Oké, het was niet de ooievaar: zo geef je seksuele voorlichting aan kinderen

Ooit komt ‘ie, De Vraag. Waar baby’s vandaan komen, en hoe dat dan allemaal werkt. Geen zorgen: je hoeft geen voorbereide speech klaar te hebben. Seksuele voorlichting gaat meestal in stappen en herhalingen. De meeste kinderen vragen alleen naar antwoorden waar ze aan toe zijn. Dus als je zus bevalt, en je kind vraagt of zijn oom en tante dan gevreeën hebben, kun je eenvoudigweg ‘ja’ zeggen. Als hij meer wil weten, vraagt hij wel door. Zo niet, dan was dit blijkbaar genoeg informatie. De vervolgvraag komt over een tijdje wel weer. Hoe jonger je kind is wanneer jullie over seks praten, hoe kleiner het taboe.

Seks is leuk

Onderzoek wijst uit dat veel kinderen thuis best vaker en uitgebreider over seks zouden willen praten. Ook weten kinderen tussen de negen en twaalf jaar niet evenveel over seks, ondanks het feit dat basisscholen sinds 2012 verplicht zijn om seksuele voorlichting te geven. Dertig procent van de kinderen tussen de negen en twaalf heeft het er helemaal niet over, 48 procent weet wat vrijen precies is en zestig procent weet waar baby’s vandaan komen. En dan hebben ze het nog niet eens over hun eigen lichamelijke veranderingen gehad.

Het opvallende is: veel ouders zijn geneigd vooral te waarschuwen over de gevolgen van seks. Ongewenste handelingen en zwangerschappen. Soa’s. Terwijl seks natuurlijk eigenlijk iets heel leuks is, en dat mogen kinderen best weten.

Lees ook
Zo praat je met kinderen over seksueel grensoverschrijdend gedrag >

Benoem lichaamsdelen

Een kind van twee leg je doorgaans niet uit wat penetratie is. Maar benoemen wat de verschillen zijn tussen jongens en meisjes, is tot een jaar of drie zeker niet te hoog gegrepen. Benoem lichaamsdelen zoals jij dat prettig vindt, maar sla er geen één over.

Vanaf een jaar of vier komen er vaak meer vragen. Wanneer je je partner een kus geeft, bijvoorbeeld, of je kind zich afvraagt of jullie dan óók vrijen. Een eerlijk antwoord is altijd goed; je kind geeft de grenzen wel aan. Ja, papa en mama vinden het fijn om te kussen en knuffelen. Het ene kind vraagt door, tot de details van hoe zo’n zaadje dan bij een eitje komt. Een ander wil er niets van weten. De meest gangbare richtlijn is dat tegen de tijd dat een kind zo’n beetje tien is, hij wel moet weten hoe het technisch werkt, kinderen verwekken, en op de hoogte is van ongewenste intimiteiten, emoties en dat ‘nee’ altijd een antwoord is.

Gênant

Het lastige: tegen die tijd worden dingen ook ‘awkward’ voor kinderen. Dus als het onderwerp dan opeens uit de lucht komt vallen, kun je er bijna donder op zeggen dat het te gênant voor ze is om over te praten. Laat staan dat ze dan nog out of the blue dingen als schaamhaar, masturbatie, natte dromen en ongesteldheid met je bespreken. Al kun je natuurlijk altijd een tv-programma of artikel over het onderwerp aangrijpen om het bespreekbaar te maken.

Eén geruststellende gedachte: ander onderzoek wijst weer uit dat kinderen die goed seksueel zijn voorgelicht en genoeg weten over anticonceptie, doorgaans niet heel vroeg aan seks doen. Sterker nog: een kind dat vroeg leert praten over seksualiteit, kan dat later in een relatie vaak ook veel beter. Bovendien zouden die kinderen volgens onderzoeken zelfs later aan seks beginnen, en vaker veilig vrijen.

Spontaan

Vaak dient het onderwerp seks zich spontaan aan. Doordat je peuter met een stijf piemeltje onder douche staat, bijvoorbeeld. Of wanneer kinderen iets hebben gezien op tv. Begint je kind er niet zelf over, dan kun je het altijd nog zelf aansnijden. Overigens hoeft het niet per se te gaan over ‘de daad’ op zichzelf, ook liefde, verliefdheid, geaardheid en knuffelen zijn belangrijke onderwerpen voor kinderen. En vind je het zelf lastig om over bepaalde onderwerpen te praten? Benoem dat dan gewoon. Het is goed dat je kind leert dat hij met vragen bij je terecht kan, maar ook dat jij grenzen hebt.

Dit artikel werd al eerder gepubliceerd.

Nog meer Kek Mama?
Volg ons op Facebook en Instagram. Of schrijf je hier in voor de Kek Mama nieuwsbrief >