Eerst opruimen, dan chocola: onderhandelen met je kind

22.04.2021 09:38
onderhandelen met kind Beeld: Unsplash

Peuter Casper doet alleen iets voor snoep en de iPad en nu vraagt zijn moeder zich af wat er precies mis is gegaan in de opvoeding.

Er was chocola in huis en Casper (2) wist dat. En wilde het, heel graag en heel veel. Nu ben ik uiteraard een zeer verantwoorde moeder, dus het zomaar toestoppen van grote hoeveelheden snoep- en suikergoed beperk ik tot verjaardagen en sinterklaasavond, maar die chocola bood wel een uitgelezen kans om mijn peuter te bewegen een aantal dingen te doen die ik graag wilde. Opruimen, bijvoorbeeld. Niet miepen aan tafel. Meewerken in bad.

Die chocola gaf mij een zeer goede uitgangspositie in de doorlopende onderhandelingen die hier in huis plaatsvinden met een tweejarige met een voorkeur voor praline, en ik besloot deze dan ook strategisch in te zetten. Uiteindelijk ging hij die avond braaf in bad met plakkerige chocoladehandjes, maar ook met drie stronken broccoli achter z’n kiezen. Win-win, als je het mij vraagt.

Regels

Eerst even ter verdediging: er gelden regels hier in huis. De hoofdlijnen, in totaal willekeurige volgorde: we eten aan tafel, een speen is om mee te slapen, alle minderjarigen gaan elke avond in bad, als er bezoek komt zeg je gedag, iedereen slaapt in zijn eigen bed, gillen is verboden, speelgoed wordt opgeruimd en wie herhaaldelijk gezinsleden of de hond slaat, mag brommen op de gang. Dat klinkt allemaal lekker duidelijk en verantwoord en dat is het ook, alleen zijn er nogal wat wegen naar Rome.

Eén weg zou zijn: zero tolerance. Ik ken genoeg moeders die deze weg bewandelen en er wel bij varen. Als je niet doet wat ik zeg, krijg je straf. Nu opruimen en zo niet, dan is daar de gang. Het werkt, want één waarschuwende blik en de betreffende kindertjes gaan ijverig aan de slag. Althans, meestal. En zo niet, dan worden ze protesterend en bokkend naar de gang afgevoerd om een minuut of vijf later alsnog ijverig aan de slag te gaan.

Onderhandelmoeder

Ik sta erbij en kijk ernaar en bedenk dat ik misschien soms wat meer zou moeten doorpakken. Ik ben namelijk een onderhandelmoeder. Strategisch opvoeden – als je het zo wil noemen, al zou omkoping ook een goed woord zijn, maar dan klink ik meteen als een fout Afrikaans regime – ik doe het aan de lopende band: als je nu je bord leegeet, mag je straks op de iPad. Als je nu gaat slapen, komt oma morgen (terwijl oma sowieso al zou komen, maar dat weet Casper niet). Nee, je mag nu niet met je trein spelen, maar wel straks, als je nu even gewoon op je stoel blijft zitten in plaats van driehonderd keer op te staan. Als je nu stopt met zeuren om mijn telefoon, krijg je hagelslag op je boterham. Eerst je banaan opeten, dan gaan we daarna voetballen. Hé, ik zie daar je iPad, maar eerst even je speen inleveren want die hoef je overdag niet te hebben. Ja, je mag een koekje, maar dan moet ik eerst even je neus schoonmaken.

Zorgvuldig doseren

Of, en ik denk zelf dat dit de ergste is: als je nu gaat slapen, krijg je morgen chocola. Die laatste doseer ik overigens zorgvuldig, het is niet zo dat Casper elke avond braaf z’n oogjes dichtdoet met een reep Tony Chocolonely op z’n netvlies, maar als het tegen tienen loopt en hij nog steeds trampoline staat te springen in bed, wil dit nog weleens helpen. Ik hou die belofte overigens ook, al denkt Casper er de volgende dag zelf niet meer aan. Anders neemt de werking van een dergelijk lokmiddel natuurlijk snel af en dat moet ik niet hebben, want dat onderhandelen komt me vaak maar al te goed uit. Het is namelijk vaak een vreedzame manier om iets gedaan te krijgen van mijn peuter. Misschien een tikje gemakzuchtig, want het voelt soms wel als een manier om het echte opvoeden te ontlopen.

Conflicten

Confrontaties en conflicten vermijd je er makkelijk mee en dat is denk ik ook de belangrijkste reden die er bij mij aan ten grondslag ligt: ik hou niet van conflicten. Niet van het soort waarbij er een krijsende peuter aan mijn voeten ligt, alleen maar omdat ik heb verzocht drie kilometer duplo-rails niet verspreid door de kamer te laten slingeren, maar gewoon even in een doos te stoppen. Niet van het soort waarbij ik diezelfde peuter in de houdgreep moet nemen om zijn tanden te poetsen, terwijl hij bij het vooruitzicht van de iPad heel wat bereidwilliger is om mee te werken. Het resultaat is immers hetzelfde.

