoog mee. Gelukkig. Opluchting.
 

Lees ook
Column Lieve: ‘We zijn in een heuse vechtscheiding beland’ >
 

Brangelina scheiding

Er is geen pijnloze manier om een huwelijk met kinderen te verbreken. Wel een zo chic mogelijke, hoopte ik. De kinderen van toen drie en zeven namen het nieuws boven alle verwachting nuchter op. Ik vond een huis niet ver bij dat van mijn ex vandaan en we spraken een bijna fifty-fifty omgangsregeling af voor de kinderen. Ik ging fulltime werken en vroeg geen alimentatie. Dit zou een scheiding volgens het boekje worden: alles voor de meisjes. Ik vertelde de wereld dat we vrienden bleven en wilde dat ook. En toen vertelde de wereld dat er bij hem al lang een ander was en dat zijn verhalen over onze scheiding zo vol woede zaten, dat die van Brangelina er nu bij zou verbleken.
 

‘Hij negeerde alles’

Op school werd ik die vreselijke vrouw, want dat ik hem volledig buitenspel zette had hij tot de directeur toe duidelijk gemaakt. De gerechtelijke stukken over de financiën weigerde hij te tekenen, waardoor we formeel getrouwd bleven. Jaar op jaar op jaar. Zijn voordeur, waar ik op mijn laatste tientje benzine naartoe reed om de kinderen over te dragen, bleef steeds vaker zonder melding gesloten. Dus steeds vaker maakte ik rechtsomkeert, met de kinderen. Bij schoolgesprekken zat ik plotseling in mijn eentje. Balletvoorstellingen waar die tweede stoel keer op keer leeg bleef – ondanks uitnodigingen van onze dochters persoonlijk. Naar psychologen om zeker te weten dat ze zich onbelemmerd door loyaliteitsconflicten konden uiten. En zelf de broodnodige tips op te doen. Want ik begreep heus wel dat onder zijn woede en onvermogen eigenlijk gewoon een gebroken hart lag, maar hoe ga je daar in vredesnaam een beetje opbouwend mee om?
 

Jeugdherinneringen

“Papa werkt gewoon heel hard”, loog ik tegen mijn dochters. “Maar reken maar dat hij jullie mist.” De weekends dat ex de kinderen wel onder zijn hoede nam, zette hij ze zwijgend weer af op de stoep voor mijn huis, om er met piepende banden vandoor te scheuren. Mails over de kinderen, foto’s van kinderpartijtjes en verslagen van medische zaken liet hij stuk voor stuk onbeantwoord. Positief bekeken: hij had in elk geval vertrouwen in mijn kunde als moeder. Dan was er tenminste één van ons die dat had, want zelf had ik moeite te verkroppen dat míjn besluit tot scheiden bepalend zou zijn in de jeugdherinneringen van mijn dochters.
 

Rechtszaak

En toen lag daar, drie jaar later, dus die brief van zijn advocaat. Ik las beschuldigingen als indoctrinatie van de kinderen. En overtreding van de omgangsregeling. Dreigementen als volledige voogdij. Welke advocaat leent zich hier in vredesnaam voor, dacht ik. Maar, hij wilde dus meer omgang. Dat was in elk geval een goede zaak. De meiden reageerden schoorvoetend positief en zagen hem na de eerste rechtszaak waarin het werd geregeld én een eindelijk getekend echtscheidingsconvenant – smeed het ijzer als het heet is – wat vaker. Zijn we toch nog allemaal winnaars, dacht ik, in deze uiterst trieste situatie. Tot ze zijn tirades niet meer trokken en ze met geen stok meer naar zijn huis te krijgen waren.
 

‘Ondertussen breekt mijn hart’

Een nieuwe advocaat en tweede rechtszaak volgden, maar zonder resultaat. Mijn dochters willen niet meer naar hem toe – en hij blijft opnieuw oorverdovend afwezig bij hun uitvoeringen en schoolgesprekken. Tja, leg dit maar eens uit aan de buitenwereld. Tot welk punt moet je je verdedigen over een huilend kind op school dat niet naar haar vader wil, zonder je vuile was op straat te gooien? Hoeveel kun je incasseren wanneer je wordt aangekeken op een situatie waarop je zelf maar beperkt invloed hebt? Waar vind je de balans tussen begrip kweken bij de buitenwereld, respectvol blijven over de vader van je kinderen en niet vervallen in de slachtofferrol? En het moeilijkste: hoe respecteer ik het gevoel van mijn dochters, zonder ze te stimuleren in hun groeiende antipathie tegen hun vader? Ik doe maar wat.

Kook groenten die ze niet echt lekker vinden op de dagen dat ze bij hem hadden moeten zijn en stuur ze op de klok naar bed; maak er geen extra feestje van dat ze bij mij zijn. Ben trots op hoe sprankelend en positief ze toch in het leven staan: ze zijn ondanks alles nog steeds gelukkig. Humor is ons levensmotto. Maar ondertussen breekt mijn hart. Want ik gun ze óók hun vader. Hoe meer er nu kapot gaat tussen hem en de kinderen, hoe moeilijker het wordt dat over een paar jaar nog te lijmen.
 

Hopen op betere dagen

Ik blijf hopen op betere dagen. Op de dag dat Tim het licht ziet. Ik weet niet of ik heel veel anders had kunnen doen om dit te voorkomen. Ik denk het niet, behalve blijven in een huwelijk dat me klein en ongelukkig maakte. En dat ene stomme ding: de alimentatie. Dan had ik nu in elk geval mijn advocaat kunnen betalen.”
 

Dit artikel staat in Kek Mama Magazine en is al een keer eerder gepubliceerd.

Nog meer Kek Mama?
Volg ons op Facebook en Instagram. Of schrijf je hier in voor de Kek Mama nieuwsbrief >