Gegroeid

Ik vind streng zijn gewoon moeilijk. Ik ben namelijk zo’n nieuwerwetse praatmoeder die wil uitleggen, ruimte geven, samen tot een oplossing of een compromis komen. Onderhandelen, dus. Dat is geen bewuste keuze, dat is min of meer zo gegroeid. En ik sta er ook achter, al sla ik er soms echt te ver in door. Een gloednieuwe ToetToet auto aanschaffen alleen maar omdat Casper met dat vooruitzicht bij de tandarts z’n mond opendoet, is wellicht een tikje overdreven. Met zo’n prul uit het bakje in de praktijk was hij vast ook blij geweest. En er is ook nog zoiets als: het is gewoon even zo. Iedereen moet naar de tandarts, niemand vindt dat leuk, doe je mond open en deal ermee.

Lees ook – ‘Huishouden, werk, de kinderen: mijn man en ik onderhandelen over álles’ >

Nee zeggen

Laatst zei mijn moeder – die zich overigens nooit met mijn manier van opvoeden bemoeit, dus dit is een unicum – iets wat klinkt als kennis uit het basisboek opvoeden, maar wat ik eigenlijk een beetje vergeten was: je mag ook best een keer nee zeggen. Mag ik een Nijntje-koekje, vroeg Casper, omdat ik het pak per ongeluk op het aanrecht had laten staan en peuters leven volgens het ‘zien is willen’-principe. We zouden net gaan eten, dus ik begon aan een ingewikkelde uiteenzetting hoe hij straks zo’n koekje zou kunnen verkrijgen, als hij nu eerst zijn bord leegat, en zijn toetje en daarna ook nog braaf in bad zou gaan. Eigenlijk vond ik dat hele koekje niet nodig, maar hij had het nou eenmaal gezien, dus moest ik er iets mee, redeneerde ik. Tot mijn moeder mij die simpele doch doeltreffende tip aan de hand deed, ik het eens uitprobeerde en warempel, hij hield erover op en at alsnog zijn bord leeg.

Koning van het ‘mag ik’

Even later in bad deed hij bij het haren wassen uiteraard alsof hij werd mishandeld, maar daar had een Nijntjekoekje ook geen verandering in gebracht. Ik moet het vaker doen. Casper is de koning van het ‘mag ik’. Echt, hij gaat maar door. Mag ik op de bank lopen? Mag ik in de auto spelen? Mag ik op zusje Nora tekenen? Mag ik Brandweerman Sam kijken? Mag ik een fles? Mag ik kaas eten? Mag ik nu op de bank lopen? Mag ik nu kaas eten? Mag ik nu Brandweerman Sam kijken? Nee? Nu dan? En nu? Mag ik nu dan een fles?

Ontdekken

Van een pedagoog die ik eens interviewde leerde ik dat kinderen in het algemeen en peuters in het bijzonder heel graag af en toe tegen een grens oplopen en daar ook echt om vragen. Ontdekken hoever ze kunnen gaan, daar worden ze gelukkig van. Het schept immers duidelijkheid en kinderen en duidelijkheid is een gouden combi. In die zin bewijs je ze een dienst door gewoon nee te zeggen, of zonder tegenprestatie van ze te verlangen dat ze hun schoenen aandoen, ook al protesteren ze daarna alsof je ze zonder jas hebt meegenomen naar Lapland.

Het is goed ze het gevoel te geven dat ze iets in te brengen hebben en ze bij tijd en wijle te belonen voor gedrag dat je aanstaat, maar het hoeft niet de hele tijd. Daar schijn je ook nog brutale onderhandelpubers mee te kweken en dan red je het niet met een kwartiertje op de iPad of een biscuitje in het vooruitzicht, maar moet je serieuze Verenigde Naties-onderhandel-skills uit de kast trekken om ze over te halen hun wiskundehuiswerk te gaan doen en eerlijk gezegd: dat vooruitzicht spreekt me nou ook weer niet echt aan.

Eervolle vermelding

Dus heb ik mezelf nu tot doel gesteld maximaal drie keer per dag te onderhandelen en alleen bij de echte peuter-pijnpunten: aan tafel blijven zitten, in bad en tandenpoetsen. En ik mag van mezelf Kindersurprises inzetten om hem over te halen op het potje te plassen, al is dat tot nu toe nog nooit gelukt. Verder krijgt hij kleine beloningen als één aflevering Peppa Big of samen een boekje lezen. Ik vind het nog niet zo eenvoudig, want de hele tijd schermen met dingen die Casper heel erg leuk vindt, is veel makkelijker.

Maar hem voorbereiden op het echte leven, waarin hij ook niet elke dag een beloning krijgt voor elke stap die hij zet, is natuurlijk ook belangrijk. En mocht dit allemaal niet lukken, dan voed ik wel een kind op dat dat het later goed zal doen als onderhandelaar, houd ik mezelf voor. Kan-ie altijd nog bij de Verenigde Naties gaan werken. Mocht hij dan uiteindelijk de Nobelprijs voor het een of ander winnen, wil ik natuurlijk wel een eervolle vermelding.

Dit artikel heeft eerder in Kek Mama gestaan.

 

Meer Kek Mama? Volg ons op Instagram.